Teodor lub Czader (Cedro) z rodu Gryfitów herbu Gryf (urodzony około 1177 roku, zmarł około 1238 roku)
Syn Jana z rodu Gryfitów.
W latach 1222-1223 kasztelan kruszwicki, wojewoda krakowski od 1231 roku do 1238 roku, wielkorządca w imieniu Władysława III od 1230 lub 1231 roku do 3 listopada 1231 roku.
Ród Gryfitów przybył do Małopolski w połowie XII wieku z Kopanicy (obecnie dzielnica Berlina), a była to wtedy stolica podbitego przez Niemców połabskiego Księstwa Kopanickiego. Jaksa zwany od herbu Gryfita był synem ostatniego jego władcy. Uczestniczył w krucjacie do Ziemi Świętej, a za zdobyte łupy założył w Miechowie w roku 1166 klasztor bożogrobców i sprowadził zakonników. Gryfici mieli ogromne doświadczenie w zagospodarowaniu pustkowi i organizacji nowoczesnej, jak na owe czasy struktury feudalnej i kościelnej. Dlatego nie należy się dziwić, że temu rodowi Henryk Brodaty gdzieś ok. roku 1230 nadał wspomniane pustkowia Ci z kolei, zadanie kolonizacji dziewiczych ziem postanowili powierzyć Cystersom.
Pierwszy raz wzmiankowany w latach 1222-1223, znika ze źródeł w 1225 roku (w związku z ucieczką Gryfitów z Małopolski i ich buntem przeciwko Leszkowi "Białemu" - wrócili do Małopolski po śmierci księcia). Po śmierci swego brata Marka z Brzeźnicy, został w 1231 roku mianowany wojewodą krakowskim, którą to funkcję pełnił aż do śmierci. Wspomagał Henryka "Brodatego" w przejęciu przezeń tronu krakowskiego i pełnił faktyczne rządy w Małopolsce pod nieobecność monarchy. Był fundatorem klasztoru cystersów w Ludźmierzu (dokąd sprowadził zakonników z rodowej fundacji Gryfitów w Jędrzejowie), jest także niekiedy wiązany z fundacją krakowskiego klasztoru franciszkanów.
Stronnik Henryka "Brodatego". Od 1234 roku prowadzi akcję osadniczą na Podhalu, m.in. zakłada Nowy Targ.
Działania związane z osadzeniem cystersów w Ludźmierzu podjął wojewoda krakowski Teodor. Przekazał on na ten cel dobra zgromadzone przed śmiercią. Podjęcie inicjatywy fundacyjnej nastąpiło około 1231 roku, chociaż niektórzy historycy podają w przybliżeniu rok 1196. Prawdopodobnie fundacja w Ludźmierzu powstała w latach 1231-1234 lub 1238-1242. Nie ma pewności, co do macierzy opactwa ludźmierskiego. Mówi się o klasztorze w Sulejowie lub Jędrzejowie. Wydaje się, iż mało zachęcająca dla niemieckich zakonników lokalizacja, w jednym z najsłabiej zasiedlonych, odludnych miejsc Polski oraz skromne uposażenie przesądziły o tym, iż ostatecznie placówkę obsadzono zakonnikami przybyłymi z Jędrzejowa. Z pewnym prawdopodobieństwem stwierdzić jednak można, iż około roku 1238 cystersi przebywali już w Ludźmierzu. Uposażenie pierwotne stanowiły dobra przekazane przez Teodora, zgromadzone przed jego śmiercią. Zlokalizowane były one w trzech kluczach majątkowych. Pierwszy stanowiła okolica Ludźmierza. Drugi klucz składał się z włości położonych w okolicach Szczyrzyca. Trzeci kompleks to miejscowości w pobliżu Mogilan. Do uposażenia pierwotnego zaliczyć należy także Bolechowice lezące w okolicach Wieliczki, wsie pod dzisiejszą Dębicą, Latoszyn i Straszęcin - wymienione w 1239 roku na Droginię. Fundatorem klasztoru w Szczyrzycu był wojewoda krakowski Teodor. Od tego czasu szczyrzyckie opactwo używa herbu Gryf, czyli herbu swojego fundatora. Cystersi ostatecznie osiedlili się w Szczyrzycu w roku 1245.
W roku 1231 dokonano aktu nadania przez Miłosławę, wdowę po Gaworku - wsi Mogilany, leżącej na południe od Krakowa - komesowi Teodorowi, w którym zastrzeżono dziedziczne prawo do posiadania oraz możliwość darowania jakiemuś klasztorowi.
Niektóre źródła podają lata śmierci o rok wcześniej.
Żródła:
Teodor herbu Gryf
Teodor Gryfita "w Wikipedii"