
Ludwik VII "Młody, Pobożny, Mnich" Robertyng-Capet (urodzony w 1121 roku, zmarł w królewskim pałacu na wyspie Cité w Paryżu, 18 lub 19 września 1180 roku) herb
Syn Ludwika VI "Grubego" Robertyng-Capet, hrabiego de Vexin, de Vermandois, króla Francji i Adelajdy (Alix) Sabaudzkiej, córki Humberta II, hrabiego Sabaudii i Maurienne.
Koregent Francji od 25 października 1135 roku do 1 sierpnia 1137 roku, król Francji jako Ludwik VII od 1 sierpnia 1137 roku do 18 września 1180 roku, książę Andegawenii od 25 października 1131 roku do 18 września 1180 roku, hrabia Poitiers jako Ludwik "Młody" od 25 lipca 1137 roku do 21 marca 1152 roku, książę Akwitanii de iure uxoris jako Ludwik "Młody" od 25 lipca 1137 roku do 21 marca 1152 roku.
Poślubił 25 lipca 1137 roku w katedrze św. Andrzeja w Bordeaux (anulowane 21 marca 1152 roku w Beaugency) Eleonorę Mérovingienne-Guilhemide-Ramnulfids z Poitiers-Poitou (urodzona w pałacu Ombriere w Bordeaux lub w zamku Belin w Gujennie, w 1122 roku, zmarła w opactwie Fontevraud, Maine-et-Loire we Francji, 31 marca 1204 roku), księżnej Akwiitanii, hrabiny Poitou, córke Wilhelma VIII (X) "Świętego" Mérovingienne-Guilhemide-Ramnulfids z Poitiers-Poitou, księcia Akwitanii, hrabiego Poitou i Eleonory de La Rochefoucauld, córki Aymeric I de La Rochefoucauld, wicehrabiego de Châtellerault. W Orleanie przed 18 listopada 1153 rok poślubił Konstancję Anscarids (Anscarii)-d´Ivrea-de Mâcon-Bourgogne [Unrochides-Ivrea-de Mâcon] Kastylijską (urodzona w 1140 roku, zmarła 6 października 1160 roku), córki Alfonsa VII "Imperatora" Anscarids (Anscarii)-d´Ivrea-de Mâcon-Bourgogne [Unrochides-Ivrea-de Mâcon], króla Kastylii, Leonu i Berengueli Cerdagne (Cerdana)-Barcelona, córki Ramona Berenguera III "Wielkiego" Cerdagne (Cerdana), hrabiego Barcelony, Gerony, Osoni, Cerdagne i Prowensji. 12 listopada 1160 roku (pro futuro), katedrze Notre-Dame w Paryżu 13 listopada 1160 roku (per procura) poślubił Adeli (Alix, Adele, Alix, Alice) Tyobald [DeChampagne-Blois] Szampańską (urodzona w 1140 roku, zmarła w Paryżu, 4 lub 13 czerwcu 1206 roku), regentkę Francji, córkę Thibauta II (IV) Tyobald [DeChampagne-Blois], hrabiego de Blois, de Troyes i Mathildy von Sponheim of Carinthia, córki Engelberta II, hrabiego von Sponheim, margrabiego Istria, księcia Karyntii.
Według przekazów mu współczesnych był oczytany i pobożny, charakteryzował się ascetycznością i prostodusznością, naturę miał melancholijną.
Jako młodszy syn królewski Ludwik był od swoich wczesnych lat przygotowywany do stanu duchownego. Po przypadkowej śmierci swojego starszego brata, Filipa, został niespodziewanie następcą tronu. Koronowany został w Reims 25 października 1131 roku przez papieża Innocentego II. 28 października 1135 roku przejął od chorego Ludwika VI faktyczne rządy we Francjia po śmierci ojca 1 sierpnia 1137 roku został jedynowładcą, został ponownie koronowany w Boże Narodzenie 25 grudnia 1137 roku w katedrze św. Stefana w Bourges.
