Aleksander Konstantynowicz Prince Bagration-Imeretyński (urodzony 24 września 1837 roku, zmarł 17 listopada 1900 roku) herb
Syn Konstantyna Dawidowicza Prince Bagration-Imeretyńskiego, generała-majora i Katarzyny Sergeiewnej Strakow.
Rosyjski generał piechoty od 1896 roku. Członek Rady Państwa od 1892 roku. Generał-gubernator warszawski 1 stycznia 1897 roku do 17 listopada 1900 roku.
Poslubił Annę Aleksandrowną Gräfina Mordwinow (urodzona 26 października 1841 roku, zmarła w 1914 roku), córkę Aleksandra hrabiego Mordwinow, rosyjskiego malarza amatora i Aleksandry Gräfiny Tołstoj, córki Piotra Aleksandrowicza Gräfa Tołstoj, generała piechoty.
Wnuk cara Imierietii Dawida II. Aleksander Imeretyński pochodził ze znanej królewskiej rodziny pochodzący z Gruzji. W latach 1897-1901 pełnił funkcję generał-gubernatora Warszawy z nadania cara, zastępując w fotelu Pawła Szuwałowa. Zwolennik porozumienia z Polakami i pozyskania ich przychylności dla panstwa rosyjskiego. Jego zasługą było m.in. przywrócenie prawa do modlitwy w języku ojczystym w szkołach w 1897 roku oraz zdymisjonowanie znienawidzonego przez Polaków kuratora Apuchtina.
11 czerwca 1855 roku w Pażeskom korpusie rozpoczął naukę, którą ukończył w stopniu chorążego. 31 stycznia 1857 roku otrzymał stopień porucznika i na własne życzenie, przeszedł na służbę w 14 pułku gruzińskich grenadierów, biorąc udział w podboju Czeczenii i Dagestanu.
29 kwietnia 1858 roku został shtabs-kapitanem. Związku z rodzinnymi problemami został zwolniony ze służby wojskowej. W 1859 roku powrócił do służby w randze podporucznika i został przydzielony do dywizji gwardii konnej. W grudniu tego sam roku wstąpił do Akademii Nikołajewski przy generalnym sztabieu, którą ukończył w 1861 roku. 25 grudnia 1861 roku w randze shtabs-kapitana został przydzielony do sztabu Gwardyjskiego korpusu.
W charakterze oficera sztabu generalnego w randze kapitana, od 4 lipca 1863 roku wziął udział w zdławieniu polskiego powstania. Za wybitne osiągnięcia Imierietiński w oczach namiestnika Królestwa Polskiego, otrzymał awans na naczelnika sztabu Warszawskiego wojskowego okręgu. 30 sierpnia 1864 roku otrzymał stopień pułkownika. 10 czerwca 1867 roku otrzymał tytuł adiutanta Jego Imperatorskiej Mości. 30 sierpnia 1869 został generałe-majorem. W początkowym okresie rządów hrabiego Berga, generał Kocebu wstrzymał jego karierę, przez co książę Imeretyński porzuciła posadę naczelnika okręgu. Od sierpnia 1875 roku udał się na zagraniczny urlop. 7 czerwca 1876 roku został wyznaczony przez pomocnika księcia Gieorgija Meklenburg-Strielickogo na inspektora strzeleckich batalionów.
Z ogłoszeniem wojny z Turcją, Imierietinskij został wysłany do Belgradu, gdzie miał sprawować piecze nad przygotowaniami wojsk do ofensywy z terenów Serbii. W czerwcu 1877 roku powrócił do kwatery głównej cesarza Aleksandra II. Po bombardowaniu Nikopola, Imierietinskij w szeregach awangardy F. F. Radieckogo przeprawił się przez Dunaj. Drugi szturm Plewną się nie powiódł. Gdy otrzymawszy rozkaz natarcia, Imeretyński powiedział o przyczynach klęski szturmu, "Imierietinskij carowi z otwartą szczerością wyłożył przyczyny nieudanego wyniku walki: nieprzypuszczenie naszych sił z siłami przeciwnika, nieobecność jedności w dowództwie, spieranie się są między naczelnikami oddzielnych oddziałów, niewystarczające przygotowanie szturmu artyleryjskiego ogniom, słabego rozpoznania i niedociągnięć według zaopatrzenia wojsk bojowymi zapasami i prowiantem". Za odwagę pod Plewną, Imierietinski otrzymał 25 lipca 1877 roku - złotą szablę z napisem ŤZa odwagęť.
Po tym wyczynie car początkowo zamierzał przekazać księciu naczelne dowództwo nad jedną z dywizji, ale zmienił zdanie jednakże 3 sierpnia 1877 roku przekazał mu dowództwo 2 pieszej dywizji. Następnie został skierowany do walk pod Łowczą, gdzie przy wsparciu (1 brygady, 3 pieszej dywizji, strzeleckiej brygady, 10 baterii i 2 kozackiego pułku), 22 sierpnia po 12-godzinnej walce Łowcza została wzięta szturmem. Za odwagę 5 września Imierietinski został nagrodzony orderem św. Gieorgija 4 stopnia. 1 września 1877 roku otrzymał nominację na generała-lejtnanta.
