Klemens III Jaksa z Ruszczy herbu Gryf (zmarł w 1256 roku)

Syn Sulisława z Ruszczy wojewody krakowskiego.

Syn Sulisława z Ruszczy.

Rycerz polski z rodu Świebodziców, wedle legend potomków starożytnego książęcego rodu Popielów. Wojewoda opolski, kasztelan oświęcimski, kasztelan krakowski, założyciel klasztoru w Staniątkach.

Mąż Racławy (zmarła przed czerwcem 1263 roku), może córka Zbrosława kasztelana opolskiego.

Był jedną z najważniejszych osobistości połowy XIII wieku. Zawdzięczał to między innymi sukcesowi w długoletniej walce z Konradem I Mazowieckim, w której stanął u boku Bolesławem V "Wstydliwym".

Po raz pierwszy zetknął się z nim w 1232 roku, kiedy pomógł uciec jemu i jego matce, wdowie po Leszku I "Białym", Grzymisławie z zamku w Sieciechowie, gdzie byli więzieni z rozkazu właśnie Konrada I Mazowieckiego. wraz z Bolesławem "Wstydliwym" walczył z Konradem Mazowieckim.

W późniejszym okresie był wojewodą opolskim i kasztelanem oświęcimskim. Książę Kazimierz I "Odnowiciel" zlecił mu też budowę murów obronnych w Opolu i rozbudowę wzgórza zamkowego w Oświęcimiu.

Po bitwie pod Legnicą, w dniach 9 kwietnia - 10 lipca 1241 roku był kasztelanem, wojewodą i namiestnikiem krakowskim z nadania nowego księcia - Bolesława II "Rogatki". Osamotniony w Krakowie, stawił czoło najazdowi Konrada I Mazowieckiego, lecz wobec bierności książąt śląskich skapitulował, a później poparł pretensje Bolesława V "Wstydliwego".

W 1242 roku wypędził Konrada Mazowieckiego z Krakowa. W 1243 roku dowodził wojskami popierającymi Bolesława V "Wstydliwego" (rycerstwo małopolskie i posiłki węgierskie) w bitwie pod Suchodołem, w której rozbił wojska Konrada Mazowieckiego wspieranego przez hufce Mieszka II "Otyłego" i Przemysła I. Dzięki temu zwycięstwu, wraz z biskupem Prandotą, osadził Bolesława V "Wstydliwego" na tronie małopolskim.

Przez swoje zasługi dla władcy, jego pozycja była szczególnie wysoka. W 1262 roku uzyskał przywilej od Bolesława "Wstydliwego", zwalniający jego i jego potomków z wszelkich danin i ciężarów na rzecz domu panującego, ponadto prawo sądzenia oraz przywilej na wznoszenie zamków oraz na służbę innym książętom. W ten sposób jego pozycja nie miała sobie równych.

Dzięki swoim zasługom otrzymał również liczne nadania ziemskie. W 1228 roku uzyskał wieś Zagórze, gdzie być może wystawił gródek obronny oraz Zator i również Woźniaki. Woźniki wraz z wsią Łętkowice wymienił w 1239 roku z benedyktynami z Tyńca za Podłęże i Ostrów koło Krakowa. Otrzymane w ten sposób dobra przeznaczył na posag swojej córki Wizenny, która była przełożoną sióstr norbertanek w Krakowie i pierwszą ksienią benedyktynek w Staniątkach. Wspomniany Zator również przekazał zakonowi w Staniątkach.

Założył nad Koprzywianką osadę, którą od swego imienia nazwał Klementowem (dziś: Klimontów).

Przypisje mu się fundację klasztoru i kościoła w Staniątkach oraz kościoła w Niegardowie.

Pochowany wraz z żoną w zakrystii klasztoru mniszek zakonu św. Benedykta w Staniątkach w diecezji krakowskiej, w oddzielnych grobowcach - którego fundatorem był wojewoda wraz z rodziną.


Żródła:

Klemens z Ruszczy


Klemens z Ruszczy w "Wikipedii"