Świętosława-Sygryda-Gunhilda "Dumna" Piastówna (urodzona około 970 roku, zmarła zapewne 2 lutego 1014 roku) herb
Córka Mieszka I Piasta księcia Polski i Dąbrówki Przemyślid Czeskiej, córki Bolesława I Przemyslida, księcia Czech.
W 980 lub 990 roku poślubiła Eryka VI [VIII] "Zwycieskiego" Ynglinger [Englinger] (urodzony około 970 roku lub między 994 a 995 rokiem, zmarł w Starej Uppsali [Gamla Uppsala], między 994 a 995 rokiem), króla Szwecji. W 998 roku poślubiła Swena Tjugguskegg "Widłobrody" Jelling [Knýtlinga] (urodzony między 950 a 960 rokiem, zmarł w Gainsborough, 3 lutego 1014 roku), króla Danii, Norwegii, Anglii.
Jej historyczność nie jest potwierdzona. "Storrada" oznacza osobę mocną w słowach, dumną. Sygryda otrzymała ten skandynawski przydomek kiedy spaliła żywcem króla Vestfoldii Haralda Grenske, aby przestrzec innych "mało ważnych" królów przed proponowaniem jej małżeństwa.
Była ona zapewne córką księcia polańskiego (polskiego) Mieszka I i jego pierwszej żony, księżniczki czeskiej Dobrawy, lub też córką możnego szwedzkiego Skoluga (Skogara) Toste. Jeśli istotnie była córką Mieszka, urodziła się przypuszczalnie w latach 960-972 i jej słowiańskie imię mogło brzmieć ŚWIĘTOSŁAWA.
Sygrydą poślubiła najpierw króla Szwecji Eryka "Zwycięskiego". Małżeństwo to nie trwało długo. Po śmierci monarchy zaroiło się od pretendentów do jej ręki. Odrzucała starania możnych, urodziwych i koronowanych zalotników. Okazała się nieodrodną siostrą Chrobrego i zbyt natarczywych poleciła zabić. Poddani nazwali ją dlatego Storrada, czyli Dumna. Opierała się długo, aż zjawił się mężczyzna jej życia. Sercem jej zawładnął władca Norwegii Olaf Tryggvasson i Storrada przyjęła pierścionek zaręczynowy. Olaf, jeden z najbardziej romantycznych królów-rycerzy średniowiecza, nie był stały w uczuciach. Dość pogardliwie potraktował narzeczoną i zerwał zaręczyny. Od miłości do nienawiści jest mały krok. Tak było i w tym przypadku. Dotknięta w swej dumie i zraniona w uczuciach Sygrydą oddała rękę okrutnikowi, władcy Danii Swenowi Widłobrodemu. Namówiła męża, aby zniszczył jej niedawnego amanta. Swen utworzył potężną koalicję antynorweską. Doszło do krwawej bitwy morskiej siedmiu królów, w której osamotniony Tryggvasson poległ. Swen żył z Sygrydą sześć lat, i mimo że urodziła mu ona dwóch synów i dwie córki, odesłał ją do Polski. Wygnana królowa wróciła do Danii dopiero po śmierci męża, sprowadzona przez synów. Jeden z nich, Kanut zwany przez Duńczyków "Wielkim", podbił Anglię i wiele na to wskazuje, że wziął ze sobą matkę, która do śmierci w 1014 roku z nim mieszkała.
Koleje jej losów wyraźnie podporządkowane były polityce, najpierw ojca, potem mężów, na końcu syna. Wszystko zaczęło się od morza, które upodobał sobie nasz pierwszy historyczny władca i w celu opanowania go posłużył się córką. Rywalami Mieszka I w ekspansji na Pomorze Zachodnie i Bałtyk byli Duńczycy, którzy umocnili się na wyspie Wolin i pomagali Pomorzanom w walce z zastępami piastowskimi. Odpowiedzią na to było przymierze Mieszka z przeciwnikiem Danii, królem Szwedzkim wyswata swoją córkę Świętosławę.