Spod Łowczej przeniósł się pod Plewną, gdzie prowadził działania zaczepne na lewym brzegu rzeki przeciwko kriszyńskiej reducie. Po nieudanych próbach zdobycia Plewny, car Aleksander II nominował księcia na szefa sztabu pod dowództwem Totlebina. W krótkim czasie zorganizował swój sztab. Dzieki ogromnej wspólnej pracy: naczelnego wodza, dowódzców poszczególnych odziałów zdobyto wkrótce Plewnę. W dzień upadku Plewny (29 listopada) książę otrzymał z rąk Aleksandra II orderu św. Gieorgij 3 stopnia w nagrodę za męstwa, odwagę przy obłożeniu Plewny i jej zdobycie.
Zawsze był opanowany, spokojny i moralnie zrównoważony. Imierietinskij był niezbędnym dodatkiem do płomiennego i szybkiego totlebienu. Monarcha nie mógł nachwalić się niestrudzoną działalnością, nieugiętą twardością woli i jasnością rozumu Imierietinskogo. Monarcha wyznaczyła Imierietinskogo swoim generałem-adiutantem i w rocznicę Łowczynskogo walki zaliczył go do 5-go pieszego Kałużskogo pułku. 2 czerwca 1879 roku Imierietinskij został wyznaczony naczelnikiem sztabu głównodowodzącego wojskami gwardii i Sankt-petersburskiego wojskowego okręgu. 29 lipca tego sam roku Imierietinskiemu car nadał orderu św. Władimira 2 stopnia.
Ambasadora Rosję w Turcji, a następnie szef sztabu armii rosyjskiej w Bułgarii i autonomicznego obwodu Wschodniej Rumielii od grudnia 1877 roku do 1 stycznia 1878 roku. Po wstąpieniu na tron carewicza jako Aleksandra III został wyznaczony główno-dowodzącym wojsk rosyjskich na Bałkanach. Obowiązki pełnił przez prawie 12 lat, w trakcie których przeprowadził istotne zmiany w wojsku i wprowadził regulamin dyscyplinarny. Od 30 sierpnia 1891 roku do 1 stycznia 1892 roku pełnił obowiązki generała gubernatora. Następnie został członkiem Rady Państwa, a 1 stycznia 1897 roku otrzymał dowództwo wojsk rosyjskich stacjonujących w Królestwie Polskim oraz został generałem-gubernatorem, zastępującym na tym stanowisku księcia Gurko.
Imierietinski chciał udowodnić Polakom "że rosyjska władza opiekuje się Polakami, dba o ich potrzeby i zawsze jest gotowa do pomocy, o ile to od niej zależy. Dba nie tylko ich materialny byt, ale o ich duchowe potrzeby, pod jednym tylko warunkiem, żeby Polacy byli posłusznymi poddanymi Imperatora Wszechrusi, którzy są obywatelami jedynego i niepodzielnego rosyjskiego cesarstwa".
W czasie sprawowania funkcji przez Imeretyńskiego w Warszawie doszło do słynnej wizyty cara Mikołaja II w 1897 roku, która zaowocowała względną liberalizacją stosunku władz rosyjskich do Polaków. Zezwolono wówczas m.in. na budowę pomnika Adama Mickiewicza.
W 1898 roku wykradziony został przez działaczy PPS tajny memoriał Imeretyńskiego dotyczący współpracy z caratem. Wydany w Londynie wraz z wstępem autorstwa Józefa Piłsudskiego, krytykującym politykę ugodowców, zdobył niebywały rozgłos i w znacznej mierze przyczynił się do dymisji Imeretyńskiego.
Nagrodzony: orderem św. Anny 2 stopnia (30 sierpnia 1866 roku), św. Władimira 3 stopnia (30 sierpnia 1871 roku), św. Stanisława 1 stopnia (26 lutego 1873 roku), św. Anny 1 stopnia (22 czerwca 1875 roku), Orła Białego (30 sierpnia 1882 roku), św. Aleksandra Newskiego (30 sierpnia 1885 roku, brylantowem odznaką do tego orderu podarowaną 30 sierpnia 1888 roku), św. Władimir 1 stopnia (14 maja 1896 roku).
Zmarł 17 listopada 1900 roku. Pochowany na Łazariewskom cmentarzu Alieksandronewskim.
Nie mając dzieci, Imeretinskaya wychowała na swoją córkę:
Olgę Siemionownę Ostaszenkową (zmarła 14 maja 1907 roku), żona: I.M. Plena (urodzony w 1874 roku, zmarł w 1953 roku); żona: F. F. Sziszmariewa (urodzony w 1879 roku, zmarł w 1942 roku), lekarz.
Żródła:
Alexander Constantinedze Bagration-Imeretinski w "www.Georyale.ge" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
Aleksander Bagration-Imeretyński "w Wikipedii", tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
08-01-2024