Na krótko przed śmiercią ojca w 1137 roku poślubił Eleonorę Akwitańską, co oddawało Akwitanię pod bezpośrednią władzę królewską i przyniósł wielki sukces dla Ludwika VI. Władcy Francji zostało wówczas podporządkowane dziedzictwo królowej: Guyenne, Gaskonia, Poitou, Limousin, Angoumois, Périgord i Saintonge. Małżeństwo to nie było zbyt udane na skutek różnicy usposobień i temperamentów małżonków. Eleonora miała kiedyś powiedzieć, że myślała, że wychodzi za króla, a okazało się, że wyszła za mnicha. Ludwik otrzymał w posagu księstwo Akwitanii, czyli prowincje Limousin, Angoumois, Périgord, Poitou, Saintonge i Gaskonię. W ten sposób obszar pozostający pod władzą królewską zwiększył się prawie trzykrotnie.
Bezpośrednio po objęciu tronu przez Ludwika mieszczanie w Orlean i Poitiers utworzyli komuny miejskie, domagając się autonomii od władzy urzędników królewskich i książęcych. Ruch ten został przez Ludwika VII uznany za bunt i stanowczo stłumiony. Również po objęciu tronu w 1141 roku szybko popadł w konflikt z hierarchią kościelną na tle jego interwencji wokół obsady arcybiskupstwa Bourges. Król mianował na stolicę biskupią jednego ze swych kanclerzy, Cadurca, natomiast papież nominował Pierre'a de la Charte. Ludwik zamknął przed Pierre'em bramy miasta i poprzysiągł na relikwie, że prędzej zginie niż wpuści papieskiego nominata do Bourges. Francja została obłożona przez Innocentego II interdyktem. Kompromis zawarto dopiero w 1144 roku, za następnego papieża, Celestyna II. Po załagodzeniu konfliktu Ludwik (pod wpływem Bernarda z Clairvaux) stanął na czele II krucjaty w 1147 roku, pozostawiając rządy w kraju opatowi Sugerowi, arcybiskupowi Samsonowi z Reims i seneszalowi Rudolfowi z Vermandois.
W pierwszych latach swego panowania Ludwik VII wszedł w konflikt z Kościołem, spowodowany interwencjami władcy w obsadzanie stanowisk kościelnych. W jeden z tych sporów wtrącił się hrabia Szampanii Tybald II. Przyczyną konfliktu była zgoda Ludwika na oddalenie przez królewskiego seneszala, Raoula I z Vermandois, żony, siostrzenicy Tybalda, i jego ponowny ślub z Petronelą Akwitańską, siostrą żony króla. Dodatkowym powodem było wzięcie przez Tybalda strony papiestwa w konflikcie o arcybiskupstwo Bourges. Mimo rzuconego przez papieża Innocentego II interdyktu na królestwo Ludwik najechał w 1142 roku Szampanię. Działania zbrojne trwały od 1142 do 1144 roku i zakończyły się zajęciem hrabstwa przez siły królewskie. Ludwik osobiście dowodził szturmem i spaleniem miasta Vitry-sur-Marne (ponad tysiąc mieszkańców zginęło w płomieniach).
W czasie krucjaty doszło do sporów między Ludwikiem a jego żoną Eleonorą (podejrzewaną o zdradę małżeńską). W 1152 roku na synodzie w Beaugency został ogłoszony rozwód królewskiej pary z powodu zbyt bliskiego pokrewieństwa. Wydarzenie to, uznawane za błąd polityczny Ludwika VII, miało prawdopodobnie jeszcze inne powody. Królowa nie dała władcy Francji następcy tronu.