Młodziutka księżniczka poślubiła szwedzkiego króla. Po przyjeździe do kraju męża zmieniła swe słowiańskie imię na skandynawskie, Sygryda, z czasem dodano jej przydomek "Dumna". Była to jedna z najbardziej romantycznych i dzielnych władczyń, a życie jej - przebiegało burzliwie i barwnie. Sygryda nawróciła męża na chrześcijaństwo i zaczęła wprowadzać w Szwecji kult nowej wiary. Miała dwoje dzieci, syna i córkę. Syn Olaf Skottkonung. uchodzi za dobrego chrześcijanina. W 995 roku zginął w tajemniczych okolicznościach król Eryk i odtąd Sygryda sprawowała władzę w imieniu małoletniego syna. O rękę młodej królowej-wdowy starało się wielu kandydatów, ale ona pragnęła poślubić tylko Olafa Tryggvasona, księcia szwedzkiego, ponoć największą miłości swego życia. Olaf przez kilka lat przebywał w Polsce, a nawet, znalazł się w drużynie księcia Mieszka I. Może od tamtej pory datowało się silne uczucie Piastówny? Odbyły się zrękowiny, ale do ślubu nie doszło. Zerwanie nastąpiło nagle i gwałtownie, nie wiadomo dokładnie z jakiej przyczyny, po czym Olaf szybko ożenił się z siostrą króla duńskiego, Sygryda boleśnie przeżyła tę porażkę, co jednak nie przeszkodziło jej w poślubieniu Swena "Widłobrodego", króla .Danii.
Mieli troje dzieci. Świętosława w pożyciu ze Swenem nie była szczęśliwa, ale związek ten przyniósł korzyści Polsce, gdyż w przededniu wojny z Niemcami Bolesław chętnie widział w Danii krewniaków. Sygryda nie mogła jednak zapomnieć swej wielkiej miłości i być może fakt ten zaciążył na jej małżeńskim pożyciu, chociaż bardziej prawdopodobną przyczyną niezgody wydają się rozbieżności na tle politycznym. Swen odwrócił się bowiem od spraw bałtyckich i usiłował zdobyć Anglię, Sygryda ostro występowała przeciwko najazdom na wyspę.
Była bezkompromisowa i wcale nie wystarczało jej domowe zacisze, wiodła rej w polityce, i interweniowała w wielu sprawach.
Na początku XI wieku królowa opuściła męża, czy jak podaje kronikarz Thietmar, Swen ją wypędził. Wzgardzona tułała się kilka lat. Przebywała u syna Olafa w Szwecji, u córki w Norwegii, i najdłużej u brata Bolesława w Gnieźnie. Do Danii za życia męża nie wróciła. Kiedy w 1014 roku Swen zmarł, synowie królowej, Harald i Knud przyjechali po matkę do Polski i zabrali ze sobą. Najpierw przebywała w Danii u Haralda, po jego śmierci przeniosła się do Knuda do Anglii i tam została do końca życia. Pochowano ją w grobach królewskich jako królową Szwecji, Danii i królową-matkę Anglii.
Świętosława jest postacią, która pojawia się w wielu nordyckich sagach i kronikach historycznych. Nie jest do końca pewne, czy żyła naprawdę, czy też postać ta jest połączeniem kilku innych kobiet żyjących w tamtym okresie. Istnieje możliwość, że Sygryda, druga żona króla Danii Swena Widłobrodego, córka szwedzkiego wodza Skagula Tostea została pomylona z pierwszą żoną Swena, księżniczką polską Świętosławą, która po ślubie zmieniła imię na Gunhilda.
Kroniki historyczne twierdzą, że Sygryda była córką legendarnego Burysława (być może Mieszka I). Średniowieczne kroniki współczesne Sygrydzie pozwalają na sformułowanie hipotezy, że mogła ona być córką Mieszka i Dobrawy.
Kilka średniowiecznych kronik stoi na stanowisku, że matka Haralda II i Kanuta "Wielkiego" wywodziła się z plemienia Polan lub innego blisko z nimi spokrewnionego plemienia słowiańskiego. Ten rodowód Sygrydy potwierdzają:
Thietmar z Merseburga wspomina, że córka Mieszka I, a siostra Bolesława Chrobrego wyszła za mąż za Swena "Widłobrodego" i urodziła mu dwóch synów, Haralda II i Kanuta "Wielkiego". W przekazie tym nie ma jednak żadnej wzmianki na temat jej imienia. Thietmar miał prawdopodobnie największą wiedzę spośród wszystkich średniowiecznych kronikarzy na temat wydarzeń mu współczesnych, ponadto był dosyć dobrze zaznajomiony z sytuacją w Polsce i Danii w tamtym czasie.
Adam z Bremy pisze, że polska księżniczka była żoną Eryka "Zwycięskiego" i matką Haralda II oraz Kanuta "Wielkiego". Informacja ta jest uważana przez niektórych historyków za niepewną.
"Encomium Emmae Reginae" zawiera wzmiankę, że Kanut "Wielki" i jego brat przybyli na ziemie Słowian po swoją matkę, żeby zabrać ją z powrotem do Danii. Informacja ta nie przesądza tego, że Sygryda wywodziła się z plemion słowiańskich, jednak kronika mocno to sugeruje.
