Świety Celestyn V

Pietro del Murrone (urodzony w Iserino, około 1209 roku, zmarł w Castelo de Fumone, 19 maja 1296 roku) herb

Papież, Biskup Rzymu, Wikariusz Jezusa Chrystusa, Następca i Książe Apostolski, Najwyższy Biskup Kościoła, Patriarcha Świata od 5 lipca 1294 roku do abdykacji 13 grudnia 1294 roku.

Pietro del Murrone był benedyktynem i żył jako eremita, tworząc wspólnotę pustelniczą, która później włączona została do zakonu benedyktynów. W chwili elekcji na papieża miał ponad 80 lat. Kardyna­łowie zebrani na konklawe w Rzymie, a potem w Perugii wybrali go 5 lipca 1294 roku po 27 miesiącach sediswakancji, na wniosek króla Neapolu Karola II Andegaweńskiego. Franciszkańscy spirytualowie odczytali ten wybór jako urzeczywistnienie przepowiedni Jo­achima z Fiore o "papieżu anielskim", który miał zwiastować nadejście ery panowania mnichów.

Urodził się w Isernio jako jedenaste dziecko chłop­skiej rodziny. Gdy miał siedemnaście lat wstąpił do benedyktyńskiego klasztoru Santa Maria di Faifula, jednak wkrótce potem udał się w góry Abruzji, aby wieść życie odosobnione. Święcenia kapłańskie otrzymał w Rzymie, po czym w pustelni w jaskini Murrone nad Sulmoną spędził kilka lat. Zdeterminowany do unikania wszystkich kontaktów, w 1245 roku zamieszkał w jaskini w górach Monte Palleno i Monte Morrone. Wciąż przyciągał zwolenników życia pustelniczego, nazywanych celestynami Skupił wokół siebie uczniów, tworząc wspólnotę monastyczną nazwaną później celestynami. W 1274 roku udał się na sobór w Lyonie i uzyskał u papieża Urbana IV dla swoich zwolenników niezależność i włączenie do benedyktynów oraz przyjęli regułę św. Benedykta. Ja­ko opat klasztoru i proboszcz Pietro del Murrone w 1259 roku cieszył się wielką czcią od Rzymu po Neapol, zy­skując sławę świętego ascety i uzdrowiciela oraz uzyskał pozwolenie na budowę kościoła poświęconego Matce Bożej.

Po długich wahaniach zgodził się przyjąć urząd papieski, i tak 29 sierpnia 1294 roku został ukoronowany w Aquili, w posiadłości Karola II Andegaweńskiego, dokąd udał się tam na ośle.

Był człowiekiem nader pobożnym, acz niedoświad­czonym w kierowaniu Kościołem. Toteż popadł w całkowitą zależność od króla Karola II z Anjou, który przeszkadzał mu w przeniesieniu jego rezydencji do Rzymu, (czego domagali się kardynałowie) i który nakłonił go również do przywrócenia surowego regulaminu wyboru papieża, wprowadzonego przez Grzegorza X. Kiedy papież wreszcie podjął decyzję przeniesienia się do Rzymu, Karol z Anjou nakłonił go, by zamiast tego wybrał się do Neapolu, gdzie zamieszkał w Castel Nuovo. Papież poczynił kroki zmierzające do przywrócenia Sycylii Andegawe­nom. Zatwierdził zgromadzenie swoich zwolen­ników jako "kongregację ubogich eremitów" z regułą św. Franciszka; ich przełożonym został Piotr z Maceraty (Liberat).

Od papieża Grzegorza X uzyskał potwierdzenie włączenia swoich duchowych uczniów do zakonu benedyktyńskiego. Zwołał do kościoła pod wezwaniem Ducha Świętego (Santo Spirito) w Maiella pierwszą kapitułę generalną swojej kongregacji, która uznała Regułę św. Benedykta. Zgromadzenie to nazwano później celestynami (Ordo Sancti Benedicti Coelestinorum, OSBCoel). Zakonnicy wiedli bardzo surowe życie, nie jedli mięsa, w Adwencie nie używali nabiału, a środy i piątki Wielkiego Postu pościli o chlebie i wodzie. Strój zakonny składał się z białego habitu, czarnego kaptura i szkaplerza. W chórze i poza klasztorem zakonnicy nosili czarną pelerynę.

Św. Celestyn w 1271 roku został opatem klasztoru pod wezwaniem Maryi z Faifola (Santa Maria di Faifola) i proboszczem kościoła w Maiella. Wieści o jego pobożnym i ascetycznym życiu rozeszły się po całym kraju, często mówiono o nim w kurii papieskiej, na dworach Sycylii i Neapolu.

Od 4 kwietnia 1292 roku, po śmierci papieża Mikołaja IV, przez dwa lata i siedem miesięcy obradowało dwunastu kardynałów (sześciu z Rzymu, dwóch z innych części Italii i czterech francuskich) na konklawe w Perugii. Istniał zwyczaj, że wyboru papieża konklawe musiało dokonać w miejscowości, w której poprzedni papież zmarł. Ze względu na rywalizację stronników dwóch rodów - Colonna i Orsinich, kardynałowie nie mogli wyłonić następcy Mikołaja IV. Impas trwał aż do 5 lipca 1294 roku, gdy kardynałowie wybrali Pietro da Murrone.