Unieważnienie małżeństwa spowodowało utratę Akwitanii, wniesionej następnie przez, Eleonorę w wianie jej drugiemu mężowi poślubionego bez zgody króla Francji (jako swego seniora), księciu Normandii Henrykowi Plantagenetowi, który w 1154 roku został królem Anglii jako Henryk II. Kumulacja ziem kontynentalnych w rękach króla Anglii (prócz Akwitanii także Normandia, Andegawenia, Maine, Tourainc i Bretania) była dla Francji niezwykle niebezpieczna. Ludwik pozwał Plantageneta przed sąd lenny (formalnie za wzięcie ślubu bez zgody suzerena) i doprowadził do orzeczenia niewykonalnej konfiskaty Plantagenelom wszystkich lennych posiadłości we Francji.
Po katastrofie krzyżowców pod Laodikeą w 1148 roku, uratowany na szalku, uczestniczył w bitwie pod Damaszkiem w 1149 roku, po czym powrócił do kraju. W międzyczasie Godfryd V Plantagenet, hrabia Andegawenii, podbił Normandię, zagrażając bezpośrednio posiadłościom królewskim. Ludwik śmiałym manewrem przerzucił swoje wojska nad granicę normandzką i zdobył strategicznie położone Gisors.
W rękach Henryka II znalazły się ogromne ziemie, stanowiące nominalnie lenna francuskie: Andegawenia, Maine, Touraine - odziedziczone po Godfrydzie Plantagenecie, Normandia - zdobyta przez Godfryda przy pomocy Ludwika VII, Bretania - podporządkowana przez Henryka II, a także dziedzictwo Eleonory Akwitańskiej. Stało się to pretekstem do ogłoszenia przez Ludwika VII konfiskaty lenn kontynentalnych Henryka II (wasala króla Francji), co stanowiło początek długoletniego sporu między Kapetyngami i Plantagenetami. W bezpośrednich starciach zbrojnych Ludwik VII nie odnosił jednak sukcesów, a przed klęską uratował go papież Aleksander III, narzucając zwaśnionym stronom rozejm. Odwzajemnił się w ten sposób królowi Francji za udzielenie mu schronienia w czasie sporu papiestwa z cesarstwem.
W święta Bożego Narodzenia 1145 roku król Ludwik, być może targany wyrzutami sumienia z powodu swojego udziału w wojnie w Szampanii, zadeklarował chęć wyruszenia na pielgrzymkę do Ziemi Świętej. Planom królewskich sprzyjała sytuacja w Outremer, gdzie muzułmanie zajęli hrabstwo Edessy, co wywołało szok w Europie. Papież Eugeniusz III ogłosił wyprawę krzyżową, której wielkim propagatorem stał się Bernard z Clairvaux. Ostatecznie Ludwik, w towarzystwie żony i wielu swoich wasali, wyruszył w czerwcu 1147 roku z Metzu w Lotaryngii, drogą lądową w kierunku Ziemi Świętej. Ludwik o mały włos uniknął śmierci w krwawej bitwie, która wywiązała się, gdy w okolicach Latakii armia krzyżowców została zaskoczona w wąwozie przez wojska tureckie. Ostatecznie armia francuska dotarła do Antiochii w 1148 roku. Książę Antiochii, Rajmund z Poitiers, wuj Eleonory, nalegał na Ludwika, aby ten wstrzymał swój marsz ku Jerozolimie i pomógł mu w zdobyciu Aleppo i Cezarei. Na tym tle doszło do konfliktu pomiędzy małżonkami. Król podejrzewał również kazirodczy romans swojej żony z Rajmundem. Ludwik VII pośpiesznie opuszcza Antiochię.
Razem z królem Niemiec Konradem III i królem Jerozolimy Baldwinem III rozpoczął nieskuteczne oblężenie Damaszku zakończone klęską i odwrotem krzyżowców. Ludwik, pomimo protestów swojej żony, zdecydował się w 1149 roku na powrót z armią do Francji.
