Ryksa Valdemarsdottir Folkung (urodzona między 1265 a 1270 rokiem, zmarła między 1 września 1288 roku a 19 kwietnia 1293 roku) herb
Córka Waldemara I Birgersson Folkung, króla Szwedów i Gotów i Zofii Eriksdotter Estridsen Duńskiej, córki Eryka IV "Denara od pługa" Estridsen, króla Danii.
Poślubił per procura w Nyköping, 11 października 1285 roku Przemysława II (Przemyśl, Przemysł) "Pogrobowca" Piasta (urodzony w Poznaniu, 14 października 1257 roku, zamordowany w Rogoźnie, 8 lutego 1296 roku), księcia wielkopolskiego i króla Polski.
W dwa lata po śmierci Ludgardy Przemysł ożenił się powtórnie. Oblubienicę wybrał sobie aż za morzem - dziewczynę z królewskiego rodu, córkę władcy Szwecji Waldemara.
Układy małżeńskie jak zwykle prowadzili wcześniej posłowie, ale Przemysł podążył po swą narzeczoną osobiście. Towarzyszyła mu flotylla okrętów gdańskich i bliski powiernik, kapelan Tilon. Zapewne oddał on księciu niemałe usługi, gdyż po ślubie obdarzony został dużymi nadaniami.
Nie wiadomo, czy ślub miał miejsce w Szwecji, czy dopiero w Polsce, źródła powiadają jedynie, że w październiku 1285 roku Ryksa była już żoną Przemyśla, pana na Wielkopolsce, z aspiracjami do Pomorza, a nawet Krakowa.
Wydawało się, że to małżeństwo okaże się szczęśliwe, szczególnie gdy w dwa lata po ślubie księżna zaszła w ciążę. Dwór w Poznaniu cieszył się, oczekiwali wszyscy szczęśliwego rozwiązania, ojciec spodziewał się syna. Urodziła się córka. Stało się to 1 września 1288 roku; niemowlę ochrzczono imieniem matki Ryksa Elżbieta. Spełnienie nadziei na męskiego potomka musiano odłożyć na później, i choć ta dziewczynka włożyła potem koronę polską i czeską, nie zaspokoiła w pełni pragnień ojca.
Wkrótce po urodzeniu dziecka Ryksa zmarła. Nie znamy przyczyny śmierci ani dokładnej daty. Wiadomo, że nie żyła już po 13 kwietnia 1293 roku, gdyż wówczas Przemysł miał już trzecią żonę. Małżeństwo trwało więc najmniej trzy lata, najdłużej osiem.
Księżniczka szwedzka zasłużyła sobie jednak na pewną pamięć księcia, gdyż za spokój jej duszy nadał dobra kościołowi poznańskiemu.
Żródła:
"Małżeństwa królewskie - Piastowie" - Jerzy Besala
"Poczet królów i książąt polskich" - Marek Urbański
"Poczet królowych i żon władców polskich" - Marek Urbański
"Poczet polskich królowych i księżnych" - Zbigniew Satała
"Poczet polskich królowych, księżnych i metres" - Zbigniew Satała
"Polskie królowe" - Edward Rudzki (tom. I).
14-10-2023
09-09-2023