Ten początkowo odmówił, ale gdy kardynałowie, król Neapolu Karol II i król węgierski Andrzej III wyruszyli do niego z delegacją, dał się przekonać do przyjęcia zaszczytnego stanowiska. 29 sierpnia 1294 roku w Aquili (L'Aquila) w kościele p.w. Maryi z Collemaggio (Santa Maria di Collemaggio) został konsekrowany na biskupa Rzymu i przyjął imię Celestyna V.

Mimo nalegań kurii, aby udał się do Rzymu, św. Celestyn został zmuszony przez Karola II do zamieszkania w Castel Nuovo w Królestwie Neapolu. Nigdy nie dotarł do Rzymu. Celestynowi V brakowało doświadczenia w za­rządzaniu i nie miał rozeznania w sprawach kurial­nych. Ogłosił bullę "Constitutionem", przywracającą przepisy konklawe wprowadzone przez Grzego­rza X.

Na swoim pierwszym i jedynym konsystorzu, zwołanym 18 września 1294 roku, mianował trzynastu nowych kardynałów, w tym siedmiu Francuzów. Ogłosił bullę "Constitutionem felicis recordationis", przywracającą przepisy dotyczące konklawe papieża Grzegorza X, również w przypadku abdykacji.

Trudności i niepowodzenia dotychczasowych miesięcy jego pontyfikatu oraz wzgląd na własne zbawienie skłoniły papieża na ustąpienie z urzędu. Po konsultacji z kardynała­mi, którzy krok ten uznali za zgodny z prawem, wydał 10 grudnia 1294 roku bullę o swej abdykacji i na uroczystym konsystorzu 13 grudnia odczytał formułę zrzeczenia się urzędu, a następnie złożył przed kardynałami szaty oraz insygnia papieskie, prosząc, aby prędko wybrali następcę. Dziesięć dni po jego rezygnacji, pomimo poważnych dysonansów w kolegium kardynalskim, wybrano następcę - kard. Matteo Rosso Orsiniego. Kiedy ten nie przyjął ofiarowanej godności, w trzecim głosowaniu powołano niemal jednomyślnie dotychczasowego doradcę Celestyna, Benedykta Caetani, który przyjął imię Bonifacego VIII. Ten, jako następca, nie zgodził się na powrót Celestyna do pustelni. Z inspiracji Bonifacego, który obawiał się schizmy (wszędzie bardzo żywo dyskutowano podówczas prawomocność ustąpienia papieża), Celestyna osadzono w areszcie w wieży zamku Fumone (Castello di Fumone) w pobliżu Ferentino, w towarzystwie dwóch zakonników jego reguły, gdzie przebywał aż do śmierci 19 maja 1296 roku. Został pochowany w kościele pod wezwaniem św. Agaty w Ferentino.

W 1327 roku przetransportowano szczątki papieża do Collemaggio w Aquila. Nie wiadomo bliżej o tak późnym pochowaniu papieża, o którym Długosz pisze.

Dobrowolną rezygnację z urzędu jedni uważali za akt heroiczny, inni za tchórzostwo, np. Dante "Alighieri" w Boskiej Komedii umieścił Celestyna V w piekle. 5 maja 1313 roku papież Klemens V, na życzenie Filipa IV "Pięknego", kanonizował Celestyna V. W 1337 roku jego doczesne szczątki przeniesiono do kościoła Santa Maria di Collemaggio w Aquilii.

18 kwietnia 1988 roku ciało św. Celestyna zostało skradzione, a dwa dni później znaleziono je na cmentarzu w Amatrice, nie odkryto sprawców kradzieży.

Podczas ostatniego trzęsienia ziemi, w 2009 roku, w Aquila część transeptu dachu i kopuła bazyliki Santa Maria di Collemagno zostały zniszczone, zasypując sarkofag z relikwiami. Strażakom udało się dotrzeć do niego i wydobyć spod gruzów nienaruszony.

28 kwietnia 2009 roku papież Benedykt XVI przybył z wizytą do Aquili i na sarkofagu św. Celestyna V w symbolicznym geście położył paliusz, który miał na sobie gdy została wybrany następcą św. Piotra.

Celestyni mieli swoje zakony we Włoszech, Francji i Niemczech. Reformacja położyła kres istnieniu klasztorów na ziemiach niemieckich, a rewolucja francuska zadała celestynom śmiertelny cios. We Włoszech ostatnie klasztory likwidowano w 1807 roku.

Wspomnienie liturgiczne - 19 maja.


Żródła:

"Leksykon papieży" - Rudolf Fischer-Wollpert, przekład: Bernard Białecki

"Poczet papieży" - Michał Gryczyński

"Poczet papieży" - Jan Wierusz Kowalski.


"Królewskie skandale" - Michael Farquhar, przekład - Zbigniew Kościuch


Św. Celestyn V "ŚWIĘCI PAŃSCY"


Caelestinus V w "Geneall" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk


USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83 z późn. zmianami)

Bogdan Pietrzyk