Jedynymi rezultatami wyprawy był deficyt w skarbcu królewskim, utrata znacznej części rycerstwa, a także kryzys małżeństwa Ludwika i Eleonory, który narastał mimo prób pogodzenia małżonków podejmowanych przez papieża Eugeniusza podczas ich wizyty w Rzymie. W marcu 1152 roku synod w Beaugency anulował królewskie małżeństwo pod pretekstem zbyt bliskiego pokrewieństwa między małżonkami. Nieoficjalną przyczyną było zachowanie się królowej podczas wyprawy krzyżowej, ciągłe kłótnie pomiędzy małżonkami, a także malejące szanse na spłodzenie męskiego potomka w tym związku. Wkrótce po anulowaniu małżeństwa, Eleonora wyszła za mąż za Henryka II, hrabiego Andegawenii (od 1154 roku również króla Anglii) i przekazała mu Akwitanię w charakterze posagu. Ludwik prowadził niezbyt skuteczną wojnę przeciw Henrykowi pod pretekstem zawarcia małżeństwa bez zgody suwerena. W 1154 r.oku zrezygnował z roszczeń do Akwitanii w zamian za odszkodowanie pieniężne.
W 1154 roku Ludwik ożenił się z Konstancją, córką króla Kastylii Alfonsa VII. Małżeństwo to także nie przyniosło królowi męskiego potomka. Konstancja umarła w połogu w 1160 roku. Pięć tygodni później król ożeni się po raz trzeci, z Adelą z Szampanii.
Jako element procesu pokojowego z Henrykiem I, król Ludwik przyrzekł rękę swojej córki, Małgorzaty Francuskiej synowi Henryka II, Henrykowi "Młodszemu" ustanawiając posag w postaci normandzkich twierdz Vexin i Gisors. Bezpośrednio po trzecim ślubie Ludwika, Henryk II przeprowadził ślub swojego pięcioletniego syna z dwuletnią Małgorzatą: miało to na celu jak najszybsze przejęcie posagu. Ludwik zdawał sobie sprawę z konieczności przeciwstawienia się narastającej hegemonii Plantagenetów na kontynencie, ale poprzez brak zdecydowania, środków finansowych i militarnych nie był w stanie skutecznie wpływać na rozwój wydarzeń. Jednym z niewielu sukcesów militarnych była odsiecz udzielona Rajmundowi V, hrabiemu Tuluzy, zaatakowanemu przez Henryka II w roku 1159.
W wywołanej przez cesarza Fryderyka I "Barbarossę" schizmie w 1159 roku, po nieudanej próbie zawarcia porozumienia z cesarzem, stanął po stronic papieża Aleksandra III (który w latach 1162-1165 rezydował we Francji). Mimo zawarcia pokoju z, Anglią przyjął i otoczył opieką arcybiskupa Thomasa Becketa na uchodźstwie - podczas jego kilkuletniego pobytu we Francji (w latach 1164-1170, początkowo w opactwie cysterskim w Pointigny, później w Sens) i wspierał bunty angielskiego następcy tronu Henryka i jego brata przeciw ojcu w latach 1173-1174, nie zdołał jednak zdobyć ziem andegaweńskich (przed klęską uratowała go mediacja papieża Aleksandra III, który w 1177 roku narzucił walczącym rozejm). Król usiłował prowadzić mediację pomiędzy arcybiskupem a Henrykiem II, lecz wykorzystywał także pobyt Becketa do osłabienia pozycji politycznej swojego rywala. Konflikty pomiędzy braćmi i brak zdecydowania ze strony Ludwika spowodowały rozpad koalicji. Nie bez wpływu na tę decyzję miały roszczenia Fryderyka do miasta Arles. Z inspiracji papieskiej Henryk II i Ludwik VII zawarli traktat w Vitry w 1177 roku. Utrata marchii hiszpańskiej (hrabstwo Barcelony) miała mniejsze znaczenie.
Na 15 sierpnia 1179 roku Ludwik VII wyznaczył koronację swojego syna Filipa II Augusta. Ceremonia jednak nie odbyła się z powodu choroby Filipa. Zdrowie powróciło delfinowi zaraz po pielgrzymce i modlitwach u grobu św. Tomasza Becketa w Canterbury. 1 listopada 1179 roku w Reims Filip II August został jednak koronowany przez Wilhelma arcybiskupa Reims. Ludwik VII zmarł w 1180 roku w Paryżu. Został pochowany w opactwie cystersów Sacer Portus (Saint-Port) w Barbeau. W 1817 roku jego szczątki przeniesiono do bazyliki Saint-Denis.
