Géza (Gejza) I Arpad (urodzony około 945 roku, zmarł 1 lutego 997 roku) herb

Syn Taksony Arpada wielkiego księcia Węgier i N. Kumanki.

Książę Bihar. Wielki książę Węgier od około 972 roku do 1 lutego 997 roku.

Około 967 roku zawarł związek małżeński (rozwiedzeni w 975 roku) z Sarolta von Siebenbürgen (znana pod przydomkiem Bela Knegini) (urodzona w 948 roku, zmarła w 988 roku), córka Gyula księcia Siedmiogrodu. Około 985 roku poślubił Adelajda Piastównę (urodzona prawdopodobnie w 957 roku, zmarła po 997 roku), córkę Ziemomysła Piastowicza księcia Polan i N.N.

Urodził się w Polsce. W 1048 roku wraz z całą rodziną znalazł się na Węgrzech. Wiązało się to z otrzymaniem przez Belę trzeciej części królestwa.

Po śmierci Beli I królem Węgier nie został najstarszy syn zmarłego Gejza, lecz bratanek - Salomon. Bracia stryjeczni zdołali się porozumieć: Salomon wydzielił Gejzie osobne księstwo, a wspólnie zorganizowali wyprawę przeciwko Bizancjum, zajmując w 1071 roku Belgrad. W 1074 roku wybuchł konflikt między krewnymi. W bitwie pod Magyaród Gejza pokonał Salomona i został kolejnym władcą. Pokonawszy interweniującego na rzecz Salomona jego szwagra, niemieckiego króla Henryka IV, koronował się w 1075 roku. Koronę otrzymał z Bizancjum.

Za życia ojca był władcą kraju (księstwa - ducatus) nad dolnym Dunajem (obecnie w Rumunii), zaś po śmierci Taksonya (między 970 a 972 rokiem) objął rządy w księstwie węgierskim. W 972 (lub 974) roku przyjął wraz z rodziną chrzest w obrządku łacińskim, a na imię otrzymał Stefan i odtąd w niektórych dokumentach wzmiankowany jest jako "król (rex) Węgrów (Ungar)".

Książę Geza zwyczaje i obyczaje Węgrów stopniowo przekształcił. Wprowadził pierwsze ślady w systemie monarchicznym oraz przyjął chrześcijańską kulturę i cywilizację na Węgrzech. Dał zgodę na przyjazd misjonarzy i księży, aby głośli Ewangelię na Węgrzech.

W starszej historiografii utrzymywał się pogląd, że był żonaty z polską księżniczką Adelajdą "Białą Kneginią". Dziś ten pogląd został raczej definitywnie zarzucony przez naukę historyczną.

Ufundował opactwo benedyktynek w Garamszentbenedek.

Spoczął zapewne w kościele śś. Piotra i Pawła w Székesfehérvár (Białogrodzie Stołecznym). Jego sukcesorem został jedyny syn Stefan.


Żródła:

"Poczet książąt i królów Węgier"


"ARPADOWIE NA WĘGRZECH - (X-XIV W.)" - autor: Przemysław Jaworski


Géza I Arpad "w Wikipedii"