Benedykt V "Grammaticus" (urodzony w Rzymie, około 915 roku, zmarł w Hamburgu, 4 lipca 966 roku) herb
Papież, Biskup Rzymu, Wikariusz Jezusa Chrystusa, Następca i Książe Apostolski, Najwyższy Biskup Kościoła, Patriarcha Świata od 22 maja do usunięcia 23 czerwca 964 roku.
Nosił przydomek Grammaticus, wskazujący, że był uczonym. Jako kardynała-diakona, po nagłej śmierci Jana XII, lud rzymski 22 maja 964 roku wybrał go na papieża. Na elekcję nie wyraził jednak zgody cesarza Otton I "Wielki", pod którego opieką znajdował się wówczas Leon VIII. Wyruszył on razem z cesarzem na Rzym i rozpoczęło się oblężenie, podczas którego Benedykt V zagrzewał obrońców do walki i z murów miejskich rzucał klątwy na wojska najeźdźców, Widmo głodu w mieście sprawiło, że Rzym się poddał, a cesarz ponownie wprowadził na urząd Leona VIII.
Okoliczności śmierci papieża Jana XII, stały się inspiracją do wielu żartów. Mówiono, że miał szczęście umrzeć w łożu, aczkolwiek nie własnym. Na miejsce Jana wybrano Benedykta V w 964 roku, lecz Otton wciąż pragnął osadzić tam swego człowieka, Leona VIII. Oblegał więc ,miasto, które początkowo stawiało zacięty opór. Trwało to wszak tylko do czasu, gdy wybuchła zaraza i zaczęły kurczyć się zapasy żywności. W końcu 23 czerwca bramy miasta otwarto i wyrzucono przez nie Benedykta. Leon VIII rozerwał jego szaty i zesłał na wygnanie.
Tak głosi jedna wersja. Inna powiada, ze Benedykt V najpierw pozbawił czci młoda dziewczynę, a potem uciekł wraz z papieskim skarbcem do Konstantynopola, by po wyczerpaniu się funduszy ponownie pojawić się w Rzymie. W końcu został zabity przez zazdrosnego męża, po czym jego ciało z setką ran włóczono po ulicach miasta, a następnie rzucono do dołu kloacznego. Historyk Kościoła Gerbert, który później został papieżem Sylwestrem II (w latach 999-1003), określił Benedykta "największym niegodziwcem pośród wszystkich potworów bezbożności".
Podczas synodu zwołanego w Bazylice św. Jana na Lateranie 23 czerwca 964 roku wymuszono na Benedykcie V oświadczenie, że zajmował Stolicę Apostolską nieprawnie i publicznie pozbawiono go urzędu, szat oraz insygniów pontyfikalnych. Kiedy papież Leon VIII pozbawiał go urzędu, wykonał symboliczny gest: nad leżącym twarzą do ziemi Benedyktem V złamał pastorał. To pierwsza wzmianka o istnieniu papieskiej laski pasterskiej.
Zgodnie z życzeniem cesarza pozostawiono mu godność diakona i skazano na wygnanie do Hamburga, gdzie znalazł schronienie u arcybiskupa Adaldaga.
Po śmierci Leona VIII przedstawiciele rzymian zwrócili się do Ottona I z prośbą o wyrażenie zgody na powrót Benedykta V do Rzymu; zanim cesarz podjął decyzję, Benedykt zmarł 4 lipca 966 roku w opinii świętości.
W 968 roku Otton III przeniósł jego ciało do Rzymu. Pochowano je w Bazylice św. Piotra.
Żródła:
"Leksykon papieży" - Rudolf Fischer-Wollpert, przekład: Bernard Białecki
"Poczet papieży" - Michał Gryczyński
"Poczet papieży" - Jan Wierusz Kowalski.
"Życie seksualne papieży" - Nigel Cawthorne
Benedictus V w "Geneall" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83 z późn. zmianami)
Bogdan Pietrzyk