Święty Leon IX
Bruno of Alsace von Nordgau (urodzony w Egisheim koło Colmar w Alzacji, 21 czerwca 1002 roku, zmarł w Rzymie, 19 kwietnia 1054 roku) herb Syn Hugona IV of Alsace von Nordgau, hrabiego Egisheim-Dagsburg i Heilwich van Dagsburg, córki Ludwig, grafa von Dagsburg. Hrabia Egisheim-Dagsburg. Papież, Biskup Rzymu, Wikariusz Jezusa Chrystusa, Następca i Książe Apostolski, Najwyższy Biskup Kościoła, Patriarcha Świata od grudnia 1048 roku, faktycznie od 12 lutego 1049 roku do 19 kwietnia 1054 roku. Imię, które przybrał po wyborze, symbolizowało pragnienie odwołania się do Kościoła doby starożytnej, kiedy Stolica Piętrowa nie była jeszcze obciążona tyloma nadużyciami niegodnych papieży. Podjął dzieło reform, które miały wzmocnić autonomię i autorytet papiestwa oraz całego Kościoła. Przyszedł na świat w Egisheim (Alzacja), i był krewnym cesarza Konrada II i cesarza Henryka III. Był duchownym na dworze cesarza Konrda II, a gdy skończył 24 lata mianowano go biskupem Toul we Francji. Kiedy został 9 września 1027 roku biskupem Toul, dał się poznać jako zręczny dyplomata i energiczny reformator klasztorów w duchu odnowy kluniackiej. Po śmierci papieża Damazego II cesarz na Sejmie Rzeszy w Wormacji w grudniu 1048 roku wyznaczył go na kolejnego papieża. Leon IX oświadczył wtedy, że przyjmie godność, o ile wybierze go lud oraz duchowieństwo rzymskie, i udał się jako pielgrzym do Wiecznego Miasta, nawiedzając boso grób św. Piotra. Po przybyciu do Rzymu w stroju pątnika, Bruno najpierw boso udał się do grobu świętego Piotra, 12 lutego 1049 roku oficjalnie został zaś wybrany na stolicę Piotrową i przyjął miano Leona IX. Przyjęto go z entuzjazmem i wybrano przez aklamację, a potem konsekrowany 12 lutego 1049 roku na biskupa Rzymu. Głębokie reformy zaczął od zmian administracyjnych. Skupił wokół siebie wybitnych reformatorów, którymi obsadził najwyższe urzędy w Kościele. Byli wśród nich m.in.: mnich Hildebrand (późniejszy papież Grzegorz VII), Fryderyk Lotaryński (późniejszy papież Stefan IX), kardynał Humbert, Hugon opat Cluny i Piotr Damiani. Leon IX zabiegał o wsparcie ze strony biskupów, prezbiterów i diakonów rzymskich, spośród których powołał instytucję kolegium kardynalskiego, uczynił krąg swoich doradców. Wiele podróżował po Italii, Niemczech i Francji. W Rzymie spędził zaledwie pół roku - uczestnicząc w synodach i umacniając prymat papiestwa oraz uniwersalizm Kościoła. Leon IX podjął zdecydowaną walkę z symonią oraz małżeństwami księży. Na synodzie rzymskim 9-15 kwietnia 1049 roku zaostrzył kary dla duchownych, którzy nie przestrzegali celibatu, a wiernym radził, aby nie korzystali z ich posługi. Synod w Remis 3-4 października 1049 roku, zastrzegł dla papieża tytuł "universalis Ecclesiae primas apastalicus". Kolejne synody, w Rzymie i Vercelli, potępiły poglądy Berengariusza z Tours, który głosił, że podczas konsekracji chleb i wino zmieniają się tylko symbolicznie, a nie substancjalnie. Ekspansja Normanów z Francji do południowej Italii - longobardzkie księstwa neapolitańskie, najmowały ich przeciw Bizancjum, a Bizancjum do walki z Saracenami - zaczęła zagrażać Państwu Kościelnemu. Papież doprowadził do powstania papieskiego