Święty Sykstus I
Elvidius Xystus (Ksystus, Xystus) (urodzony w Rzymie, około 75 roku, zmarł w Rzymie, zapewne w 125 roku) Zapewne syn Pastora z rodu Elwidiuszów z Rzymu. Papież, Biskup Rzymu, Wikariusz Jezusa Chrystusa, Następca i Książe Apostolski, Najwyższy Biskup Kościoła, Patriarcha Świata od 115 roku do 125 roku. Znany również jako: Xystus i pochodził z rodu Elvidia, którzy zamieszkiwali w Rzymie, gdzie został kardynałem-diakonem i gdzie został wybrany na biskupa Rzymu. Imię Xystys najprawdopodobniej pochodzi z greckiego. Następca papieża św. Aleksandra I, został wybrany papieżem w 115 roku. Był siódmym papieżem (wg listy kardynała Mercati z 1942 roku). Niewiele wiadomo o jego pontyfikacie, poza tym, że wydał dekret o tym, iż tylko kapłani mogą dotykać kielicha i pateny oraz że kapłan po odmówieniu Prefacji razem z wiernymi odmawia Sanctus. Przypisuje mu się autorstwo dwóch listów - o Trójcy Przenajświętszej i o prymacie biskupa Rzymu. Tradycja chrześcijańska przypisuje Sykstusowi I wzmocnienie dyscypliny kościelnej. Wydał przepisy zezwalające tylko kapłanom dotykać naczyń liturgicznych. Za jego pontyfikatu po raz pierwszy wybuchł spór o datę Wielkanocy między Europejczykami a Azjatami nierozstrzygnięty: każdy świętował wg własnej tradycji i tolerował odrębność drugiej strony. Uważa się, że jego pontyfikat trwał około 10 lat i że zginął śmiercią męczeńską w Rzymie. Niektórzy poddają w wątpliwość fakt śmierci męczeńskiej. Wymieniał go dawny kanon mszalny, choć jest raczej pewne, że nie zginął śmiercią męczeńską, jego relikwie znajdują się w katedrze Wniebowzięcia NMP w Alife i katedrze św. Pawła w Alatri (w tej samej, w której miał miejsce Cud Eucharystyczny w 1228 roku). Jego święto liturgiczne przypada na 3 kwietnia (według nowego Martyrologium Rzymskiego), poprzednio - 6 kwietnia. Zapewne pochowany został na Wzgórzu Watykańskim, nieopodal grobu św. Piotra. Kanonizowany w 1144 roku. Św. Sykstus I jest patronem - Alatri i Alife. Opat z Alife, Aleksander, opisuje w jaki sposób relikwie św. Sykstusa i trafiły do miasta. Książę Ranulf II z Alife, wywodzący się z normandzkiego rodu Drengot Quarrel, udał się do Rzymu w grudniu 1131 roku, aby spotkać się z antypapieżem Anakletem II (Pietro Pierleoni, 1130-1138), który cieszył się silnym poparciem Normanów. Powodem wizyty księcia była zaraza pustosząca jego miasto i okolice. Poprosił Anakleta o relikwie "wielkiego świętego", które mógłby zabrać ze sobą, aby razem z duchowieństwem i mieszkańcami Alife przejść w uroczystej procesji, błagając Pana Boga o ratunek. W tym samym okresie w bazylice św. Piotra zawaliła się część nawy bocznej i runęła na ołtarz w którym przechowywano relikwie św. Sykstusa I. Na czas remontu urnę z relikwiami otrzymał właśnie Anaklet, który w styczniu 1132 roku podarował papieskie relikwie normandzkiemu księciu, który zabrał je ze sobą do Alife. Przez wiele lat relikwie spoczywały w kościele św. Sykstusa za Murami (San Sisto Extra Moenia). 11 sierpnia 1135 roku w uroczystej procesji przeniesiono je do nowo wybudowanej katedry. Od tego czasu, co roku, wieczorem 10 sierpnia srebrny relikwiarz procesyjny z XVII wieku jest wystawiany w kościele pod wezwaniem św. Sykstusa, a następnego dnia przed południem procesja z papieskim popiersiem wyrusza do katedry. Bezcenny siedemnastowieczny relikwiarz został skradziony w 1984 roku, dwa lata później na podstawie zdjęć i dokumentów, dwóch miejscowych złotników wykonało wierną kopię. Kolejna legenda, z konkurującego przez wieki z Alife, miasta Alatri podaje inną wersję wydarzeń. Urnę z relikwiami wieziono na grzbiecie osła, który na rozwidleniu dróg zamiast pójść w kierunku Alife, poszedł do Alatri. Nie pomagały ani razy, ani próby przekupienia osła smakołykami, uparte zwierzę szło przed siebie, nie pozwalając ściągnąć sobie z grzbietu cennej urny. Gdy dotarł do Alatri, skierował się w stronę katedry pod wezwaniem św. Pawła i tam przed samymi drzwiami zgiął przednie kopyta. W ten sposób relikwie św. Sykstusa trafiły do Alatri. Na pocieszenie mieszkańcy Alife dostali relikwię palca świętego papieża. Dopiero badania przeprowadzone w latach osiemdziesiątych XX wieku wykazały, iż oba miasta mają "po połowie" relikwii św. Sykstusa.USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83 z późn. zmianami)
Bogdan Pietrzyk