Alfons III "Hojny, Szczodry, Liberalny" Guilhemid-Sunifred z Urgel (urodzony w Walencji, 4 września 1265 roku, zmarł w Barcelonie, 18 czerwca 1291 roku) herb
Syn Piotra I (III) Guilhemid-Sunifred z Urgel, króla Aragonii, Sycylii i Konstancji II "Błogosławionej" Hohenstaufen, królowej Sycylii, córki Manfreda Hohenstaufena króla Sycyii.
Infant Aragonii, książę Sycylii od 1265 roku do 11 listopada 1285 roku, król Aragonii, Walencji, hrabia Barcelony, Urgel, de Gérone, d'Osona, de Besalú, de Pallars Jussa, de Sobrarbe, de Ribagorce, hrabia de Cerdagne, senior de Montpellier jako Alfons III od 11 listopada 1285 roku do 18 lipca 1291 roku, król Sycylii jako Alfons od 11 listopada 1285 roku do 18 lipca 1291 roku, król Majorki od 1286 roku do 18 lipca 1291 roku.
W opactwie Westminster (per procura) 15 sierpnia 1290 roku poślubił Eleanorę Plantagenet (Gâtinais-Anjou) Angielską (urodzona w Windsorze, wczesnym latem [około 17 czerwca] 1264 roku lub 1269 roku, zmarła w Gandawie, 12 października 1298 roku), córkę Edward I Plantagenet (Gâtinais-Anjou), króla Anglii i Eleonory Alfonsina (Robertyng-Capet-Bourgogne) Kastylijskiej, hrabiny de Ponthieu, córki Córka Ferdynanda III "Świętego" (Anscarids (Anscarii)-d´Ivrea-de Mâcon-Bourgogne [Unrochides-Ivrea-de Mâcon]), króla Kastylii i Leon.
Jeszcze za życia swojego ojca w 1282 roku został mianowany namiestnikiem Królestwa na czas toczących się walk o Królestwo Sycylii. Po śmierci ojca doszło do podziału ojcowizny (tzw. Kraje Korony Aragonii), objął Alfons III (wraz z królestwem Walencji i hrabstwem Barcelony), a młodszemu brat Jakub przejął władzę w Królestwie Sycylii.
Początek panowania Alfonsa III w Aragonii to okres konfliktu nowego króla ze szlachtą. Król nie chciał potwierdzić dawnych stanowych przywilejów szlachty, zebranej wraz z przedstawicielami miast w tzw. Unii Aragonii. Możni i szlachta powołując się na swoje dawne prawa zebrali się na zgromadzeniach stanowych, zwanych kortezami. Szlachta gotowa była wypowiedzieć posłuszeństwo królowi, jeśli ten nie zatwierdziłby szlacheckich przywilejów. Po koniec lat 80-tych XIII wieku niezadowolona szlachta wszczęła bunty przeciwko władzy królewskiej. Wówczas król Alfons ugiął się przed żądaniami szlachty i jako pierwszy król w historii Aragonii w 1287 roku został zmuszony do zwołania kortezów ze wszystkich swych ziem (Aragonia, Katalonia, Walencja) i przystąpienia do rokowań. Wynikiem ugody między królem a kortezami było zatwierdzenie przez króla dotychczasowych przywilejów, nadto szlachta wywalczyła poważne ograniczenia władzy królewskiej w zakresie jurysdykcji i prawa pozbawienia wolności szlachcica bez sądu.
Znacznie lepiej powodziło się Alfonsowi III w polityce zagranicznej. Jeszcze za życia Piotra III, król Francji Filip III "Śmiały" wspólnie ze stryjem Alfonsa, królem Majorki Jakubem II, najechali na Aragonię, jednakże wojska aragońskie pokonały napastników zajmując przy tym Majorkę, Ibizę i należące także w 1285 roku Jakuba II, Perpignan. Alfons III kontynuował walki przeciwko stryjowi, zajmując w 1287 roku Minorkę, która do tej pory była pod panowaniem muzułmanów, uznających zwierzchność króla Majorki. Zająwszy całość Balearów Alfons III przyjął tytuł króla Majorki, inkorporując to dotychczas samodzielne królestwo do Aragonii.
Kilka lat później Alfons zaangażował się w trwającą w Królestwie Kastylii wojnę domową pomiędzy stronnictwem króla Sanczem IV, a potomkami jego starszego brata Ferdynanda de la Cerda (zmarł w 1275 roku). Alfons III był również aktywny na Sycylii, gdzie wspierał swojego brata Jakuba, króla Sycylii, który walczył przeciwko Andegawenom i papieżowi.
Alfons III zmarł mając 27 lat i nie pozostawił po sobie męskiego. Po jego śmierci władzę w królestwie Aragonii i Walencji objął jego brat Jakub II "Sprawiedliwy", który tron królestwa Sycylii zostawił trzeciemu z braci, Fryderykowie II.
Słaby król, zaangażował się bez powodzenia w walki o władzę ze szlachta aragońska. W 1287 roku został zmuszony do przyznania tzw. "Privifegio de la Clnión", który przekazywał baronom wiele przywilejów królewskich. Po śmierci Alfonsa korona przeszła w ręce jego brata Jakuba II, króla Sycylii od 1285 roku.
Żródła:
Alfons III w "Wikipedii"
"KRÓLOWE I KRÓLOWIE WIELKIEJ BRYTANII - od Edgara do Elżbiety II - wszyscy władcy Wielkiej Brytanii"; autor: Przemysław Jaworski - Przemysław Jaworski i Wydawnictwo Novae Res, 2018.
16-01-2024