"Liber vitae of the New Minster and Hyde Abbey Winchester" zawiera zapis mówiący, że siostra króla Kanuta nosiła imię Santslaue ("...Santslaue soror CNVTI regis nostri..."), które bez wątpienia jest imieniem słowiańskim. J. Steenstrup sugeruje, że siostra Kanuta została tak nazwana po swojej matce, stąd hipoteza (odtąd uważana za słuszną), że słowiańską wersją imienia Sygryda jest Świętosława. To stwierdzenie pokrywa się z tezą, jakoby Sygryda byłą córką Mieszka.
Twierdzenie, że matką Kanuta była siostra Bolesława Chrobrego wyjaśnia kilka zagadkowych zapisów w średniowiecznych kronikach, jak choćby to, że polscy wojownicy brali udział w podboju Anglii.
Pogląd jakoby imię Świętosławy było zmieniane dwukrotnie jest mało prawdopodobny. Tylko skandynawskie źródła nazywają ją Sygrydą "Storradą". Imię Gunhilda zostało jej nadane, gdyż Świętosława było trudne do wymówienia w języku duńskim. Jednakże niektórzy historycy podają w wątpliwość fakt, aby autorzy sag, żyjący kilka pokoleń po opisywanych wydarzeniach mieli tak szczegółową wiedzę na temat jej imienia. Świętosława występuje w sagach pod imieniem Sygryda prawdopodobnie dlatego, że osoby je spisujące miały trudności z wymówieniem i zapisaniem tego trudnego imienia.
Według nordyckich sag, a więc utworów po części historycznych, po części fantastycznych, Sygryda była córką szwedzkiego wikinga Skagula Tostea. Poślubiła króla Szwecji Eryka "Zwycięskiego", z którym miała syna Olofa Skötkonunga. Rozwiodła się z nim, a w lenno otrzymała Götalandię. Już po śmierci Eryka wyszła ponownie za mąż za króla Danii Swena "Widłobrodego".
Duński historyk "Saxo Grammaticus" potwierdza część informacji zawartych w sagach, pisząc, że wdowa po Eryku "Zwycięskim" wyszła za Swena "Widłobrodego" po tym jak odrzuciła zaloty Olafa Trygvassona.
Według Pawła Jasienicy Świętosława kochała się w Olafie Tryggvasonie, który ją odtrącił i to stało się przyczyną intrygi, która zakończyła się jego śmiercią w Bitwie pod Svold.
Niemal wszyscy polscy historycy uważają, że Świętosława i Sygryda to ta sama osoba. W polskich encyklopediach imię Sygryda jest prezentowane jako druga forma imienia Świętosława. Większość polskiej historycznej literatury naukowej uważa, że Sygryda była Polką, a forma imienia Sygryda była stworzona przez osoby spisujące sagi nordyckie.
Ze związku Eryka i Sygrydy, mieli dwoje dzieci:
Olaf "Skötkonung" (urodzony około 981 roku, zmarł zimą przełomu 1021 i 1022 roku), król Szwecji i Norwegii, po nim potomstwo,
Holmfryda Eriksdatter (urodzona około 980 roku lub po 980 roku, zmarła ?), żona: Swena Haakonssona (urodził się najpóźniej około 970 roku, zmarł po 25 marca 1016 roku), regenta Norwegii.
Ze związku Swena "Widłobrodego" i Sygrydy, być może miała (być może z pierwszego małżeństwa Swena z Gunhildy słowiąńskiej urodzili się):
Harald II Svensson (urodzony między 996 a 998 rokiem, zmał w 1018 roku), król Danii, zmarł bezpotomnie,
Kanut "Wielki" (urodzony w 995 roku, zmarł w Shaftesbury 12 listopada 1035 roku), król Danii, Anglii, Norwegii, po nim potomstwo,
Estryda Małgorzata (zmarła 9 maja nieznanego roku pomiędzy 1057 a 1073 rokiem), żona: Ulfa Torgilssona (zmarł w 1026 roku, być może 25 grudnia), jarla (earla) Anglii, regenta Danii,
Świętosława (urodzona między 995 a 999 rokiem, zmarła zapewne po 1031 roku), żona: Wyrtgeorna, księcia słowiańskiego,
córka, być może żona: Burysława, księcia słowiańskiego (pomorskiego lub obodrzyckiego).
Żródła:
"Mówią Wieki" - "Piastówny na tronach Europy"
Sygryda Storrada w "WikipediA"
SIGRID w "MedLands" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
"WŁADCY SKANDYNAWII - GENEALOGIA KRÓLÓW DANII, NORWEGII I SZWECJI OD IX W."- autor: Przemysław Jaworski - 2018
12-09-2023
03-08-2022
31-07-2022
26-07-2022
26-07-2020