Rys. Anna Cylejska na XIX-wiecznym obrazie Marcelego Krajewskiego.
Anna von Sanegg z Cilly (urodzona między 1380 roku a 1381 roku, zmarła w Krakowie na Wawelu, 21 maja 1416 roku) herb Jedyna córka Wilhelma von Sanegg, hrabiego Cilly i Anny Piastówny, córki Kazimierza III "Wielkiego" Piasta króla Polski. Koronowana 25 lutego 1403 roku w katedrze wawelskiej w Krakowie przez arcybiskupa gnieźnieńskego Mikołaja Kurowskiego. Jan Długosz podaje w swej kronice, iż koronacji dokonał arcybiskup gnieźnieński Dobrogost z Nowego Dworu i miała miejsce 5 lutego 1402 roku - data ta jednak nie zgadza się z innymi wiarygodnymi źródłami, które przenoszą ją na rok 1403. Jednak nie mógł być zatem koronatorem Dobrogost, gdyż zmarł on pod koniec 1402 roku. 29 stycznia 1402 roku w katedrze wawelskiej w Krakowie poślubiła Władysława II Jagiełły Giedyminowicza (urodzony około 1351 roku, zmarł w Gródku, 1 czerwca 1434 roku), wielkiego księcia Litwy i króla Polski, którego poślubił 29 stycznia 1402 roku za namową panów krakowskich, w celu utrzymania unii Polski z Litwą i wzmocnienia swej pozycji, zachwianej po bezpotomnej śmierci Jadwigi. Poślubiła Władysława II Jagiełłę, wielkiego księcia Litwy i króla Polski, którego poślubił 29 stycznia 1402 roku za namową panów krakowskich, w celu utrzymania unii Polski z Litwą i wzmocnienia swej pozycji, zachwianej po bezpotomnej śmierci Jadwigi. Ludwik Węgierski, po objęciu tronu w Polsce, chciał pozbyć się ewentualnej rywalki do korony. Wywiózł więc 10-letnią Piastównę do Styrii i wydał za mąż za hrabiego cylejskiego Wilhelma. Cylly było to hrabstwo z własną dynastią, podlegające cesarzowi. Małżeństwo Anny Piastówny nie było szczęśliwe, ale w 1381 roku urodziła córkę, której nadano imię matki. Anna Piastówna szybko wkrótce owdowiała, w 1392 roku. Wyszła ponownie za mąż za Ulryka księcia Teck i opuściła Cyllię, zostawiając 13-letnią Annę pod opieką stryja Hermana. Anna żyła zapomniana, nikt nie interesował się losem wnuczki Kazimierza "Wielkiego". Mało znamy charakter Anny. Wydaje się, że była osobą spokojną i cichą. Była uboga i brzydka. W wieku 18 lat nie miała jeszcze narzeczonego. Poselstwo króla polskiego, Władysława Jagiełły zaskoczyło i uradowało wszystkich w Cylli. Król postanowił, za namową doradców poślubić dziewczynę, aby przez związek z Piastówną wzmocnić swoją pozycję w Polsce. W 1401 roku hrabia Herman zgodził się na oddanie wychowanicy na żonę Jagielle. Ponieważ pierwsza żona Jagiełły była również, tak jak i Anna, prawnuczką Łokietka to specjalnej dyspensy na ślub musiał udzielić papież. W towarzystwie znakomitych rycerzy cyllejskich Anna przybyła do Krakowa. Ludność radośnie przywitała wnuczkę po królu Kazimierzu "Wielkim", natomiast sam narzeczony nie był zachwycony. Anna nie spodobała się Jagielle, odwlekał więc termin ślubu, wyjeżdżał na polowania, myślał nawet o zerwaniu zaręczyn. 20-letnia Anna znała tylko niemiecki, nie mogła nawet porozmawiać z przyszłym mężem. Zamieszkała w jednym z krakowskich klasztorów ucząc się tam języka polskiego. Król w tym czasie wyjechał na Litwę. Wreszcie w 1402 roku w katedrze wawelskiej odbył się długo odkładany ślub. Pan młody miał już koło pięćdziesięciu lat. Rok później odbyła się koronacja Anny. Na uroczystość zaproszono jej matkę, córkę Kazimierza "Wielkiego". Księżna Teck przebywała na Wawelu dość długo i wyjechała hojnie obdarowana przez zięcia. Małżeństwo Anny i Władysława nie układało się. Król nieustannie podróżował po Polsce lub Litwie. Anna zwykle przebywała na Wawelu, rzadko towarzyszyła mężowi. Prawdopodobnie miała niewielki wpływ na męża i życie publiczne kraju. W czasie wielkiej wojny z Krzyżakami, gdy król był nieobecny, o sprawach państwa decydował arcybiskup Mikołaj Kurowski. Wiemy natomiast o jej zdecydowanej antypatii wobec Krzyżaków. W czasie wojny w 1410 roku Zygmunt Luksemburczyk opowiedział się przeciwko Jagielle i nakazał wszystkim kupcom krakowskim opuścić Węgry. Tych którzy pozostali - uwięził. Wtedy królowa Anna wyjednała uwolnienie uwięzionych Polaków zwracając się do króla Zygmunta i jego teścia, stryja Hermana. Z małżeństwem Anny i Władysława wiążą się skandale wywołane wybuchami zazdrości króla. Długosz podaje, że w 1408 roku Anna została oskarżona o cudzołóstwo. Jeden z podejrzanych został uwięziony, drugi zbiegł. Co prawda królowa wkrótce została oczyszczona publicznie z zarzutów nie mniej jednak afera była dość głośna. Dopiero po 7 latach małżeństwa królowa Anna zaszła w ciążę. W 1408 roku urodziła w Krakowie córkę, ochrzczoną imieniem Jadwiga. Jagiełło był wobec córki dość obojętny, starał się jednak zapewnić jej sukcesję. Oficjalnie zostało to ogłoszone w 1413 roku na zjeździe w Jedlni. Jadwiga odziedziczyć miała Polskę i Litwę, a wielki książę litewski Witold został uznany jej współopiekunem. Królowa Anna zmarła po długiej chorobie w wieku około 35 lat w 1416 roku. Osierocona Jadwiga miała wówczas osiem lat. Królowa została pochowana w katedrze wawelskiej. Po kilkunastu latach w tym samym grobie złożono zwłoki jej córki: Jadwiga (urodzona 8 kwietnia 1408 roku, zmarła otruta 8 grudnia 1431 roku), "królowa" - dziedziczka Polski i Litwy.20-09-2022