Katarzyna Sydonia Ballenstedt Askańska (urodzona w Ratzeburgu, około 1550 roku, zmarła w Cieszynie, między czerwcem a lipcem 1594 roku) herb
Córka Franciszka I Ballenstedt Askańskiego, księcia saskiego na Lauenburg i Sybilli Wettin Saskiej, córki Henryka "Pobożnego" Wettina, księcia Saksonii, margrabiego Miśnii.
Regentka Księstwa cieszyńskiego od 4 listopada 1579 roku do 7 maja 1586 roku.
25 listopada 1567 roku poślubiła Wacława III Adama "Pogrobowca" Piasta (urodzony w grudniu 1524 roku, zmarł w Cieszynie, 4 listopada 1579 roku), księcia cieszyńskiego, księcia bielskiego, księcia frydkowskiego, księcia frysztatowskiego, księcia skoczowskiego. Poślubiła w Cieszynie, 16 lutego 1586 roku Imre [Emerica] III Forgách de Ghymes et Gács (urodzony około 1539 roku, zmarł w 1599 roku), nadżupana trenczyńskiego, doradcy królewskiego.
Sydonia Katarzyna była córką księcia saskiego Franciszka I, jednego z protektorów protestantyzmu w Rzeszy niemieckiej. Do ślubu z księciem cieszyńskim Wacławem III Adamem doszło 25 listopada 1567 roku, z którym miała trzech synów i trzy córki:
córka nieznana z imienia (urodzona około 1568 roku, zmarła około 1569 roku),
Chrystian August (urodzony 30 kwietnia 1570 roku, zmarł 18 lutego 1571 roku),
Maria Sydonia (urodzona 10 maja 1572 roku, zmała w Legnicy, 3 paździenrika 1587 roku), żona: Fryderyk IV Piast (urodzony 20 kwietnia 1552 roku, zmarł 27 marca 1596 roku), księcia legnickiego,
Anna Sybilla (urodzona 24 kwietnia 1573 roku, zmarła?),
Adam Wacław (urodzony na zamku w Cieszynie, 13 grudnia 1574 roku, zmarł w Brandys koło Cieszyna, 13 lipca 1617 roku), książę cieszyński, po nim potomstwo,
Jan Albrecht (urodzony 3 sierpnia 1578 roku, zmarł 4 listopada 1579 roku).
Po śmierci Wacława III Adama 4 listopada 1579 roku objęła władzę w księstwie do czasu osiągnięcia pełnoletniości przez najstarszego żyjącego syna pary książęcej, Adama Wacława, co nastąpiło w 1586 roku. Tego roku, 16 lutego wyszła ponownie za mąż za nadżupana trenczyńskiego Emeryka Forgacza. Zmarła w czerwcu lub w lipcu 1594 roku. Pochowana została w klasztorze w Lubiążu.
Została regentką i sprawowała rządy wspólnie z wyznaczonymi opiekunami: księcia Jerzym II legnicko-brzeskim, Karol II ziembicko-leśnickim i Jan "Starszym" Bruntálský z Vrbna. W 1586 roku Jana z Pernsteinu zastąpił Zikfríd (Zygfryd lub Seyfried) z Promic, właściciel majatku Pśtín i Matyáś z Lohova, namiestnik księstwa świdnickiego, mianowani na rozkaz cesarza Rudolfa II, w celu wzmocnienia katolickiego wpływu na ewangelickiego młodego księcia.
Po ślubie z Emerykiem Forgách i wyjeździe na zamek w Trenczynie powierzyła rządy w Księstwie hetmanowi Jáchymowi Morteisenowi z Miśni i Waltersdorfu, który administratorem Księstwa był do 1592 roku. Następnie Frantiśek Mléćko z Jílovnicy (Iłownicy), członek starego rodu rycerskiego, został mianowany nowym kanclerzem z powodu niezadowolenia dóbr cieszyńskich.
