Święty Marcin I (urodzony w Toskanii, około 620 roku, zmarł w Chersonezie Taurydzkim [Sewastopol] 16 września 655 roku)
Syn Fabrycjusza z Italii, prezbitera.
Papież, Biskup Rzymu, Wikariusz Jezusa Chrystusa, Następca i Książe Apostolski, Najwyższy Biskup Kościoła, Patriarcha Świata od 5 lipca 649 roku do 17 czerwca 653 roku (faktycznie do 16 września 655 roku).
To ostatni papież wpisany do katalogu świętych męczenników. Pozostały po nim listy ukazujące, jak wiele wycierpiał z powodu opuszczenia przez tych, których uważał za przyjaciół. Wiadomo, że przed śmiercią modlił się za swego następcę Eugeniusza I, więc prawdopodobnie zaakceptował jego wybór.
Pochodził z Todi w Umbrii i był synem prezbitera. Przebywał na dworze cesarskim w Konstantynopolu jako nuncjusz papieski (apokryzjariusz), a po śmierci Teodora I został wybrany 5 lipca 649 roku na papieża. Konsekrowano go bez zatwierdzenia cesarskiego, więc urażony Konstans II odmówił uznania Marcina za prawowitego papieża.
Marcin I zorganizował synod luterański, który trwał od 5 do 31 października 649 roku. Synod potępił monoteletyzm i odrzucił osłaniające go dekrety cesarskie Ekthesis pisteos oraz Typos, a ich autorów obłożono anatemą.
Dokumenty synodalne rozesłano do wszystkich duchownych. Otrzymał je również cesarz, który nakazał Olimpiosowi, egzarsze Rawenny, uwięzić papieża. Jak głosi podanie, cesarz stracił wtedy wzrok, który miał odzyskać dopiero po zaniechaniu aresztowania papieża. Faktem jest, że Olimpios zbuntował się, przeciw cesarzowi, widząc szansę na wyrwanie Italii spod dominacji Konstantynopola.
Marzył o objęciu władzy nad Italią, zajął nawet Sycylię, ale zginął tam z rąk Arabów. Dopiero jego następca, Teodor Kalliopa, pojmał 17 czerwca 653 roku schorowanego Marcina I w Bazylice św. Jana na Lateranie, wsadził nocą na łódź i wyprawił w długą podróż na wyspę Naksos. Rok później, po licznych upokorzeniach, przewieziono Marcina I do Konstantynopola i postawiono przed sądem senatu.
Został oskarżony o zdradę stanu, podżeganie do buntu, popieranie Olimpiosa i uzurpowanie sobie władzy papieskiej. Skazany na śmierć, został odarty z szat pontyfikalnych i zakuty w kajdany, a następnie poprowadzono go przez miasto na miejsce straceń. Przed egzekucją uchroniło go wstawiennictwo Pawła II, patriarchy Konstantynopola, który przeraził się rychłej kary Bożej. Ostatecznie został więc wygnany 26 marca 655 roku do Chersonezu Taurydzkiego (Sewastopola) na Krymie, gdzie w nieludzkich warunkach zmarł 16 września. Pochowano go w tamtejszym kościele Najświętszej Maryi Panny, a po latach jego ciało przeniesiono do San Martino ai Monti.
Wspomnienie liturgiczne ku czci papieża Marcina I odbywa się 13 kwietnia.
Żródła:
"Poczet papieży" - Michał Gryczyński
"Poczet papieży" - Jan Wierusz Kowalski.
Martinus I w "Geneall" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk
USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83 z późn. zmianami)
Bogdan Pietrzyk