Bernard "Zwinny, Zręczny, Skoczek" Piast (urodzony między 1253 a 1257 rokie, zmarł 25 kwietnia 1286 roku) herb
Najmłodszym synem Bolesława II "Rogatki" Piasta, księcia wrocławskiego, księcia kaliskiego, wielkiego księcia krakowskiego i sandomierskiego, zwierzchniego księcia Polski, ziemi lubuskiej, wielkopolskiego, legnicko-głogowskiego, księcia legnickiego i Jadwiga Welf, córki Henryka I Welfa, hrabiego Anhaltu.
Książę jaworski od 26 grudnia 1278 roku do około 1281 roku. Książę lwówecki od około 1281 roku do 25 kwietnia 1286 roku.
Przydomek księcia, zanotowany w Kronice polskiej, zwanej też Kroniką polsko-śląską z końca XIII wieku, zawdzięczał Bernard swojej niebywałej sprawności fizycznej. Jak pisze Jan Długosz w Kronice: "Był bowiem tak dalece zręczny, że na czternaście belek ustawionych w jakimś budynku jedna na drugiej w górę, jak przy budowie, w szybkim rozpędzie wskakiwał, a zeskakując stawał mocno na nogach".
Nie wiadomo, kiedy dokładnie się urodził, musiało to jednak nastąpić przed 1258 rokiem, skoro siedem lat późnej został wysłany przez ojca do Wrocławia z dziesięciną dla biskupa Tomasza. Imię odziedziczył po dziadku lub bracie matki. Pierwsza informacja o Bernardzie pochodzi z 24 czerwca 1265 roku. Jako młody chłopiec uczestniczył wówczas w przekazaniu w imieniu ojca dziesięciny pieniężnej biskupowi wrocławskiemu, Tomaszowi (I).
26 grudnia 1278 roku po śmierć Bolesława "Rogatki", brat Henryk przekazuje księstwo jaworskie Bolkowi i Bernardowi, którzy razem sprawowali władzę w Jaworznie. W kolejnych latach Bernard aktywnie wspierał politykę ojca i braci Henryka V "Brzuchatego" i Bolka "Surowego", m.in. uczestniczył w zwycięskiej bitwie pod Stolcem koło Ząbkowic Śląskich stoczona 24 kwietnia 1277 roku pomiędzy wojskami księcia legnickiego Bolesława "Rogatki" i jego syna księcia jaworskiego Henryka V "Brzuchatego" z jednej strony, oraz rycerstwem z księstwa wrocławskiego (wiernego Henrykowi IV "Probusowi"), z księstwa wielkopolskiego Przemysła II (raczej tylko z części zachodniej tj. z księstwa poznańskiego) i księstwa głogowskiego Henryka III "Głogowczyka" z drugiej strony.
Samodzielnym księciem został dopiero trzy lata po śmierci ojca, w 1281 roku, kiedy to Bolko "Surowy" wydzielił mu księstwo ze stolicą w Lwówku Śląskim. W tym samym roku wraz z Bolkiem i innym bratem, Henrykiem "Brzuchatym", posiłkował wojska margrabiego brandenburskiego, Ottona, w zbrojnej wyprawie na dzielnicę wrocławską Henryka IV "Probusa".
Niewiele wiadomo także o tym okresie życia Bernarda - z zachowanych informacji można przypuszczać, że był raczej propagatorem wartości rycerskich, o czym świadczyć może zachowana pieczęć księcia. Wskazywać na to może zresztą przydomek, jakim obdarzają Bernarda współczesne źródła: "Zwinny". Szczególną wdzięczność wobec księcia zachował zakon joannitów w Lwówku Śląskim, którego Bernard był hojnym dobroczyńcą, ofiarując mu m.in. w 1281 roku wieś Cieplice.
Bernard zmarł 25 kwietnia 1286 roku w stanie bezżennym, nie doczekawszy się następców. Spoczął w kościele Ojców Dominikanów w Legnicy, zaś jego księstwo zostało połączone z dzielnicą jaworską Bolka "Surowego".
Żródła:
"SŁOWNIK WŁADCÓW POLSKI I PRETENDENTÓW DO TRONU POLSKIEGO" - Marcin Spórna, Piotr Wierzbicki.
Bernard Zwinny lwówecki w "Wikipedia"
Bernard Zwinny (Zręczny, Skoczek) w "Poczet.com"