Kalikst III
Alfonso Borgia (urodzony w Walencja, Hiszpania, 31 grudnia 1378 roku, zmarł w Rzymie, 6 sierpnia 1458 roku) herb Syn Dominiqua Borgia i Françoise Marti. Papież, Biskup Rzymu, Wikariusz Jezusa Chrystusa, Następca i Książe Apostolski, Najwyższy Biskup Kościoła, Patriarcha Świata od 8 kwietnia 1455 roku do 6 sierpnia 1458 roku. Pierwszy papież z dynastii Borjów chciał zorganizować świętą wojnę przeciw Turkom osmańskim. Zaniedbał jednak Rzym i ambitne projekty architektoniczne poprzednika, a wiele cennych watykańskich dzieł kazał sprzedać albo stopić, aby uzyskać srebro i złoto na sfinansowanie krucjaty. Urodził się w Jativa niedaleko Walencji. Po studiach prawniczych został kanonikiem katedralnym i sekretarzem króla Alfonsa V Aragońskiego. Za nakłonienie antypapieża Klemensa VIII do abdykacji 26 lipca 1429 roku, został biskupem Walencji, a Eugeniusz IV mianował go w 1444 roku kardynałem-prezbiterem SS. Quattro Coronati. Po wyborze na papieża 8 kwietnia 1455 roku pragnął odzyskać Konstantynopol i uwolnić więzionych tam chrześcijan. Dominującą ideą jego pontyfikatu była wyprawa krzyżowa. Pomimo nawoływań legatów i kaznodziejów chrześcijańscy władcy pozostali jednak obojętni, a w Niemczech i Francji protestowano przeciw nałożonym na ten cel podatkom. Już podczas obejmowania urzędu papieskiego ślubował, że będzie dążył do wyzwolenia Konstantynopola i do uwolnienia więzionych tam chrześcijan. I choć miał pewne sukcesy, np. takie jak wyzwolenie Belgradu i wycofanie się Turków (22 lipca 1456 roku), to jednak nie udało mu się nakłonić do współdziałania mające rozbieżne interesy narodowe państwa Europy, mimo iż zagrażało im to samo niebezpieczeństwo. Po zwycięstwie krzyżowców pod Belgradem Kalikst III ustanowił święto Przemienienia Pańskiego i nakazał codziennie w południe dzwonić w kościołach na Anioł Pański. Pomimo kolejnych triumfów i rozbicia floty tureckiej pod Metelino, nieopodal wyspy Lesbos, Turcy nadal jednak zagrażali południowej Europie. Kalikst III powołał sąd rewizyjny, który ponownie rozpatrzył sprawę bohaterskiej "dziewicy spod Orleanu" Joanny d' Arc, spalonej na stosie za czary oraz herezję, i uniewinnił ją. W wojnie trzynastoletniej między Polską a zakonem krzyżackim papież stanął po stronie Krzyżaków, bo nie chciał uznać ogłoszonego przez króla Kazimierza IV Jagiellończyka aktu przyłączenia Pomorza i Prus do Polski. Słabością Kaliksta III był nepotyzm: wielu swoim krewnym i powinowatym nadał najwyższe godności kościelne, mianując ich m.in. kardynałami, a jego "prawą ręką" został Rodrigo Borja późniejszy Aleksander VI - nominowany na wicekanclerza Kościoła. Kuria została zdominowana przez Hiszpanów, toteż zaraz po śmierci papieża wybuchła przeciw nim rebelia. Papież jednak nadal wspierał Węgry i Albanię w ich walce, poświęcając na ten cel wiele watykańskich dzieł sztuki. Te wysiłki papieża nie wszędzie spotykały się z odpowiednim odzewem: np. Uniwersytet Paryski apelował nawet w tj. sprawie do soboru powszechnego. Niechęć wszelako budzić może nepotyzm tego papieża: zamki państwa kościelnego obsadził Katalończykami, swemu bratankowi przekazał dowództwo nad Zamkiem św. Anioła; jego też wraz z innym swoim bratankiem Rodrigiem (późniejszym Aleksandrem VI) mianował kardynałami. W dniu śmierci papieża, 6 sierpnia 1458 roku, doszło w Rzymie do powstania przeciwko "Katalończykom". Niezależnie jednak od owego nepotyzmu kierował się Kalikst wielkim umiłowaniem Kościoła i starał się go ochronić przed grożącym najazdem tureckim. Papież ten rzucił ekskomunikę na Związek Pruski i jego "fautores et receptores" podobnie jak jego poprzednik nie wymieniając imion, za bunt przeciwko Krzyżakom. Zmarł w Rzymie, a pochowano go w kościele S. Maria in Monserrato. Posiadał dwoje naturalnych dzieci: François, kardynał i arcybiskup de Cosenza, biskup de Téano i de Chiéti, Rodrigo, papież Aleksander VI.USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83 z późn. zmianami)
Bogdan Pietrzyk