Galicja
Historyczna nazwa ziem Rzeczypospolitej Polskiej, anektowanych przez Austrię w wyniku I i II rozbioru Polski (1772,1795). Oficjalna nazwa Królestwo Galicji i Lodomerii nawiązywała do jednego z tytułów królów węgierskich: "rex Galiciae et Lodomeriae" tj. "król Halicza i Włodzimierza", co miało uzasadniać moralne prawo do zaboru tych ziem przez Austrię. W skład Galicji weszły województwa ruskie wraz z Podolem, bełzkie, sandomierskie, lubelskie wraz z częścią Mazowsza i Podlasiem, krakowskie bez Krakowa, z którego wraz z okręgiem utworzono Rzeczpospolitą Krakowską (wolne miasto Kraków). Ponadto w Galicji znalazły się Spisz, Orawa i Sądecczyzna, zajęte przez Habsburgów w latach 1769-1770. W wyniku wojny polsko-austriackiej w 1809 roku lubelskie, kieleckie i Podlasie włączono do Księstwa Warszawskiego, ziemie te po kongresie wiedeńskiem (1815) weszły w skład Królestwa Polskiego. Po powstaniu krakowskim także Wolne Miasto Kraków, pozostające dotychczas pod kontrolą Austrii, Rosji i Prus znalazło się w granicach Galicji. Po tych zmianach terytorialnych obszar Galicji obejmował 78,5 tys. km2, a liczba ludności wynosiła 4,5 mln (1820). Galicja Wschodnia Od 1815 roku tereny położone na wschód od Sanu nazywano Galicją Wschodnią, a na zachód od tej rzeki Galicją Zachodnią. Podział wynikał z przewagi ludności ukraińskiej lub polskiej. Galicja była jednym z krajów Austrii. Siedzibą władz krajowych był Lwów. Galicją zarządzał w imieniu cesarza gubernator do 1848 roku, naczelnik kraju do 1850 roku, namiestnik do 1918 roku. Galicja była centralistycznie zarządzana przez Wiedeń do 1860 roku, obowiązywało wówczas prawodawstwo austriackie. Językiem urzędowym był niemiecki, większość stanowisk administracyjnych obsadzano przez Austriaków, którzy dążyli do germanizacji ludności. Autonomia galicyjska Dopiero po 1860 roku powstały możliwości walki o autonomię Galicji w ramach monarchii austro-węgierskiej (Austro-Węgier), bowiem po dwóch przegranych przez Austrię wojnach, w 1859 roku z Francją i Piemontem oraz w 1866 roku z Prusami, ożywiły się znacznie tendencje separatystyczne poszczególnych narodów, a wiedeńskie koła rządzące coraz bardziej zaczęły się skłaniać ku federalizmowi w obawie przed całkowitym rozpadem monarchii. W 1861 roku wprowadzono dla Galicji statut krajowy, określający kompetencje sejmu krajowego oraz ordynację wyborczą, preferującą bogate ziemiaństwo, które było wówczas warstwą lojalną w stosunku do cesarza. Dopiero z chwilą mianowania A. Gołuchowski na stanowisko namiestnika Galicji (1866) zaczęły powstawać w pełni autonomiczne: sejm Krajowy, Wydział Krajowy, Rada Szkolna Krajowa, które posiadały uprawnienia w zakresie gospodarki, oświaty i kultury. Od 1867 roku język polski stał się językiem urzędowym, również w języku polskim zaczęto prowadzić wykłady na Uniwersytecie Jagiellońskim i Politechnice Lwowskiej, utworzono Akademię Umiejętności (1872), która stała się ważnym ośrodkiem polskiego życia naukowego. Galicja była krajem rolniczym, o dużej gęstości zaludnienia. Istniał tu tylko przemysł przetwórstwa rolno-spożywczego (browary, gorzelnie, młyny, tartaki) oraz niewielkie ośrodki wydobycia ropy naftowej: Drohobycz i Borysław, kopalnictwa soli: Bochnia i Wieliczka i węgla w rejonie krakowsko-chrzanowskim. Ludność ratowała się przed głodem czasową lub stałą emigracją. Dopiero pod koniec XIX wieku nastąpił znaczny wzrost wydajności w rolnictwie, podwoiło się wydobycie węgla, kilkakrotnie wzrosło wydobycie ropy naftowej. Dla popierania życia gospodarczego powstawały w całej Galicji Kasy Zaliczkowe, na wsi Spółki Oszczędności i Pożyczek, zwane Kasami Stefczyka. W 1896 roku powstał Komitet Krajowy do Spraw Przemysłu. Uzyskanie autonomii przez Galicję pozwoliło także na rozwój życia narodowego oraz na w miarę nieskrępowaną działalność polskich organizacji niepodległościowych: Związku Strzeleckiego, Drużyn Bartoszowych, Sokoła, na bazie których powstały Legiony Piłsudskiego (Legiony Polskie). Galicja przestała istnieć po upadku Austro-Węgier. Władzę w Krakowie 30 października 1918 roku, a następnie w całej Galicji Zachodniej przejęła Polska Komisja Likwidacyjna, o Galicję Wschodnią Polacy toczyli walki z Ukraińcami. 23 marca 1923 roku Rada Ambasadorów przyznała Galicję Polsce.