W 1579 roku książę zmarł na wylew, a czwórka jego dzieci zmarła na dżumę, która w tym czasie zabiła 3000 cieszyńskich mieszkańców. Ofiarami zarazy padły również dzieci księżniczki, przeżył tylko pięcioletni wówczas syn Adam Wacław cieszyński oraz córki Maria Sidonia i Anna Sibyla. Ku pamięci ofiar zarazy księżna Kateřina Sidonie kazała wybudować w Cieszynie kościół Świętej Trójcy.
Mówi się, że po śmierci męża aż do śmierci nosiła czarną suknię, dlatego ludzie nazywali ją "Czarną Księżniczką". Oprócz czarnej sukni miała również czarne włosy i oczy.
Po raz drugi wyszła za mąż 16 lutego 1586 roku za królewskiego doradcę Emericha III Forgáć [Emeric III Forgács z Gýme et Gács], kapitana i pana na Trenczynie, namiestnika Trenczyna.
Po ślubie rzadko bywała w Cieszynie. Udokumentowany został pobyt w latach: sierpniu 1588 roku, październiku 1591 roku, marcu 1594 roku. W 1594 roku po raz ostatni widziała syna.
Znanych było kilka wersji dotyczących miejsca i daty śmierci:
Pierwsza wersja:
Kateřina Sidonie zmarła 10 września 1594 roku o godzinie 10.00 w komnatach zamku Gýme w wyniku silnego osłabienia fizycznego. Poinformował o tym jej syn Adam Wacław cieszyński w liście sporządzonym 13 grudnia 1594 roku w Cieszynie i skierowanym do Anny Meklemburskiej. Poinformowała o tym za pośrednictwem swojego urzędu w Jełgawie listem i opisem oryginalnego listu z 21 stycznia 1595 roku do Albrechta [Oldřicha] III Meklemburskiego.
Jej ciało zostało zabalsamowane i prawdopodobnie eksponowane w kaplicy zamkowej aż do owdowiałego męża Emeryka III Forgáć i Adam Wacłaa cieszyński przygotowali wszystko, co niezbędne do transportu szczątków do Cieszyna. Kondukt pogrzebowy został wysłany w połowie stycznia 1595 roku. W towarzystwie męża i pokrewnej szlachty. Trumna została następnie złożona w krypcie kościoła cieszyńskiego (dawny klasztor dominikanów), obok trumny Wacława III, Adam Waław cieszyński i ich dzieci.
Druga wersja:
W kronice klasztoru cystersów (Kláśter Lubuś) na Dolnośląskim Lubuszu. Kronikarz Mikuláś Pol odnotował następnie śmierć Kateřiny Sidonie między 27 czerwca a 31 lipca 1594 roku.
Wersja trzecia:
W pamiętniku jej męża podano, że zmarła na zamku Gýme (w pobliżu słowackiej wsi Kostožany pod Tribećom), a miejscem pochówku był Cieszyn. O przeniesieniu ciała do krypty, w dawnym klasztorze dominikanów w kościele św. Marii Magdaleny, biskup ołomuniecki Stanisław II wspomina w odpowiedzi na list męża. Pavlovského z Pavlovic w dniu 2 stycznia 1595 roku. Emmerich III Forgáć poprosił o nabożeństwo za zmarłą żonę. Biskup ołomuniecki odpowiedział, że nie weźmie udziału w nabożeństwie, lub aby nabożeństwo (pogrzeb katolicki) nikt nie odprawił, bo księżna była wyznania ewangelickiego. W tym przypadku historycy są zgodni co do tego, że księżniczka zmarła na zamku Gýme w okolicach świąt Bożego Narodzenia 1594 roku, a pogrzeb w Cieszynie odbył się prawdopodobnie przed postem wielkanocnym (około początku lutego). Biskup odpowiedział także jej synowi Adamowi Wacławowi w liście z 4 stycznia 1595 roku.
Żródła:
Sydonia Katarzyna w "Wikipedia"; tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
Sydonia Katarzyna w "Wikipedia"
Sidonie Katharina von Sachsen-Lauenburg w "Geni"; tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
04-02-2023