Karol III "Prostak, Pogrobowiec" Pépinnide-Caroling (urodzony 17 września 879 roku, zmarł na zamku w Péronne, 7 października 929 roku) herb

Syn Ludwika II "Jąkały" Pépinnide-Caroling, króla Neustrii, króla Zachodnich Franków, cesarza rzymskiego i Adelajdy (Adelais) Girardids, córki Adalarda Girardids, hrabiego Paryża, hrabiego-palatyna Państwa zachodnio-frankijskiego.

Król Francji od 28 stycznia 898 roku do 30 czerwca 922 roku.

Między 1 a 18 kwietnia 907 roku w Laon poślubił Frederunnę [Fréderonne] Immedingera z Ringelheim (urodzona około 887 roku, zmarła w Lotaryngii, 10 lutego 917 roku), córkę Teodoryka (Dietricha) Immedingera z Ringelheim, hrabiego Westfalii i hrabiego w Hamalandii i Reginlind (Rhingildim). Mie­dzy 916 a 919 rokiem poślubił Eadgifu Cerdicingas z Wessex (urodzona w Wessex, zapewne między 902 a 905 rokiem, zmarła około 953 roku lub w 948 roku), córkę Edwarda I "Starszego" Cerdicingas, króla Wessex i Anglii i Elfleda z Wiltshire, córki Ethelhelma, earla Wiltshire, arcybiskupa Canterbury.

Przyrodni brat Ludwika III i Karlomana II.

Urodzony jako pogrobowiec, po śmierci starszych braci nie znalazł się wśród kandydatów do tronu. Jego prawa nie zostały uwzględnione przy podziale schedy po ojcu między dwóch starszych braci, którzy panowali zaledwie po kilka lat. Polityczne zawirowania, spowodowane pojawieniem się kilku uzurpatorów, wstrząsały państwem zachodniofrankijskim w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych IX wieku.

Koronowany w 888 roku przy poparciu wschodnio-frankijskiego króla Arnulfa, Odo z rodu Robertynów (hrabia Paryża), któremu udało się przywrócić jedność państwa zachodnio-frankijskiego i uzyskał zasługi w walkach z wikingami, zraził swoich popleczników, wykorzystując władzę do budowania potęgi swojego rodu.

Buntownicy wybrali go przez opozycję możnowładczą przeciwko Odonowi w 893 roku na króla i koronowali w Reims w rocznicę śmierci Karola "Wielkiego". Po koronacji zdobył krótkotrwałe poparcie większości możnych i uznanie Arnulfa z Karyntii w 894 roku. Jednak Odo przeciągnął kolejno jego sympatyków na swą stronę.

Nie zgadzali się z tym zwolennicy Karolingów francuskich i w 892 drugim królem został Karol III "Prostak", syn Ludwika II Jąkały. Przez 6 lat królestwem rządziło więc dwóch królów, potem, mniej więcej na zmianę, ich potomkowie. Rywalizacja obu rodów - Karolingów i Robertynów - trwała przez całe sto lat, przybierając okresowo charakter wojny domowej.

Jednakże jego władza była aż do śmierci Odona w 898 roku tylko tytularna, a potem silnie ograniczona przez możnych. Następnie pokonany, na mocy układu z Odonem otrzymał we władanie miasto Laon. Pod naciskiem stronnictwa karolińskiego w 897 roku mianowany przez Odona na łożu śmierci następcą tronu. Po objęciu władzy dążył do ograniczenia władzy wielkich wasali, usamodzielnionych w okresie panowania Odona. W celu pacyfikacji stronnictwa robertyńskiego przekazał ich przywódcy, bratu Odona Robertowi (Robert I z Neustrii) hrabstwa między Sekwaną i Loarą.

Lata stabilizacji doprowadziły do takiej konsolidacji państwa, że pokonany w 911 roku wódz Normanów, Rollo, przyjął chrześcijaństwo i złożył hołd lenny Karolowi, kładąc tym kres najazdom normańskim na Francję.

