Święty Eleuteriusz (zmarł w Rzymie zapewne w 189 roku)

Syn Abundiusza, Greka.

Papież, Biskup Rzymu, Wikariusz Jezusa Chrystusa, Następca i Książe Apostolski, Najwyższy Biskup Kościoła, Patriarcha Świata od 175 roku do zapewne 189 roku.

Urodził się w Nikopolis w Epirze.

Następca papieża św. Sotera, został wybrany w 175 roku. Był trzynastym papieżem (wg listy kardynałem Mercati z 1942 roku).

Za pontyfikatu papieża Aniceta został diakon Kościoła rzymskiego.

Za jego pontyfikatu gwałtownie szerzyły się w Galii herezje enkratytów (sekta gnostyczno-ascetyczna odrzucająca wino i pokarmy mięsne, uznawali małżeństwo za wymysł szatana, a podczas Mszy Św. używali wody zamiast wina, stąd nazywano ich również akwarianami) i montanistów (sekta profetyczna, zalecająca męczeństwo, odmawiająca rozgrzeszenia za ciężkie grzechy, odrzucający kościelną hierarchię), z tego powodu przybył w 177 roku do Rzymu po radę i ratunek, wówczas jeszcze kapłan, św. Ireneusz z Lyonu.

Według św. Bedy Czcigodnego i "Liber pontificalis" św. Eleuteriusz zajął się chrystianizacją Brytanii i pierwszy wysłał misjonarzy na wyspę.

Zniósł również obyczaje żydowskie dotyczące spożywania potraw, odrzucając pogląd o nieczystość pewnych pokarmów.

Za jego pontyfikat przypadł rozwój montanizmu - ruchu profetycznego, zapoczątkowanego w Azji Mniejszej. Zniósł pewne obyczaje spożywania żydowskich potraw - odrzucił pogląd, że niektóre pokarmy są nieczyste.

"Liber Pontificalis" twierdzi, że korespondował z brytyjskim królem, Lucjuszem, który pragnął się nawrócić. Historycy jednak w to wątpią, gdyż jest zbyt mało dowodów na potwierdzenie słów Eleuteriusza. Prawdopodobnie podczas przepisywania ksiąg pomylono Britio (Edessa) z Brytanią. Król Edessy Abgar IX o imieniu Lucjusz przyjął wiarę chrześcijańską, a w Edessie było wielu misjonarzy i katechetów.

Prawdopodobnie zginął śmiercią męczeńską. Jego wspomnienie przypada na 26 maja. Został pochowany na wzgórzu watykańskim, nieopodal św. Piotra. Po raz pierwszy wspomniany jako męczennik w 858 roku. Później jego relikwie przeniesiono do kościoła św. Jana (San Giovanni della Pigna) koło Panteonu.

W 1591 roku ponownie je przeniesiono do kościoła p.w. św. Zuzanny (Santa Susanna alle Terme di Diocleziano) na Kwirynale, grób nie zachował się do naszych czasów. W 1969 roku został ogłoszony Świętym.


Żródła:

"Leksykon papieży" - Rudolf Fischer-Wollpert, przekład: Bernard Białecki,

"Poczet papieży" - Michał Gryczyński,

"Poczet papieży" - Jan Wierusz Kowalski.


Św. Eleuteriusz "ŚWIĘCI PAŃSCY"