Błogosławiony Innocenty XI

Benedetto Giulio Odescalchi (urodzony w Como, 19 maja 1611 roku, zmarł w Rzymie, 12 sierpnia 1689 roku) herb

Syn Livio Odescalchi i Paoli Castelli.

Papież, Biskup Rzymu, Wikariusz Jezusa Chrystusa, Następca i Książe Apostolski, Najwyższy Biskup Kościoła, Patriarcha Świata od 21 września 1676 roku do 11 kwietnia 1689 roku.

Przyszedł na świat w Como jako syn rodziny kupieckiej pochodzącej z Lombardii. Studia w Rzymie i Neapolu zwieńczył doktoratem obojga praw. Został duchownym i objął stanowisko protonotariusza, przewodniczącego Kamery Apostolskiej oraz komisarza finansowego w Marchii Ankony. Po śmierci Urbana VIII był gubernatorem Maceraty, Innocenty X mianował go w 1645 roku kardynałem i legatem w Ferrarze, a po przyjęciu święceń kapłańskich został biskupem Novary. W tym okresie zyskał sławę miłosiernego opiekuna ludzi ubogich i zadżumionych. Zły stan zdrowia zmusił go do rezygnacji z biskupstwa. Przybył do Rzymu, gdzie prowadził finanse w kurii.

Po trwającym ponad dwa miesiące konklawe kardyna­łowie wybrali 21 września 1676 roku kardynała Benedetto Ode­schalchi. Był on kandydatem na papieża już w poprzednich wyborach, w roku 1670 roku, jednak wtedy na drodze jego wyboru stanęła Francja. Tym razem Francja go poparła, wobec czego wybrano go jednogłośnie. Po wyborze na papieża zwlekał z przyjęciem godności do momentu podpisania przez kardynałów programu reform Kościoła, w duchu postanowień Soboru Trydenckiego. Walczył z przejawami nepotyzmu, nawoływał do głoszenia słowa Bożego, przestrzegania ślubów zakonnych i roztropnego doboru kandydatów na kapłanów oraz biskupów. Uzdrowił finanse w Państwie Kościelnym i usprawnił administrację kościelną.

Innocenty XI nie cieszył się sympatią rzymian z powodu rygoryzmu moralnego: ograniczył liczbę uroczystości świeckich, zakazał uprawiania hazardu i zwalczał modę francuską, zwłaszcza z głębokimi dekoltami w kobiecych sukniach. Bullą z 19 listopada 1687 roku "Coelestis Pastor" papież potępił kwietyzm, głoszony przez hiszpańskiego teologa Miquela de Molinosa, który utrzymywał, że chrześcijańska doskonałość polega na bierności duszy i zaniechaniu działania. Potępił niewolnictwo oraz wydał dekrety o częstym przyjmowaniu Komunii św. i o spowiedzi.

Uważa się go za jednego z najbardziej godnych papieży tych czasów. Hojny dla ubogich, surowy zaś wobec siebie i oszczędny, był zagorzałym przeciwnikiem symonii i nepotyzmu. Ponieważ sprzeciwiał się absolutyzmowi francuskiego króla Ludwika XIV (gallikanizm), usposobił króla wrogo do siebie. Innocenty protestował też przeciwko prześladowaniu hugenotów przez Ludwika, potępiał molinizm, wielkimi sumami pieniężnymi wspierał walkę przeciwko Turkom. Papież nie aprobował prześladowań hugenotów przez Ludwika XIV. Toczył z nim spór o regalia, czyli prawo do obsadzania wakujących biskupstw i rozporządzania ich majątkiem. Królowi podporządkowali się duchowni, którzy uznali jego prawo do regaliów, a zgromadzenie duchowieństwa 19 marca 1682 roku przyjęło tzw. cztery artykuły gallikańskie. Stanowiły one, że orzeczenia papieskie będą ostateczne, jeśli przyjmie je cały Kościół, i przyznawały wyższość soborowi nad papieżem, ograniczały władzę papieską kanonami, a we Francji zwyczajami Kościoła gallikańskiego. Ludwik XIV podpisał artykuły i obsadził wakujące biskupstwa, a Innocenty XI odrzucił je i odmówił zatwierdzenia nominatów królewskich. Konflikt pogłębił spór o eksterytorialność dzielnic Rzymu, w których znajdowały się ambasady, m.in. Francji. Papież ekskomunikował markiza de Lavardin, ambasadora francuskiego, który siłą zajął siedzibę ambasady i zamierzał ekskomunikować króla. Wówczas Ludwik XIV zajął posiadłości papieskie w Awinionie i Venaissin, aresztował nuncjusza i obwieści! zamiar zwołania soboru. Schizmie zapobiegły: interwencja Fenelena - późniejszego arcybiskupa Cambrai - oraz wybuch w 1688 roku powstania w Anglii, gdzie katolicki król Jakub II z rodu Stuartów został pokonany przez protestanta Wilhelma III Orańskiego.

Innocenty XI doprowadził do sojuszu antytureckiego króla Polski z cesarzem Leopoldem I. Udało mu się doprowadzić do przymierza Austrii z Polską, co przyczyniło się do zwycięstwa nad Turkami w 1683 roku pod Kahlenbergiem nie opodal Wiednia i ostatecznie odsunęło zagrożenia tureckie dla Zachodu.

Innocenty XI chciał pozyskać władców chrześcijańskich do wspólnej wałki z Sobieskim przeciwko tureckiemu zalewowi. Przymierze to w ostateczności ocaliło Wiedeń, kiedy Turcy skierowali uderzenie na to miasto. Z tragicznej sytuacji uratował Austrię odsieczą Jan III Sobieski, który 12 września 1683 roku zwycięstwem nad Turkami jako naczelny wódz wojsk, połączonych pokonał armię turecką i uratował Europę przed zalewem islamu, a Polska odegrała rolę "przedmurza chrześcijaństwa". Papież ustanowił 12 września świętem Imienia Maryi i polecił wybić medal na cześć polskiego króla następnie czarnego orła w swoim herbie zastąpił białym, a królowi Janowi III Sobieskiemu - na którego cześć wybił medal - nadał tytuł Defensor fidei, tzn. obrońca Wiary. Po odsieczy wiedeńskiej Jana III Sobieskiego papież zawiązał Świętą Ligę, do której przystąpili: cesarz, Polska i Wenecja, a później również Rosja. Wojska Ligi wyzwoliły Węgry i Belgrad spod panowania tureckiego.

Papież zmarł w Rzymie i został pochowany w Bazylice św. Piotra, a od 7 października 1956 roku Kościół czci go jako błogosławionego w dniu 12 sierpnia.

Innocentego XI, który zmarł 12 sierpnia 1689 roku. Rzymianie od razu czcili jako świętego, ale dopiero Pius XII beatyfikował go w 1956 roku. Jan III Sobieski wysłał w 1680 roku do papieża poselstwo z obediencją, które zostało uroczyście przyjęte.


Żródła:

"Poczet papieży" - Michał Gryczyński

"Poczet papieży" - Jan Wierusz Kowalski.


USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83 z późn. zmianami)

Bogdan Pietrzyk