
Maria Teresa Habsburżanka Austriacka (urodzona w Madrycie, 20 września 1638 roku, zmarła w Wersalu, 30 lipca 1683 roku) herb
Córka Filipa IV Habsburga, króla Hiszpanii i Portugalii, hrabiego Burgundii, hrabiego de Charolais i Elżbiety Izabeli Robertyng-Capet-Bourbon-Vendôme, córki Henryka IV Robertyng-Capet-Bourbon-Vendôme, króla Francji, króla Nawarry.
Księżna Asturiiod 9 października 1646 roku do 28 grudnia 1657 roku i następczyni tronu hiszpańskiego od 1655 roku do 28 grudnia 1657 roku, regentka Francji i Nawarry w 1667 roku, od 12 czerwca do 13 sierpnia 1672 roku i w 1678 roku.
W Fuenterrabia (sponsalia de futuro) 3 czerwca 1660 roku, w Saint Jean-de-Luz (per procura) 9 czerwca 1660 roku poślubiła Ludwika XIV "Wielkiego, Króla Słońce" Robertyng-Capet-Bourbon-Vendôme (urodzony w Saint-Germain-en-Laye, 5 września 1638 roku, zmarła w Wersalu, 1 września 1715 roku), króla Francji i Nawarry.
Urodziła się jako najmłodsze i ósme dziecko Filipa IV, króla Hiszpanii, i jego pierwszej żony Elżbiety Burbon, córki króla Francji i Nawarry, Henryka IV. Z ośmiorga dzieci przeżył tylko jej brat infant Baltazar Karol i właśnie Maria Teresa.
W wieku 6 lat w 1644 roku straciła matkę. W wieku 8 lat, po śmierci starszego brata i następcy tronu Baltazara Karola w 1646 roku, została jedyną dziedziczką imperium hiszpańskiego, a nawet formalnie została mianowana księżną Asturii i tym samym oficjalną następczynią tronu w 1655 roku.
Maria Teresa była jedną z najatrakcyjniejszych partii w kręgach ówczesnych rodzin panujących. Rywalizacja o jej rękę toczyła się między dworem francuskim a cesarskim. W grę wchodziło trzech kandydatów; jej kuzyn król Francji - Ludwik XIV lub synowie cesarza Niemiec Ferdynanda III - Ferdynand IV, król Czech i Węgier lub arcyksiążę Leopold I, późniejszy cesarz Leopold I. Początkowo, z powodu jej pozycji w linii dziedzicznej Habsburgów hiszpańskich, monarchia hiszpańska nie zezwalała jej na małżeństwo z Ludwikiem XIV, a skłaniała się do mariażu z jej bliskim kuzynem Ferdynandem IV Habsburgiem, ten jednak zmarł przedwcześnie w 1654 roku.
Narodziny jej przyrodniego brata infanta Filipa Prospera w 1657 roku pozwoliły jej ojcu Filipowi IV na wznowienie negocjacji matrymonialnych z Francją (1658-1659). Maria Teresa utraciła tytuł księżnej Asturii i oficjalnej następczyni tronu, oraz zrzekła się praw do Korony Hiszpanii i 9 czerwca 1660 roku poślubiła króla Francji - Ludwika XIV. Filip IV i cały jego dwór towarzyszyli jej do wyspy Faisans - to tam po raz pierwszy spotkała swojego męża, i jego matkę, Annę Austriacką, która ją szczerze pokochała i wyruszyła z nim do Paryża. Małżeństwo przypieczętowało pokój pirenejski.
We Francji Marię Teresę nazywano Austriaczką ze względu na pochodzenie z Domu Habsburskiego - mimo że była księżniczką hiszpańską (podobnie jak jej teściowa - ciotka, również królowa Francji - Anna Austriaczka). Maria Teresa miała charakterystyczną wargę habsburską - wynik ciągłego zawierania małżeństw wewnątrz jednego rodu, ale w przeciwieństwie do swojego przyrodniego brata - Karola II nie była upośledzona umysłowo. Jako królowa Francji nigdy do końca nie nauczyła się mówić po francusku. Mieszała i używała wymiennie język francuski i hiszpański, w którym porozumiewała się z teściową Anną Austriaczką, będącą jednocześnie jej ciotką.
Hiszpanka była osobą bardzo delikatną, pobożną, cnotliwą i nieśmiałą, co później niekorzystnie wpłynęło na jej małżeństwo z Ludwikiem. Była także obsesyjnie zazdrosna o swojego męża, gdy ten zabawiał się z metresami, i wcale tego nie ukrywała.
