Manfred (wł. Manfredo) I Hohenstaufen (urodzony w Niemczech w 1232 roku, zginął w bitwie pod Benewentem, 26 lutego 1266 roku) herb
Syn Fryderyka II Rogera Hohenstaufena, króla Niemiec, Sycylii, cesarza rzymskiego i Blanci (Beatrix) de Lancia, córki Bonifacego d'Angliano (Manfred) de Lancia.
Regent Szwabii od 20 maja 1258 roku do 29 października 1264 roku. Regent Neapolu i Sycylii od 21 maja 1254 roku do 1258 roku. Król Neapolu i Sycylii od 1258 roku do 26 lutego 1266 roku (koronowany 12 sierpnia 1258 roku), książę Benewentu od 13 grudnia 1250 roku do 26 lutego 1266 roku, tytularny król Jerozolimy od 1258 roku do 26 lutego 1266 roku.
W marcu 1247 roku (per procura), w Vercelli, 21 kwietnia 1247 roku (pro futuro) poślubił Beatrice Sabaudzka (urodzona przed 4 marca 1223 roku, zmarła 10 maja 1259 roku), córka Amedeusza IV hrabiego Sabaudii, Aosty, Moriana i Anny (Małgorzaty) Robertyng-Capet Burgundzkiej, córki Huga III Robertyng-Capet, księcia Burgundii. W Trani, 2 czerwca 1259 roku [zapewne po 2 kwietnia 1259 roku] poślubił Helenę Doukaina Angelos=Komnen Duca (urodzona około 1242 roku, zmarła w wiezieniu w Lucera miedzy styczniem a marcem 1271 roku) dziedziczka Corfu, córka Michała II Komnenosa, księcia Angelos, Archon z Epiru i Teodory księżnej Petraliphaina.
Manfred studiował na uniwersytetach w Paryżu oraz Bolonii i podobnie jak jego ojciec interesował się literaturą i poezją. Po zajęciu Sycylii Manfred starał się przywrócić dawną chwałę tego królestwa z czasów Fryderyka II Hohenstaufa, na dworze w Palermo Manfred zajął się mecenatem sztuki, wspierając poetów, śpiewaków i uczonych, sam też pisał utwory poetyckie, tłumaczył dzieła naukowe z języka hebrajskiego, był również autorem ilustracji do traktatu o sokolnictwie O sztuce polowania z ptakami (De arte venandi cum avibus), który napisał Fryderyk II.
Cesarz i król Sycylii Fryderyk II Hohenstauf krótko przed swoją śmiercią legitymizował (między 1233 rokiem a 1234 rokiem) Manfreda i zrównał go ze swoimi dziećmi pochodzącymi z legalnych związków. Manfred zyskał tytuł księcia Tarentu. Po śmierci cesarza Fryderyka II w 1250 roku, Manfred został namiestnikiem Królestwa Sycylii, gdzie sprawował rządy w imieniu swojego przyrodniego brata Konrada IV, który przebywał w Niemczech. W 1251 roku Konrad IV przybył do Włoch, gdzie wybuchło powstanie antystaufijskie, które zostało niebawem zgniecione. Chociaż przez około osiemnaście lat pełnoletni lojalnie obowiązki, kiedy tylko Konrad IV zjawił się na Sycylii Manfred natychmiast przekazał mu należną władzę. Konrad IV wkrótce zmarł w maju 1254 roku, na malarię lub wskutek trucizny, po jego śmierci Manfred odmówił przekazania Sycylii w ręce papieża Innocentego IV, a sam ogłosił się regentem Królestwa Sycylii w imieniu Konradyna, syna Konrada IV. Po krótkotrwałym konflikcie, Manfred i papież we wrześniu 1254 roku podpisali traktat, na mocy którego, Apulia miała przejść pod władzę papieża.
Konradyn pozostawał pod faktyczną opieką papieża Innocentego IV, jednak między papieżem a Manfredem zaistniał spór. Podejrzenia Manfred pobudzone przez zachowanie papieskiej świty, doprowadziły do ucieczki Manfreda do Luceri. Wsparty znacznymi posiałkami wojskowymi, 2 grudnia 1254 roku pokonał papieskie siły w bitwie pod Foggia i wkrótce opanował całą Sycylię. Następnie przy pomocy oddziałów Saracenów, którzy wcześniej służyli jego ojcu, zajął w latach 1255-1256, także Neapol, Kapuę i Brindisi, za co został ekskomunikowany przez nowego papieża Aleksandra IV. W kolejnych latach ekspansja Manfeda skierowała się na wybrzeża obecnej Albanii, gdzie zajął min. miasto Durazzo, a także wyspę Korfu w 1258 roku. Zawarł sojusz z królestwem Tessaloniki oraz z królestwem Aragonii.
Gdy w 1258 roku pojawiły się pogłoski o śmierci Konradyna, Manfred tego samego roku w Palermo kazał się koronować 12 sierpnia 1258 roku przyjmując tytuł króla Sycylii i Apulii. Został przywódcą stronnictwa Gibelinów zwalczających we Włoszech i Niemczech władzę papieską. W bitwie pod Monteparti 4 września 1260 roku Manfred kolejny raz pokonał wojska papieża i jego sprzymierzeńców, po której przyjął hołd lenny od Florencji. Dzięki temu zwycięstwu gibelini przejęli władzę we Florencji, a sam Manfred objął stanowisko wikariusza Lombardii. Podczas kolejnych walk w 1265 roku Manfred zdobył Rzym, za co otrzymał tytuł senatora Rzymu.
W obliczu wzrosty potęgi Manfreda, papież Urban IV poprosił o pomoc króla Francji Ludwika IX, który wysłał swoje wojska na czele Karola hrabiego Andegawenii, któremu papież obiecał inwestyturę z królestwa Sycylii. W 1265 roku papież Klemens IV, jako prawny suweren Królestwa Sycylii (królestwo było teoretycznie lennem papieskim), po trwających kilka lat rokowaniach, przekazał prawa do niego Karolowi Andegaweńskiemu, bratu króla Francji Ludwika IX Świętego), po czym koronował Andegawena na króla Sycylii. Po koronacji Karola papież zwołał "krucjatę" przeciwko Manfredowi i Karol Andegaweński z wojskami francuskimi najechał na kontynentalną część królestwa. Manfred usiłował zebrać sojuszników spośród mieszkańców Rzymu i gibelinów, jednak nie doczekał się pomocy. Siły obu rywali do korony sycylijskiej spotkały się 26 lutego 1266 roku w bitwie pod Benewente, w której Manfred został pokonany. W toku walk część hrabiów włoskich zdradziła Manfreda, a Manfred został okrążony i zabity. Ciało, zostało króla zostało pochowane na polu bitwy, a na jego grobie postawiono ogromny kamień. Jednakże za zgodą papieża szczątki zostały wykopane i przeniesione poza papieskim terenem. Pochowany został w grobie, w zbezczeszczonej ziemi w skalistej w dolinie River Garigliano, poza granicami Neapolu.
Po śmierci Manfreda władzę w królestwie Sycylii objął Karol I Andegaweński.
Współczesni chwalą szlachetny i wspaniałomyślny charakter Manfreda, który był sławny za jego urodę i intelektualne osiągnięcia.
Żródła:
Manfred "w Wikipedii"
Manfred tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk