Święty Feliks II (zmarł w Porto 22 listopada 366 roku)
Antypapież Rzymu od 355 roku do 358 roku.
Ustanowiony i konsekrowany przez biskupów ariańskich na papieża w miejsce Liberiusza. Stało się to podczas banicji prawowitego papieża, ukaranego za niezłomną obronę boskości Chrystusa i tym samym sprzeciwianie się cesarzowi Konstancjuszowi II, zagorzałemu arianinowi. Albowiem zgodnie z ówczesnym rzymskim prawem cesarz był jednocześnie najwyższym kapłanem, czyli zwierzchnikiem wszystkich religii w swoim państwie. Na wygnaniu Liberiusz uległ swoim prześladowcom. Przyjął wyznanie wiary zbliżone do ariańskiego i ekskomunikował św. Atanazego - największego obrońcę katolickiej nauki w tamtym okresie. W wyniku tych ustępstw władca ułaskawił go w 358 roku i wyraził zgodę na rządy dwóch papieży nad Kościołem. Taki stan nie trwał zbyt długo. Wkrótce Liberiusz wypędził wspólnika. Posunięcie to przyczyniło się do pogłębienia podziału wśród duchowieństwa. Feliks już do końca życia pozostał na uboczu. Założył sobie siedzibę przy Via Aurelia i stamtąd przewodził dość pokaźną liczbą zwolenników.
W starożytnym Rzymie kobiety odgrywały istotna rolę w życiu politycznym. Dla utrzymania się przy władzy warto było zdobyć ich przychylność. Papież Liberiusz (w latach 352-366) dobrze zdawał sobie z tego sprawę. W 355 roku syn Konstantyna, cesarz Konstancjusz II, wygnał go do Tracji (dzisiejszej Bułgarii), a jego miejsce zajął antypapież Feliks II (w latach 355-365). Feliks nie cieszył się jednak równie dużym poparciem u kobiet. Gdy urzędujący w Konstantynopolu Konstancjusz, w kwietniu 357 roku przybył do Rzymu, bogate kobiety Sądały od niego wyrażenia zgody na powrót Liberiusza. Oczywiście swoje racje umiały odpowiednio uzasadnić. Konstancjusza szybko przekonano, że nie uda mu się zachować porządku publicznego w Rzymie, jeśli nie przywróci do łask Liberiusza. W taki oto sposób kobiety postawiły na swoim i Liberiusz ponownie objął swój urząd.
Co prawda Liberiusz po powrocie sprawował rządy wspólnie z Feliksem, ale ten przeniósł się na przedmieścia, a wszelkie ważne sprawy pozostawił w gestii Liberiusza, w tym kontakty z wojowniczo nastawionymi rzymskimi kobietami. JednakSe to Feliksa później kanonizowano, natomiast Liberiusz nigdy nie został świętym.
To właśnie jego frakcja odniosła ostateczny triumf. Po śmierci Liberiusza przeszli do ofensywy. W wyniku krwawych walk z Ursynem - następcą Liberiusza - zdobyli papieski tron dla św. Damazego, a następnie poparcie cesarza Teodozjusza. W miarę upływu czasu zaczęli szerzyć kult Feliksa.
Wbrew historycznym świadectwom ukazującym go na usługach arian, uczyniono z niego legalnego następcę św. Piotra, nieustraszonego orędownika katolicyzmu, co w konsekwencji doprowadziło go do cierpień i bohaterskiej śmierci.
Kościół ustanowił jego święto w dniu 29 lipca i czcił go jako świętego papieża-męczennika.
Niektóre spisy papieży z okresu po roku 500 wymieniają go jako papieża prawowitego. Późniejsze źródła kościelne utożsamiły go z nieznanym męczennikiem Feliksem i włączyły jego imię do katalogu papieży. Stąd powstała błędna numeracja następnych papieży o imieniu Feliks (papież Feliks III i Feliks IV oraz ostatni antypapież Feliks V (Amadeusz Sabaudzki od 1440 roku).
Żródła:
"Leksykon papieży" - Rudolf Fischer-Wollpert, przekład: Bernard Białecki
"Poczet papieży" - Michał Gryczyński
"Poczet papieży" - Jan Wierusz Kowalski.
Żródła:
"Życie seksualne papieży" - Nigel Cawthorne
USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83 z późn. zmianami)
Bogdan Pietrzyk