Pierwsze lata spędzone na dworze francuskim przypadające na lata 1660-1666, Marii Teresie ułatwiła obecność przychylnej jej teściowej. Anna Austriaczka otoczyła ją opieką i wsparciem na dworze pełnym intryg. Po urodzeniu w 1661 roku zdrowego następcy tronu zwanego - Wielkim Delfinem pozycja Marii Teresy została ugruntowana, jako że spełniła główne zadanie przeznaczone królowej - wydanie na świat męskiego potomka.
Maria Teresa większość czasu spędzała na modlitwie i pielgrzymowaniu ze swoją teściową. Gry karciane były jej pasją, zresztą dość kosztowną, gdyż często przegrywała olbrzymie sumy pieniędzy. Nie lubiła czytać książek. Wylansowała natomiast wśród arystokracji wersalskiej modny ceremoniał picia gorącej czekolady, którą namiętnie uwielbiała. Zwyczaj ten z czasem przyjął się szybko wśród zamożniejszych warstw na terenie całej Francji.
Nie interesowała ją polityka, choć doskonale zdawała sobie sprawę, że ma prawo do dziedzictwa hiszpańskiego. W tym przekonaniu utrzymywał ją jej mąż Ludwik XIV, który konsekwentnie podtrzymywał jej prawa sukcesyjne poprzez udział w wojnie dewolucyjnej o Niderlandy Hiszpańskie w latach 1667-1668, i już po jej śmierci w wojnie o sukcesję hiszpańską w latach 1700-1714 walcząc o tron hiszpański dla ich wnuka - Filipa, księcia Andegawenii. Trzykrotnie - w latach 1667-1672 i w 1678 roku, podczas zagranicznych kampanii wojennych swojego męża, Maria Teresa miała okazję odegrać ważną rolę we Francji - była wtedy regentką królestwa Francji i Nawarry.
Ludwik XIV był wierny Marii Teresie zaledwie przez rok. Potem miał wiele kochanek, które często zmieniał. Maria Teresa nie była królową, która biernie przyglądała się temu, co dzieje się wokół niej. Przez pierwsze lata utrzymywała sieć własnych agentów na dworze, którzy donosili jej między innymi o kolejnych kochankach jej męża. Była dobrze poinformowana, choć otoczenie starało się zatajać przed nią kolejne romanse króla i jako ostatnia na dworze dowiadywała się o nowej kochance swojego męża. Nie pogodzona z takim obrotem wydarzeń aktywnie i konsekwentnie starała się utrudniać życie metresom, szczególnie znienawidzonej Ludwice de La Valliere i Françoise Athénais de Rochechouart, wykorzystując prerogatywy etykiety dworskiej przynależne królowej. W pierwszych latach małżeństwa potrafiła okazywać i ostentacyjnie gniewać się na swojego męża, co Ludwika XIV niezmiernie irytowało i pogarszało stosunki między małżonkami. Do 1666 roku arbitrem godzącym małżonków i łagodzącym incydenty była Anna Austriaczka, która wspierała synową w walce z metresami. Z czasem, po śmierci teściowej, osamotniona królowa pogodziła się z sytuacją i stworzyła w swoim otoczeniu mini dwór hiszpański - na modłę Eskurialu. Prócz dam dworu otaczała się psami i karłami, które dotrzymywały jej towarzystwa.
Na skutek kolejnych ciąż Maria Teresa ciągle tyła, a po śmierci swoich kolejnych potomków popadała w coraz większą depresję. Otaczała się karłami i jadła ulubioną czekoladę. Zmarła w niewyjaśnionych okolicznościach. Możliwe, że została otruta, ale mogła też umrzeć na raka. Jej śmierć szczerze zasmuciła jej męża, który miał powiedzieć, że umierając Maria Teresa po raz pierwszy sprawiła mu przykrość.
Z sześciorga dzieci wieku dorosłego dożył jedynie Wielki Delfin, ale i on nie przeżył swojego ojca i zmarł w 1711 roku. Tron Francji przypadł ostatecznie młodszemu prawnukowi Marii Teresy - również Ludwikowi. Po śmierci Marii Teresy Ludwik zawarł związek morganatyczny z Markizą de Maintenon.
Maria Teresa i Ludwik XIV mieli sześcioro dzieci:
Ludwik (urodzony 1 listopada 1661 roku, zmarł 14 kwietnia 1711 roku), Wielki Defin, po nim potomstwo,
Anna Elżbieta (urodzona 18 listopada i zmarła 30 grudnia 1662 roku),
Maria Anna (urodzona 16 listopada i zmarła 26 grudnia 1664 roku),
Maria Teresa "Mała Dama" (urodzona 2 stycznia 1667 roku, zmarła 1 marca 1672 roku),
Filip Karol (urodzony 5 sierpnia 1668 roku, zmarł 10 lipca 1671 roku),
Ludwik Franciszek (urodzony 14 czerwca i zmarł 4 listopada 1672 roku).



Żródła:
Maria Teresa Austriaczka w "Wikipedia"