wojska, które miało położyć kres ich atakom. Papież na czele swojego wojska wziął udział w walkach, przywdziewając zbroję. W bitwie pod Civitate w czerwcu 1053 roku został uwięziony i wywieziony do Benewencie. Dopiero dzięki złożeniu Anglii jako lenna oraz zapłaceniu okupu odzyskał wolność i powrócił do Rzymu. Kres jego pontyfikatu naznaczył spór z Konstantynopolem, który doprowadził do ostatecznego rozłamu między Kościołami wschodnim i zachodnim. Legat papieski, kardynał Humbert, nieprzejednany przeciwnik Bizancjum, usiłował już po śmierci papieża - zmusić do uległości patriarchę konstantynopolitańskiego Michała Cerulariusza, zaciekłego wroga łacinników. Kiedy Humbert w Konstantynopolu spotkał się z nieprzyjaznymi gestami patriarchy, wkroczył 16 lipca 1054 roku do świątyni Hagia Sophia i złożył na ołtarzu bullę ekskomunikującą Cerulariusza oraz jego zwolenników. Próby cesarza pośrednczenia w sporze nie dały rezulatu: Cereliusz ze swej strony ogłosił ekskomunikę łacinników, co dało w 1054 roku początek wielkiej schizmie wschodniej. Jako głowa Kościoła nie zrezygnował ze swych reformatorskich zapędów. Odnowa moralna społeczeństwa oraz kleru szczególnie leżała mu na sercu, dzięki czemu uznaje się go dziś za prekursora reformy gregoriańskiej, wprowadzonej w pełni podczas pontyfikatu Grzegorza VII. Zreorganizował Leon IX papieską kurię, powołał także do życia kolegium kardynalskie, które liczyło wówczas siedemdziesięciu dostojników, co wynikało z uwarunkowań historycznych - tylu bowiem członków miała liczyć rada starszych w Izraelu. Nazywano Leona "papieżem podróżującym" z uwagi na fakt, iż często przebywał poza Watykanem. Uważał bowiem, że papież powinien głosić światu Dobrą Nowinę osobiście, dlatego też bardzo często brał udział w uroczystościach wyświęcania nowych kościołów, a także od czasu do czasu, kierowany nostalgią, udawał się z powrotem w swoje rodzinne, niemieckie strony. Czasy, w których przyszło mu żyć nie należały do najspokojniejszych. Z jednej strony Cesarstwo Niemieckie nie godziło się na dominującą rolę papieża w Italii, z drugiej zaś zagrożeniem byli Normanowie, którzy wcześniej służyli jako zaciężni żołnierze w Bizancjum podczas walk z Arabami, teraz zaś próbowali utworzyć własne państwo, grabiąc i plądrując ziemie należące do Państwa Kościelnego. Leon IX wyruszył nawet na wyprawę przeciw najeźdźcom, nie otrzymał jednak obiecanego, militarnego wsparcia wojsk bizantyjskich, w związku z czym przegrał bitwę pod Civitate w 1053 roku i dostał się do niewoli. Fiaskiem zakończył się więc jego plan zakładający trójstronny sojusz pomiędzy papieżem, cesarzem niemieckim i bizantyjskim, który miał być skierowany przeciw Normanom. Co gorsza, istniejące wcześniej konflikty między kościelnymi dostojnikami ze Wschodu i Zachodu, zaczęły za jego pontyfikatu narastać jeszcze bardziej. Ciężko chory - najprawdopodobniej na malarię - został Leon po dziewięciu miesiącach zwolniony z niewoli, po czy zmarł. Leon IX zmarł w Rzymie i został pochowany w Bazylice św. Piotra. Jego kanonizacja nastąpiła w 1087 roku, a wspomnienie liturgiczne przypada 19 kwietnia.USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83 z późn. zmianami)
Bogdan Pietrzyk