Konrad III "Stary" Piast (urodzony między 1354 a 1359 roku, zmarł 20 albo 28 grudnia 1412 roku) herb
Syn Konrada II "Siwego, der Groe Hirre" Piasta, księcia oleśnickiego, księcia kozielskiego, księcia bytomskiego, księcia Gliwic, księcia w Kątach Wrocławskich, księcia połowy Ścinawy, księcia zastawnego Retz i Agnieszki Piastówny, córki Kazimierza I Piasta, księcia cieszyńskiego.
Koregent oleśnicki, bytomsko-kozielski od 1377 roku do z 10 na 11 czerwca 1403 roku, książę połowy Bytomia, połowy Gliwic, połowy Góry, na Koźlu, książę oleśnicki i połowy Ścinawy od z 10 na 11 czerwca 1403 roku do 20 albo 28 grudnia 1412 roku.
Między około 1380 a 1412 roku poślubił Gutę (Jutta) [Piastównę?] (zmarła między 26 czerwca 1416 roku a 6 września 1419 roku), księżną na Wołowie.
Występuje w "Chronica principum Polonie records" jako Konrad, książę oleśnicki ("Conradus dux Olsnicensis modernus") syn Konrada i jego następca ("filium
Conradum
nunc viventem").
Jak podaje "Internetowy Polski Słownik Biograficzny - IPSB" był jedynym dzieckiem Konrada II i Agnieszki, córki Kazimierza I, księcia cieszyńskiego. Natomiast, jak podaje autorka Zyta Zarzycka - Konrad III "Stary" był synem Konrada II i drugiej jego żony? - Beaty świdnickiej?, który już od 1377 roku uczestniczył w rządach z ojcem.
Konrad III panował w księstwie krótko, ale był znany i szanowany jako człowiek rozważny i mądry. Dlatego występował jako poseł lub sędzia w sprawach spornych.
Od roku 1392, jeszcze za życia ojca, brał udział w rządach. Rządził krótko. Nie wiadomo zatem, co zrobił dla Koźla, bo wzmiankowany jest tylko w jednym dokumencie wystawionym dnia 16 marca 1411 roku a dotyczącym zamiany dóbr ofiarowanych braciom Miczkowi i Markowi z Twardawy. Zamieniono wówczas Raszową na Komomo.
W historii Poniec jest zapis pod datą: "W 1383 Konrad III Stary ze swoim wojskiem oblegał miasto, zniszczeniu uległa wówczas duża część zabudowy i zamek". W 1409 roku wraz z synem Konradem IV został wysłany przez króla czeskiego Wacława w poselstwie do Polski, które skończyło się zawarciem rozejmu pomiędzy Krzyżakami i Władysłem Jagiełłą. W 1411 roku proszony był o rozstrzygnięcie sporu między królem Wacławem czeskim i miastem Wrocławiem a księciem opolskim. Z królem polskim pozostawał w dobrych stosunkach.
17 lipcaI 1402 roku, wraz z synami, przystąpił do związku książąt i miast śląskich. Po śmierci swego ojca (11 czerwca 1403 roku) Konrad objął rządy w księstwie oleśnickim i kozielskim. Pozostawał w dobrych stosunkach z królem Jagiełłą, wyrazem ich było oddanie na dwór krakowski syna, Konrada "Białego", który później jednak udał się na zaproszenie wielkiego mistrza do Prus. W momencie wybuchu wojny polsko-krzyżackiej Konrad, nie będąc przychylny Zakonowi i nie chcąc dopuścić, aby jego syn walczył przeciwko Polsce, wysłał dwu członków swej rady książęcej, aby odwołali go z Prus, jednak bezskutecznie.
