Maria Teresa Arduinici Sabaudzka (urodzona w pałacu w Turynie, Sardynia, 31 stycznia 1756 roku, zmarła w Grazu, Cesarstwo Austriackie, 2 czerwca 1805 roku) herb
Córka Wiktora Amadeusza II (III) Arduinici Sabaudzkiego, księcia Aosty, kóla Sardynii, księcia Piemonte, księcia Sabaudii, markiza Monferratu, Saluzzo, Finale i Oneglia, hrabiego di Aosta, di Asti, di Moriana i di Nizza, tytularnego króla Cypru i Jerozolimy i Marii Antoniny Fernandy Robertyng-Capet-Bourbon-Vendôme, córki Filip V Robertyng-Capet-Bourbon-Vendôme, króla Hiszpanii, Neapolu i Sycylii, księcia Andegawenii.
16 listopada 1773 roku poślubiła Karola X Filipa Robertyng-Capet-Bourbon-Vendôme (urodzony w Wersalu, 9 października 1757 roku, zmarł na zamku Graffenberg koło Gorycji w Austrii, 6 listopada 1836 roku), porucznika-generalnego Królestwa Francji i Nawarry, hrabiego d'Artois, księcia de Conti, księcia de Berry, księcia de Châteauroux, markiza de Pompadour, hrabiego d'Auvergne, hrabiego d'Argentan, hrabiego de Poitiers, hrabiego de Ponthieu, hrabiego de Limoges, wicehrabiego de Limoges, seniora d'Enrichemont i para Francji, księcia d'Angoulęme, księcia d'Auvergne i księcia de Mercour, późniejszego króla Francji i Nawarry, późniejszego legitymistycznego tytularny króla Francji i tytularnego króla Nawarry.
Marie-Thérese of Savoy była córką księcia Sabaudii i króla Sardynii Victor-Amédée III i infantki Marii Antoniny z Hiszpanii.
W 1771 roku jego starsza siostra Marie-Joséphine de Savoie poślubiła Louisa-Stanislasa de France, hrabiego Prowansji, wnuka króla Ludwika XV i młodszego brata Delfina Ludwika. 16 listopada 1773 roku Marie-Thérese z kolei poślubia wnuka Ludwika XV: Charlesa-Filipa z Francji, hrabiego Artois (późniejszego Karola X).
Jednak zaślubiny nie wydają się odpowiadać żadnej z dwóch zainteresowanych stron, ponieważ hrabia d'Artois chciał poślubić swoją bliższą kuzynkę Mademoiselle de Condé. Uznawana za brzydką i nieśmiałą Marie-Thérese wygląda blado obok genialnego i figlarnego męża, a przede wszystkim frywolna. Krótko po uroczystości Karol wyjechał do Paryża, aby dołączyć do swojej kochanki Rosalie Duthé. W tym czasie krążył dowcip o Marii Teresie i Karol de Berry: "Książę, mając niestrawność ciasta Sabaudzkiego, pójdzie na herbatę do Paryża".
W przeciwieństwie do Marii Antoninny Austriackiej i Marii Józefiny Sabaudzkiej, Marie-Thérese bardzo szybko dała mężowi dzieci, a czyniąc to, ewentualnych spadkobierców Korony. Jej ciąża, a następnie poród, 6 sierpnia 1775 roku, przez księcia Angouleme, są bardzo chłodne. Urodziła troje dzieci, chociaż ciąża w 1782 roku wydaje się podejrzana. W tym czasie relacje między małżonkami nie istniały od dawna. Podejrzewano ochroniarza, którego Ludwik XVI wysyła do Kolonii, na co Madame Adélaide odpowiada, że "powinniśmy wysłać tam wszystkich z rodziny".
Mimo wspaniałego małżeństwa hrabina Artois nigdy nie została królową. Wyemigrowała z mężem wkrótce po szturmie Bastylii i dołączyła do swojej rodziny w Turynie. Mąż opuścił ją w 1795 roku, a wkrótce potem wezwał synów do służby w armii emigrantów z Koblencji. Marie-Thérese pozostała w Turynie ze swoim ojcem, a następnie jej bratem, który został królem, gdy ten zmarł. Uciekając przed oddziałami republikańskimi w grudniu 1798 roku, schroniła się najpierw w Klagenfurcie, a następnie uciekła przed wojną w Graz. To w tym mieście, po praktycznie z braku środków, zmarła w nędzy i wstrząśnięta psychicznie, cierpiąc na epizody paranoiczne, w 1805 roku, w wieku 49 lat.
Hrabina Artois nigdy nie widziała swojego męża ani najstarszego syna od czasu wygnania w Turynie, a księcia Berry spotykała tylko sporadycznie. Została pochowana w Grazu, w cesarskim mauzoleum znajdującym się obok miejskiej katedry. Jej serce zostało, zgodnie z jej wolą, pochowane w grobowcu jej szwagierki Clotilde w Neapolu dziesięć lat po jej śmierci.
Obdarzona małym dowcipem i małą urodą, nieśmiałością, która mogłaby tylko zaszkodzić jej życiu reprezentacji, pozostaje jednym z najmniej kochanych członków rodziny królewskiej, chociaż jego szwagierka, słynna Marie- Antoinette również została bardzo szybko zdyskredytowana. Powody były jednak zgoła inne. Marie-Thérese, nadmiernie nieśmiała i chętna, by o niej nie mówić, żyje w sztywnym i bigoteryjnym kręgu Pań, nie miała cech wymaganych do zadowolenia powierzchownego, ale duchowego Dworu Wersalskiego.
Potomstwo ze związku z Charles-Philippe de France:
Louis XIX Antoine (urodzony 6 sierpnia 1775 roku, zmarł 3 czerwca 1844 roku), książę d'Angoulęme, po nim potomstwo,
Sophie "Mademoiselle d'Artois" (urodzona 5 sierpnia 1776 roku, zmarła 5 grudnia 1783 roku),
Charles Ferdinand (urodzony 24 stycznia 1778 roku, zmarł 14 lutego 1820 roku), książę de Berry, po nim potomstwo,
Marie Thérese d'Artois "Mademoiselle d'Angoulęme" (urodzona 6 stycznia 1783 roku, zmarła 22 czerwca 1783 roku).
Żródła:
Marie-Thérese de Savoie w "Wikipedia", tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
19-04-2021
10-11-2020