W polityce wewnętrznej Ludwikowi udało się przeprowadzić reformy administracyjne oraz sprzyjać rozwojowi nauki i oświaty, poprzez zakładanie sieci szkół przykościelnych i przyklasztornych. W drugiej połowie panowania Ludwik VII zaczął wyraźnie sprzyjać ruchowi komunalnemu w miastach należących do książąt terytorialnych, zaczął się także godzić z takimi dążeniami w niektórych miastach królewskich. Znacznie przyrosła ludność królestwa, rozwinął się handel, rozbudowały się miasta i fortece. Przychylność, jaką darzył króla Kościół katolicki, zaowocowała umocnieniem władzy królewskiej i sprawności administracyjnej państwa.
Rządy Ludwika VII z punktu widzenia polityki zewnętrznej określa się zwykle jako niefortunne. Biorąc pod uwagę jednak nierówność potencjałów politycznych i gospodarczych ówczesnej Francji i Anglii, a także przewagę Henryka II pod względem umiejętności i możliwości militarnych, można uważać, że Ludwik VII ocalił dynastię Kapetyngów.
Z małżeństwa z Eleonorą, księżną Akwitanii doczekał się dwie córki. Z małżeństwa z Konstancją Kastylijską miał również dwie córki. Natomiast z małżeństwa z Adelą Szampańską miał - córkę i upragnionego nastepcę tronu Filipa II Augusta.
Kontynuował reformy administracyjne ojca, popierał rozwój miast i szkolnictwa, wzmocnił autorytet królewski wobec episkopatu i wasali korony. Ostateczne zwycięstwo Aleksandra III nad antypapieżami umocniło pozycję królów francuskich w Europie. W 1179 roku, częściowo sparaliżowany po ciężkim ataku, ogłosił syna Filipa następcą tronu. Z pomocą Kościoła Ludwik VII wzmocnił swój autorytet, co pozwalało mu na liczne interwencje na ziemiach wasali. Ważną rolę w otoczeniu królewskim odgrywał opat Saint-Denis, Suger, kierujący sprawami państwa w czasie nieobecności króla w latach 1147-1149.
Tknięty paraliżem, zmarł 18 lub 19 września 1180 roku w królewskim pałacu na wyspie Cité w Paryżu. Na własne życzenie został pochowany w ufundowanym przez siebie opactwie cysterskim Notre-Dame-de-Barbeau w pobliżu Fontainebleau, ulokowanym nad brzegami Sekwany i z tego powodu zwanym opactwem Seine-Port. Zostało ono rozwiązane w trakcie kasaty klasztorów w 1790. Dnia 30 lipca 1817 roku, na polecenie króla Ludwika XVIII, szczątki jego dalekiego antenata i imiennika złożono w królewskiej nekropolii w Saint-Denis.
Żródła:
"Słownik władców świata" - Małgorzata Hertmanowicz-Brzoza i Kamil Stepan, Kraków 2005
"Słownik władców Europy średniowiecznej" - pod redakcją Józef Dobosza i Macieja Serwańskiego
"KAPETYNGOWIE"- autor: Przemysław Jaworski - 2018
"KRÓLOWE I KRÓLOWIE WIELKIEJ BRYTANII - od Edgara do Elżbiety II - wszyscy władcy Wielkiej Brytanii" - autor: Przemysław Jaworski - Przemysław Jaworski i Wydawnictwo Novae Res, 2018
Ludwik VII Młody w "WikipediA"
Louis VII, roi de France w "Geneall" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
Ludwig VII. von Frankreich w "Worldhistory" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
LUDWIK VII w "Władcy Francji"
01-05-2023
18-10-2020
14-10-2020
09-08-2020
04-05-2020
30-04-2020