Święty Juliusz I (urodzony w Rzymie, w 300 roku, zmarł w Rzymie, 12 kwietnia 352 roku)
Syn Rusticus, Rzymianina.
Papież, Biskup Rzymu, Wikariusz Jezusa Chrystusa, Następca i Książe Apostolski, Najwyższy Biskup Kościoła, Patriarcha Świata od 6 lutego 337 roku do 12 kwietnia 352 roku.
Pochodził z Rzymu, gdzie się urodził.
Po krótkich rządach papieża św. Marka, po czterech miesiącach sedewakancji, dnia 6 lutego 337 roku św. Juliusz został wybrany następcą św. Piotra.
Podczas jego pontyfikatu zmarł cesarz Konstantyn I "Wielki", co zakończyło jedność cesarstwa i jedność polityki wobec papieża. Nastąpił podział cesarstwa i podział Kościoła na wschodni i zachodni. Kościół zachodni popierał nicejskie wyznanie wiary, a kościół wschodni - wyznanie ariańskie. Między innymi na tym tle doszło do zatargu między biskupami obu wyznań wiary. Juliusz I wystosował wówczas list do biskupów Wschodu, w którym przypomniał o autorytecie i prymacie stolicy rzymskiej, do której należało się zwracać o rozstrzygnięcie sporów. W ten sposób pragnął załagodzić narastające konflikty.
Bronił energicznie św. Atanazego przeciwko euzebianom, zwolennikom Ariusza, odrzuciwszy ich skargi, w 339 roku papież przyjął świętego łaskawie w Rzymie wraz z innymi wygnanymi ze swych stolic biskupami.
Juliusz odbył z początkiem 341 roku synod w Rzymie, w którym wzięło udział 50 biskupów z Zachodu i który wypowiedział się za Atanazym i Marcelim. Do ariańsko nastawionych biskupów Wschodu pisał Juliusz, że przed potępieniem Atanazego winni się byli najpierw zwrócić do niego. Jest "starym zwyczajem prawnym", by najpierw napisać do Rzymu, aby móc wydać sprawiedliwy wyrok. Tym samym papież odwoływał się do rzymskiej tradycji i do pierwszeństwa biskupa rzymskiego. Arianie obłożyli Juliusza klątwą, natomiast pozostali biskupi poparli zajęte przez niego stanowisko.
W teologicznych dysputach tego okresu odegrał ważną rolę. Pozbawionemu splendoru rezydencji cesarskiej Rzymowi papieże usiłują zapewnić należną rangę jako siedzibie prawowitego następcy św. Piotra. Chodziło już nie tylko o pierwszeństwo honorowe wśród innych kościołów chrześcijańskich, ale o prawo rozstrzygania sporów między biskupami i kontroli nad podjętymi przez synody i sobory uchwałami. W tym celu Juliusz I poczynił pierwsze kroki.
Cesarzy Konstansa i Konstancjusza skłonił do zwołania synodu w Sardyce w 342 roku. W 346 roku przyjął ponownie w Rzymie powracającego z wygnania św. Atanazego i dał mu pełen głębokiego namaszczenia list do wiernych w Aleksandrii. W sporze z arianami papież opowiadał się za biskupem Aleksandrii, Atanazym, którego gminę zawsze łączyły bliskie stosunki z Rzymem. Oprócz aspektów doktrynalnych zadziałała również chęć stworzenia wspólnego frontu z Aleksandrią przeciw episkopatowi Azji Mniejszej, okazującemu od dawna rezerwę w stosunku do aspiracji biskupów rzymskich. Juliusz I postanowił w 343 roku osobiście zwołać sobór ekumeniczny do Sardyki (dziś Sofia, stolica Bułgarii), na który jednak biskupi wschodni się nie zgłosili. Ulegli wobec Rzymu biskupi zachodni uznali biskupi, stolicę rzymską za instancję apelacyjną w sporach między biskupami. Był to pierwszy krok w kierunku uznania prymatu jurysdykcji biskupa rzymskiego nad innymi kościołami.
Juliuszowi I przypisuje się także wydanie dekretów o archiwum i kancelarii w Kościele rzymskim, na wzór ówczesnego cesarstwa. Po raz pierwszy za pontyfikatu Juliusza I wprowadził do liturgii święta Bożego Narodzenia, a także stworzył początki Archiwum Watykańskiego, powołując urząd primicerius notariorum, czyli starszego notariusza Kościoła.
W Rzymie wybudował bazylikę Dwunastu Apostołów (Basilica Juliana) i Najświętszej Maryi Panny na Zatybrzu (Santa Maria in Trastevere) oraz wzniósł kościół ku czci św. Walentego, na miejscu jego pochówku, jak również salę przyjęć w pałacu laterańskim.
Zmarł 12 kwietnia 352 roku w Rzymie, został pochowany w katakumbach św. Kalepodiusza przy drodze aurelijskiej (Via Aurelia). W 790 roku papież Hadrian I przeniósł doczesne szczątki św. Juliusza i św. Kaliksta I, do bazyliki Najświętszej Maryi Panny na Zatybrzu, w obawie przed lombardzkim najazdem. Liturgicznym dniem jego pamięci jest dzień jego śmierci, 12 kwietnia.
Wkrótce po śmierci 12 kwietnia 352 roku zaczęto czcić Juliusza jako świętego.
Św. Juliusz odznaczał się wielką łagodnością i dobrocią, przyczynił się znacząco do wzmocnienia powagi papieskiej, nieustannie zabiegając o czystość wiary.
Żródła:
"Poczet papieży" - Michał Gryczyński,
"Poczet papieży" - Jan Wierusz Kowalski.
Św. Juliusz I "ŚWIĘCI PAŃSCY"
Iulius I w "Geneall" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83 z późn. zmianami)
Bogdan Pietrzyk