Bernadotte - dynastia królewska panująca w Szwecji od 1818 roku (do 1905 roku w unii z Norwegią). Jej założycielem był Jean Baptiste Bernadotte (1763-1844), pochodzący z mieszczańskiej rodziny francuski generał, często rywalizujący z Napoleonem, w 1804 r. mianowany marszałkiem Francji. W 1810 r. za zgodą cesarza Francuzów wyjechał do Szwecji, gdzie przyjął imiona Karol Jan (Karl Johan) i poprzez adopcję stał się spadkobiercą bezdzietnego króla Karola XIII. Już jako następca tronu sprawował faktyczną władzę, dopiero jednak w 1818 roku koronował się na króla Szwecji i Norwegii, panując następnie jako Karol XIV Jan. Po jego śmierci w 1844 roku tron przejął urodzony jeszcze w Paryżu w 1799 roku syn Oskar I (zmarł w 1859 roku), po którym władzę obejmowali kolejno urodzeni już w Szwecji wnukowie założyciela dynastii, Karol XV (panowała w latach 1859-1872) i Oskar II (panował w latach 1872-1907); za panowania tego ostatniego rozwiązana została unia z Norwegią w 1905 roku. Kolejnymi władcami Szwecji z dynastii Bernadotte byli Gustaw V (panował w latach 1907-1950, syn Oskara II), następnie jego syn Gustaw VI Adolf (panował w latach 1950-1973), po którym tron przejął jego wnuk, Karol XVI Gustaw (urodzony w 1946 roku), panujący do dziś. W styczniu 1980 roku. zmieniono prawo sukcesji tronu uznając, że władzę dziedziczy naj starszy potomek króla niezależnie od płci; następcą tronu została w ten sposób córka króla, Wiktoria. Już pierwszy przedstawiciel dynastii Bernadotte doprowadził do reorientacji szwedzkiej polityki zagranicznej, zawierając sojusz z odwiecznym wrogiem, Rosją (w 1809 roku Szwecja utraciła na jej rzecz Finlandię) i występując zbrojnie po stronie koalicji antynapoleońskiej, czego efektem było przyłączenie na zasadzie unii Norwegii. Wycofanie się z Pomorza w 1815 roku definitywnie zakończyło epokę wojen prowadzonych przez Szwecję w Europie kontynentalnej. W polityce wewnętrznej dopiero rządy Oskara I przyniosły pierwsze reformy liberalne, jednak poważniejsze zmiany systemu sprawowania władzy, ograniczające również władzę królewską, nastąpiły za panowania Karola XV (utworzenie parlamentu w 1866 roku) oraz Gustawa V (powszechne prawo wyborcze w 1920 roku). Nowa konstytucja, obowiązująca od 1 stycznia 1975 roku, pozbawiła króla Szwecji wszelkiej realnej władzy, pozostawiając mu jedynie funkcje reprezentacyjne.
Żródła:
"Słownik dynastii Europy" - pod redakcją Józefa Dobosza i Macieja Serwańskiego