Liczne nadania dla możnych Akwitanii i Katalonii służyły stworzeniu w tych regionach grona stronników Karola. Korzystając ze złych rządów Zwentibolda [Świętopełka] w Lotaryngii, już w 898 roku zajął Akwizgran i Nimwegen, ale wobec braku szerszego poparcia (większość możnych pozostała wierna monarchii wschodnio-frankońskiej) próba rozciągnięcia władzy królewskiej na Lotaryngię zakończyła się niepowodzeniem w 898 roku.

Wobec nasilających się najazdów Normanów w 911 roku pozwolił im się osiedlić w dorzeczu dolnej Sekwany (obszary wokół Rouen) pod warunkiem przyjęcia chrztu i złożenia przysięgi wierności (traktat z Saint-Clair-sur-Epate, w 911 roku).

Zdobycie Lotaryngii w 911 roku w dużym stopniu uniezależniło Karola od możnych zachodnio-frankijskich, którzy, straciwszy wpływ na króla, w 922 roku obwołali królem Roberta, brata Odona.

Po śmierci Ludwika IV "Dziecięcia" w 911 roku ponownie zajął Lotaryngię i został koronowany na jej króla. Po długich staraniach zawarł w Bonn, w 921 roku z Henrykiem I ugodę, potwierdzającą przyłączenie Lotaryngii do państwa zachodnio-frankońskiego.

Zmagał się z rosnącą opozycją, głównie na tle faworyzowania niektórych panów lotaryńskich, już w 920 roku zbuntowani wasale uwięzili Karola, lecz pod naciskiem arcybiskupa Reims król szybko został uwolniony. Do porozumienia pomiędzy buntownikami a Karolem nie doszło i w 922 roku opozycja możnowładcza wybrała na króla Roberta z Neustrii. Wobec szybkiego rozszerzania się buntu Karol uciekł do Lotaryngii. W bitwie pod Soissons w 923 roku Robert poległ, ale buntownicy wybrali kolejnego króla Raula, zięcia poległego Roberta i koronowali go w 923 roku. Wkrótce Karol "Prostak" został podstępnie uwięziony przez swego wasala i swojego kuzyna hrabiego Herberta II de Vermandois i osadzony w twierdzy Saint-Quentin. Żona Karola wraz z synem Ludwikiem IV zbiegła do Anglii.

W niewoli Karol spędził 4 lata, do 927 roku. Wierni Karolowi Normanowie podnieśli bunt, część zaś możnych wykorzystała sytuację w celu umocnienia swej władzy. Porażki Karola były przyczyną nadania mu później przydomka "Prostak".

W 925 roku Lotaryngia za zgodą Raula przeszła we władanie Henryka I, a Katalonia w ogóle nie uznała nowego króla. Przetrzymywany w zamku Thierry, potem w Peronne, na skutek konfliktu Herberta z Vermandois z królem Robertem Karol został czasowo uwolniony i ogłoszony królem w 927 roku, wkrótce ponownie uwięziony w 928 roku, gdzie zmarł. Pochowany w klasztorze św. Fursy w Peronne.

Za panowania Karola III ustały uciążliwe najazdy wikingów. Po zwycięskiej bitwie pod Auxerre w 910 roku król zawarł w roku 911 roku pokój w Saint-Clair-sur-Epte z władcą Normanów Haraldem Rollonem. Normanowie osiedlili się na półwyspie Contentin nad kanałem La Manche, tam utworzyli Księstwo Normandzkie, przejęli język i kulturę romańską oraz wiarę chrześcijańską w obrządku rzymskim.

Karol po raz pierwszy ożenił się w maju 907 roku z Frederunną, córką Dietricha, hrabiego w Hamalandii. Razem mieli sześć córek. Karol ożenił się po raz drugi w 919 roku z Eadgifu z Wessex. Razem mieli jednego syna. Karol miał także kilkoro dzieci z pozamałżeńskich:

Arnulf,

Drogo,

Rorice "z Laon" (zmarł w 976 roku), biskup Laonu,

Alpais, żona: Erlebolda, hrabia Lommegau.


Żródła:

"Słownik władców świata" - Małgorzata Hertmanowicz-Brzoza i Kamil Stepan, Kraków 2005


"Słownik władców Europy średniowiecznej" - pod redakcją Józef Dobosza i Macieja Serwańskiego


Karol III Prostak w "Wikipedia" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk

26-07-2020

24-05-2020