Szczególnie ważny jest wydany 29 grudnia (22 marca?) 1403 roku dokument zwany "wielkim przywilejem" podpisany przez trzech książąt oleśnickich, Konrada III, Konrada IV Seniora i Konrada V Kąckiego. Przyznaje on mieszczanom (i mieszczankom) zamieszkującym miasta księstwa oleśnickiego (Oleśnica, Bierutów, Milicz i innych), prawo do dziedziczenia majątku po zmarłych, do piątego stopnia pokrewieństwa, z uszczupleniem praw książęcych w tym względzie. Sądownictwo przechodziło w ręce mieszczan. Przywilej ten wpłynął na zwiększenie pozycji mieszczan w stosunku do władzy książęcej. Wyjątkiem było tzw. wyższe sądownictwo, które pozostało w rękach księcia (sędziego książęcego). Spod jurysdykcji miejskiej byli wyłączeni również ludzie związani z dworem książęcym, o ile sprawa nie była związana z mieszczaninem. Wtedy podlegała prawu miejskiemu. Uznano wtedy prawo miejskie, zezwolono na sprzedaż w mieście obcego piwa i wina. Nadano prawo do rynku solnego i monopolu sprzedaży soli w promieniu trzech mil. Dano gwarancję dalszej przynależności do miasta wójtostwa, wraz z sadami, jatkami, ławkami szewskimi, ławkami chlebowymi, ogrodami, czynszami, karami, łaźniami i wszystkimi rentami i korzyściami. Zapewniał swobodne wejście bydła na dobra książęce, gaje i łąki. Książęta zobowiązali się do nienadawania żadnych nowych podatków.
W dokumentach Oleśnicy panowanie Konrada III jest wyróżnione w sposób szczególny. W przypadku zaistnienia wątpliwości przy wydawaniu wyroków sądowych w poszczególnych miastach księstwa oleśnickiego, decyzją wystawców niniejszego dokumentu Oleśnicy przysługiwało prawo rozstrzygania wątpliwości, a rozstrzygnięcia owe miały być przez pozostałe miasta respektowane. Słowem, Oleśnica miała odgrywać w księstwie rolę Magdeburga wysyłającego do innych miast swe pouczenia. Najprawdopodobniej w tym dokumencie potwierdzają też wszystkie prawa nadane wcześniej mieszkańcom przez poprzednich książąt.
31 lipca 1408 roku Konrad ugodził się z księciem brzeskim Ludwikiem w sprawie dokładnego wytyczenia granicy. Kilkakrotnie występował jako rozjemca: w 1406 roku w sporze między Ofką, wdową po Władysławie Opolczyku, a jego bratankami. W końcu września 1409 roku król czeski Wacław wysłał go w celu pośredniczenia w zawarciu rozejmu między Polską a Zakonem. Rozejm został zawarty 8 października 1409 rolku. Wkrótce potem - 13 grudnia 1409 roku Konrad był już z powrotem na Śląsku. W 1411 roku został powtórnie powołany, wraz z biskupem wrocławskim Wacławem, przez króla Wacława jako rozjemca w sporze między nim a księciem Bolesławem opolskim i Bernardem niemodlińskim. W spór ten były zamieszane również Praga i Wrocław, który opowiedział się po stronie Wacława. Książęta spustoszyli więc jego dobra.
9 listopada 1412 roku przy współudziale Konrada IV wydano wyrok w sporze między książętami a miastem Wrocławiem, a 7 października przy współudziale Konrada między tymi książętami a Pragą.
Zmarł w 1412 roku. Miejsce nieznane (najbardziej prawdopodobny wydaje się kościół cysterek w Trzebnicy - miejsce pochówku ojca i dziadka). Pozostawił po sobie dwie córki i pięciu synów, samych Konradów.
Żródła:
PIASTOWSCY KSIĄŻĘTA KOŹLA aurotka - ZYTA ZARZYCKA
PIASTOWIE w "Oleśnica w czasach książąt piastowskich"
Konrad III Stary (oleśnicki) w "Poczet.com" autorstwa: Michała Szustera
KONRAD III STARY "INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY - iPSB"
KONRAD von Oels w "Medievan Lands" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
27-09-2019