Świety Pius V

Antonio Michele Alessandrino Ghislieri (urodzony w Bosco Marengo koło Aleksandrii, 17 stycznia 1504 roku, zmarł w Rzymie, 1 maja 1572 roku) herb

Syn Paola Ghislieri i Domenici (detta Donnina) Augeri.

Papież, Biskup Rzymu, Wikariusz Jezusa Chrystusa, Następca i Książe Apostolski, Najwyższy Biskup Kościoła, Patriarcha Świata od 7 stycznia 1566 roku do 1 maja 1572 roku.

7 stycznia 1566 roku, po śmierci Piusa IV, kardynałowie wybrali na papieża Michele Ghislieriego, który przybrał imię Piusa V. To jedyny papież ogłoszony świętym od czasu Celestyna V (XIII wieku) aż do Piusa X (XX wieku). Mówiono, że chciał Rzym zamienić w klasztor, bo wybrany przez stronnictwo reformatorskie Karola Boromeusza - wiódł surowy, ascetyczny żywot mnicha. Nosił habit oraz włosiennicę, skromne posiłki jadał w samotności; nie lubił Watykanu, więc wiele dzieł sztuki starożytnej rozdał książętom. Ograniczył wydatki na dwór papieski, a sam najchętniej przebywał w klasztorze św. Sabiny na Awentynie.

Urodził się w Bosco Marengo koło Aleksandrii w rodzinie chłopskiej. Na chrzcie otrzymał imię Antonio. Jako 14-latek wstąpił do dominikanów i otrzymał imię Michele i również jako papież żył wręcz w mniszej prostocie. Swój wybór zawdzięczał przede wszystkim świętemu Karolowi Boro­meuszowi. Po studiach w Bolonii przyjął święcenia kapłańskie i przez 16 lat wykładał filozofię oraz teologię w Pawii, gdzie dwukrotnie był przeorem konwentu. Juliusz III mianował go przewodniczącym rzymskiej inkwizycji, natomiast Paweł IV ­ biskupem Nepi i Sutri, a później 15 marca 1557 roku został kardynałem i Wielkim Inkwizytorem Kościoła rzymskiego. Kontestował poczynania Pawła IV, a wspierał wybór Piusa IV. Zanim sam został papieżem, był jeszcze biskupem Mondovi oraz Piemontu.

Kiedy 7 stycznia 1566 roku objął Tron Piotrowy, walczył z nepotyzmem i symonią, surowo rozprawiając się z heretykami. Ustanowił seminaria duchowne, zwoływał synody, wprowadził stałe wizytacje zakonów, a od biskupów żądał, aby przebywali w swoich diecezjach. Powołał komisję do zbadania nominacji biskupich. Zlikwidował w Państwie Kościelnym kilkunastotysięczną milicję i korpus lekkiej konnicy.

Osobiście uczestniczył w posiedzeniach Świętego Oficjum, a w trosce o czystość wiary powołał w marcu 1571 roku Kongregację ds. Indeksu Ksiąg Zakazanych.

Wspierany przez kardynała Karola Boromeusza wprowadzał w życie dekrety Soboru Trydenckiego. Najpierw opublikował w 1566 roku Katechizm Rzyms­ki dla proboszczów Catechismus Romanus, później w 1568 roku brewiarz Breviarium Romanum i w 1570 roku mszał Missale Romanum. Porządek Mszy świetej, ustanowiony w Mszale rzymskim, obowiązywał aż do 1963 roku. Ustanowił komisję, która - w odpowiedzi na reformacyjny przekład Lutra - miała dokonać rewizji tekstu Pisma Świętego - Wulgaty. Osobiście wizytował bazyliki rzymskie, wyznaczył komisje do wizytowania parafii i wizytatorów apostolskich dla Państwa Kościelnego oraz Neapolu. Ogłosił św. Tomasza z Akwinu Doktorem Kościoła i patronował wydaniu kompletu jego dziel. Starając się zachować czystość wiary, papież z niezwykłą surowością występował przeciwko heretykom i głosicielom błędnych nauk. Potępił 75 tez Michała Bajusa, flamandzkiego prekursora jansenizmu - rygorystycznej doktryny, umniejszającej znaczenie woli w akcie grzechu i wyolbrzymiającej rolę laski. Zrehabilitował członków rodziny Pawła IV. Aprobował represje protestantów w Niderlandach. Protestował przeciw mieszaniu się króla Hiszpanii Filipa II w sprawy Państwa Kościelnego i sprzeciwiał się ugodowej postawie cesarza Maksymiliana II Habsburga wobec protestantów. Bullą z 1570 roku Regnans in excelsis ekskomunikował i detronizował królową Anglii Elżbietę I uznając ją za zdetronizowaną, co wywołało gwałtowne prześladowanie katolików w Anglii (była to ostatnia detronizacja monarchy przez papieża). Udzielił wsparcia królowej Francji Katarzynie Medycejskiej w walce z hugenotami.

Szczególnie zasłużył się papież dla sprawy zwalczania najaz­dów tureckich. Utworzył, razem z Hiszpanią i Wenecją, Świętą Ligę. Turcy wprawdzie w roku 1571 zdobyli Cypr, ale 7 października 1571 roku rozbiła flotę Turków osmańskich w bitwie morskiej pod Lepanto w Zatoce Korynckiej, kładąc kres ich supremacji w basenie Morza Śródziemnego. W dowód wdzięczności za to zwycięstwo wprowadził papież w Kościele Święto Matki Boskiej Różańcowej.

Zmarł w Rzymie, a został pochowany w Bazylice św. Piotra. W 1588 roku ciało papieża przeniesiono do grobowca w Bazylice S. Maria Maggiore, 27 kwietnia 1672 roku został beatyfikowany, a 22 maja 1712 roku kanonizowany. Kościół czci jego pamięć 30 kwietnia.

Pius V polecił biskupom polskim w 1568 odprawienie synodu prowincjonalnego, celem przyjęcia dekretów i uchwał Soboru Trydenckiego. Ostrzeżony o niebezpieczeństwie grożącym Kościołowi polskiemu z powodu niepewnej postawy religijnej prymasa Jakuba Uchańskiego, natychmiast kategorycznie zabronił biskupom brania udziału w synodzie gdyby taki został zwołany.


Żródła:

"Poczet papieży" - Michał Gryczyński

"Poczet papieży" - Jan Wierusz Kowalski.


USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83 z późn. zmianami)

Bogdan Pietrzyk