
François-Xavier-Marc-Antoine de Montesquiou-Fézensac (w Château de Marsan, 3 sierpnia 1757 roku, zmarł w Château de Cirey, 4 lutego 1832 roku) herb
Syn Marc Antoine de Montesquiou-Fézensac i Françoise Catherine de Narbonne Lara, córki François, wicehrabiego de Narbonne Lara.
Członek Tymczasowego Rządy Francuzów od 1 kwietnia do 2 maja 1814 roku, minister stanu Francji od 13 maja 1814 roku do 1830 roku, par Francji od 17 sierpnia 1815 roku do 9 stycznia 1832 roku [zrezygnował], deputowany Gers od 22 sierpnia roku do 27 sierpnia 1815 roku, minister Spraw Wewnętrznych od 13 maja 1814 roku do 20 marca 1815 roku, przewodniczący Zgromadzenia Ustawodawczego od 4 stycznia do 18 stycznia 1790 roku i od 28 lutego do 14 marca 1790 roku, deputowany miasta Paryż w Stanach Generalnych od 30 kwietnia 1789 roku 30 września 1791 roku, hrabia de Montesquiou-Fézensac od 31 sierpnia 1817 roku do 30 kwietnia 1821 roku, książę de Montesquiou-Fézensac od 30 kwietnia 1821 roku do 4 lutego 1832 roku.
Pochodził ze starej szlacheckiej rodziny Montesquiou, wstąpił do duchowieństwa i został opatem klasztoru Beaulieu-en-Bassigny, a później otrzymał kolejne opactwo w Le Mans. W 1785 roku został generalnym przedstawicielem duchowieństwa. W 1789 roku został wybrany do Stany Generalne jako zastępca duchowieństwa miasta Paryża. Pozostał wierny zasadom starożytnych reżimów. Jednak 16 lipca zadeklarował w imieniu pierwszego stanu, że duchowieństwo wejdzie do Konstytuanty.
W rezultacie wypowiedział się przeciwko przekształcaniu dóbr kościelnych w dobra narodowe, ale po podjęciu stosownej decyzji udostępnił się jako komisarz ds. Realizacji. W 1790 roku dwukrotnie był przewodniczącym Konstytuanty. Zwrócił się przeciwko zniesieniu zakonów przez Konstytuanty. Skrytykował też cywilną konstytucję duchowieństwa. Nie został wybrany do Krajowego Zgromadzenia Ustawodawczego i wycofał się do życia prywatnego.
Po szturmie na Tuileries w sierpniu 1792 roku wyemigrował. Zaocznie został skazany na śmierć. Najpierw mieszkał w Anglii, a następnie w Stanach Zjednoczonych. W czasie Dyrektorium wrócił do Francji. Pracował dla sprawy rojalistów i był członkiem komitetu rojalistów w Paryżu. Zaapelował do Napoleona Bonaparte, jako pierwszego konsula, aby sprowadził Burbonów z powrotem na tron. W rezultacie musiał wycofać się z Paryża do Mentony.
Po pierwszej Restauracji Burbonów był kwiecień-maj 1814 roku członkiem Rządu Tymczasowego przed objęciem tronu Ludwika XVIII. Minister spraw wewnętrznych w rządzie tymczasowym i brał udział w opracowaniu Karta Konstytucyjna Ludwika XVIII. Wraz z Restytuacją Cesarstwa, tzw. "Sto dni" stracił urząd i wyjechał do Anglii. Po drugiej Restauracji Burbonów został na krótko ministrem stanu Francji. Został członkiem Izby Parów. W 1817 roku został hrabią, a w 1821 roku księciem de Montesquiou-Fézensac. Od 1816 roku został członkiem Académie française bez udziału w zebraniach. Od 1816 roku też członkiem (membre libre) Académie des Inscriptions et Belles-Lettres.

Żródła:
François-Xavier-Marc-Antoine de Montesquiou-Fézensac w "Wikipedia", tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
François Xavier Marc Antoine de Montesquiou Fézensac w "Geni" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
15-04-2021