Bolesław I Piast (urodzony między 1209 a 1211 rokiem, zmarł zapewne w Płocku, 5 grudnia 1248 roku) herb
Syn Konrada I Piasta, księcia mazowieckiego i kujawskiego, wielkiego ksiecia krakowskiego i zwierzchniego księcia Polski, księcia sandomierskiego, księcia łęczycko-sieradzkiego i Agafii Rurykowiczównej, córki Światosława Rurykowicza księcia włodzimirskiego.
Książę sandomierski od 1229 roku do 1232 roku, książę sieradzki od 1233 roku do 1234 roku, książę płocki od 1234 roku do 31 sierpnia 1247 roku, książę dobrzyński, liwski i płocki od 31 sierpnia 1247 roku do 1247 roku, książę mazowiecki od 1247 roku do 5 grudnia 1248 roku, namiestnik Ziemi Krakowskiej od 1229 roku do 1230 roku.
Między 1230/1233 a 1244/1247 rokiem poślubił Gertrudę Piastównę Śląską (urodzona między 1218 a 1220 rokiem, zmarł między 22 kwietnia 1244 a 25 kwietnia 1247 roku), córkę Henryka II "Pobożnego" Piasta, namiestnika Wielkopolski, wielkiego księcia krakowskiego i zwierzchniego księcia Polski, księcia wrocławskiego, raciborskiego, lubuskiego i pana Marchii Łużyckiej, księcia opolskiego, księcia gnieźnieńskiego, regenta sandomierskiego, dziedzica Królestwa Polskiego, księcia śląskiego, krakowskiego i Wielkopolskiego i Anny "Błogosławionej" Przemyślidówny, córki Przemyśla Ottokara I Przemyślida, króla Czech. Między 25 kwietnia 1244 a 18 sierpnia 1245 roku poślubił Anastazję Aleksandrównę Rurykowiczównę Bielską (zmarła po 1245 roku), córkę Aleksandra Wsiewołodowicza Rurykowicza, księcia bełskiego i wołyńskiego i N. Rurykowiczównej, córki Włodzimierza Rurykowicza, księcia smoleńskiego.
Bolesław Konradowic był najstarszym synem księcia mazowieckiego i kujawskiego Konrada i jego żony Agafii. Imię otrzymał prawdopodobnie po swoim pradziadku ze strony ojca, Bolesławie "Krzywoustym".
Książę od najmłodszych lat był wciągany w polityczne plany niezwykle ambitnego ojca i kiedy w 1227 roku zginął zamordowany pod Gąsawą książę krakowski Leszek "Biały", Bolesław udał się wraz z ojcem do Małopolski, gdzie wziął udział w negocjacjach z wdową po zmarłym, Grzymisławą. W pierwszej połowie marca 1228 roku Bolesław I wspólnie z ojcem brał udział w zjeździe małopolskich możnych w Skaryszewie. Głównym tematem obrad była możliwość przejęcia krakowskiego tronu przez Konrada Mazowieckiego. Wobec fiaska rozmów Konrad nadał swojemu najstarszemu potomkowi gród Dobrzyń nad Wisłą. Stan ten utrzymał się do 1229 roku, kiedy to Konradowi udało się wymusić na Grzymisławie część Sandomierszczyzny z Radomiem. Ziemie te nadał niezwłocznie Bolesławowi w zamian za zwrot Dobrzynia, którym wyposażył kolejnego potomka, Siemowita I.
W 1229 roku, po uwięzieniu Henryka "Brodatego" przez Konrada Mazowieckiego, Bolesław I otrzymał pod zarząd Ziemię Sandomierską oraz został namiestnikiem ojca w Krakowie. W 1231 roku Bolesław współuczestniczył razem z ojcem i braćmi w osadzaniu na ziemi chełmińskiej zakonu krzyżackiego. W tym też czasie, korzystając z zamieszania po śmierci Władysława "Laskonogiego", Bolesław wsparł Konrada mazowieckiego w jego walce o Kraków. Szybka kontrakcja Henryka "Brodatego" i niespodziewany najazd Prusów na Mazowsze spowodowały jednak nie tylko klęskę tych zamierzeń, ale również utratę zarządzanej przez Konradowica części Sandomierszczyzny. Stan ten został zaakceptowany przez Konrada i Bolesława na zjeździe w Skaryszewie 31 października 1232 roku. Następnie w listopadzie 1232 roku Bolesław I wraz z braćmi wziął udział w zjeździe w Sulejowie. Tu mógł otrzymać w zarząd Ziemię Sieradzką.
W związku z utratą przez Bolesława władztwa na terenie Małopolski i w wyniku postanowień porozumień zawartych w małopolskim Chełmie Bolesław I oddał Ziemię Sandomierską Grzymisławie Ingwarównie i jej synowi Bolesławowi "Wstydliwemu", w 1233 roku otrzymał on od ojca dzielnicę ze stolicą w Sieradzu. Politykę zagraniczną i sprawy wojskowe pozostawił Konrad jednak w dalszym ciągu w swoich rękach, co uwidoczniło się chociażby we wsparciu przez Bolesława kolejnych prób zdobycia Krakowa.
W 1234 roku Bolesław otrzymał od ojca w zamian za ustąpienie z Sieradza (skąd Konradowi było łatwiej obserwować sytuację w Małopolsce) część Mazowsza na północ od Wisły i Bugu (jednocześnie drugi z braci Kazimierz otrzymał Kujawy). Miały być to dzielnice tymczasowe, gdyż po śmierci Konrada pozostali przy życiu jego synowie, tj. Bolesław, Siemowit i Kazimierz, mieli dokonać ponownego sprawiedliwego podziału. Także w tym wypadku Konrad pozostawił swoim potomkom tylko politykę wewnętrzną, sprawy zagraniczne pozostawiając sobie.
W 1234 roku Bolesław I, w zamian za terytorium, które posiadał do tej pory, otrzymał od ojca Płock i władzę nad Mazowszem północnym i w tym też roku otrzymany Płock został spalony podczas łupieskiego najazdu margrabiego Miśni Henryka.
W sierpniu 1234 roku Bolesław I wziął udział w zjeździe zorganizowanym przez arcybiskupa Pełkę w Luchani nad Wartą. W 1235 roku Bolesław I Mazowiecki wspólnie z ojcem zajęli Ziemię Radomską należącą do Bolesława "Wstydliwego". Zapewne na przełomie wiosny i lata 1238 roku w Dankowie Bolesław I Mazowiecki wziął udział w rodzinnym spotkaniu, na którym Konrad I Mazowiecki ustalił granicę między posiadłościami obu starszych synów. W latach następnych Bolesław zaangażował się na odcinku polityki pruskiej i ruskiej, wspierając m.in. osadzenie braci dobrzyńskich w Drohiczynie i uczestnicząc w 1238 roku w wojnie przeciw księciu halickiemu Danielowi i władcy litewskiemu Mendogowi. Na początku 1241 roku Bolesław I Mazowiecki przyjął i ulokował w Wyszogrodzie Daniela I Halickiego, uciekającego przed tatarskim potopem.
W 1241 roku, w związku ze śmiercią w bitwie pod Legnicą księcia śląskiego i krakowskiego Henryka II "Pobożnego", o Małopolskę po raz kolejny upomniał się Konrad mazowiecki. Także tym razem Bolesław wsparł militarnie ojca. Panowanie Konrada w Krakowie trwało jednak tylko niespełna dwa lata, gdyż już 25 maja 1243 roku w wyniku klęski w bitwie pod Suchodołem Konrad musiał się ponownie ewakuować do Sieradza.
18 września 1241 roku Bolesław I Mazowiecki wziął udział w wiecu zwołanym przez swojego ojca w okolicy Solca Kujawskiego, na którym odnotowali swoją obecność bracia Bolesława i Świętopełk II Gdański. Mimo obecności Świętopełka II na zjeździe, 20 września 1242 roku Bolesław I wspólnie z ojcem i braćmi wzięli udział w zawarciu z Zakonem Krzyżackim układu pokojowego, skierowanego przeciwko Świętopełkowi II Gdańskiemu.
Śmierć Konrada mazowieckiego 31 sierpnia 1247 roku otworzyła przed Bolesławem nowe horyzonty. W testamencie ojca otrzymał resztę Mazowsza prawobrzeżnego właściwego z Liwem. Ambitnych planów nie dane mu było jednak zrealizować, gdyż najpierw musiał odeprzeć atak brata Kazimierza, który niezadowolony z podziału dziedzictwa wygnał z Sieradza i Łęczycy młodszego brata, Siemowita i odebrał Bolesławowi gród w Dobrzyniu. Bolesław wkrótce po tym zmarł niespodziewanie wiosną 1248 roku (po 25 lutego). Przyczyna śmierci Bolesława, do dzisiaj nie jest znana.
Miejsce pochówku Bolesława I jest nieznane. Badacze tematu wskazują jako prawdopodobne dwie lokalizacje: katedra płocka oraz kolegiata Św. Michała w Płocku, jednak potwierdzenie tych tez jest obecnie niemożliwe wobec milczenia źródeł i braku dowodów archeologicznych.
Bolesław mazowiecki był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą małżonką była Gertruda, córka Henryka "Pobożnego". Związek małżeński z księżniczką śląską zawarty został około 1234 roku i pozostał bezdzietny. Po śmierci Gertrudy w 1244 roku Bolesław ożenił się trzy lata później ponownie, wybierając tym razem Anastazję, córkę księcia Aleksandra z Bełza. Również to małżeństwo pozostało bezpotomne. Po śmierci Bolesława, Anastazja została żoną węgierskiego bojara, identyfikowanego z Dymitrem Abą.
W testamencie Bolesław I całość swojego dziedzictwa pozostawił najmłodszemu z braci Siemowitowi, wydziedziczając całkowicie zachłannego Kazimierza.
Żródła:
Bolesław I mazowiecki w "Wikipedia"
Bolesław I mazowiecki (sandomierski) w "Poczet.com" autorstwa: Michała Szustera
BOLESŁAW I MAZOWIECKI w "Piastowie - Przodkowie"
05-12-2020