Błogosławiony Urban II

Odon de Lagery (urodzony w Champagne, Châtillon-sur-Marne, Francja, około 1035 roku, zmarł 29 lipca 1099 roku) herb

Papież, Biskup Rzymu, Wikariusz Jezusa Chrystusa, Następca i Książe Apostolski, Najwyższy Biskup Kościoła, Patriarcha Świata od 12 marca 1088 roku do 29 lipca 1099 roku.

W obliczu zagrożenia islamskiego cesarz Bizancjum Aleksy I szukał wsparcia papieża, który zainicjował wyprawę rycerstwa chrześcijańskiego, czyli pierw­szą krucjatę. Potwierdził w ten sposób, że to on, a nie cesarz niemiecki, dzierży prymat w całym chrześcijańskim świecie. Każdemu z krzyżowców przypiął osobiście do ramienia biały krzyż i obiecał uzyskanie odpustu zupełnego. Za jego pontyfikatu po raz pierwszy w historii chrześcijaństwa pojawiło się pojęcie indulgentia (odpust).

Pochodził z okolic Chiitillon-sur-Marne. Przed wstąpieniem do benedyktynów kształcił się u kartuza Brunona w Reims, gdzie był kanoni­kiem i archidiakonem. Piastował godność opata Cluny, gdy Grzegorz VII mianował go kardyna­łem-biskupem Ostii, a potem legatem w Niemczech. Po śmierci Wiktora III kolegium kardy­nalskie zebrane w Terracina koło Gaety 12 marca 1088 roku wybrało go na papieża. Kiedy został wybrany na papieża rządził w Rzymie jeszcze antypapież Klemens III, a ponieważ miasto znajdowało się w rękach antypapieża, musiał początkowo rezydować na wyspie Tiberinie. W roku 1089 roku w bazylice św. Piotra Klemens odbył synod, na którym Urban został ekskomunikowany. W 1090 roku papież Urban II zdołał zająć Rzym, dokonując uroczystego ingresu. Jednak uwidaczniająca się coraz bardziej przewaga cesarza Henryka IV skłoniła papieża do ucieczki z Rzymu i schronienia się u księcia Normanów. W roku 1093 syn Henryka IV, Konrad, zerwał z ojcem i ukoronowany został na króla Italii przez arcybiskupa Mediolanu. W tym samym roku mógł powrócić do Rzymu Urban II. W 1094 roku udał się do Francji. Zaś w 1089 roku wypowiedział się przeciwko inwestyturze świeckiej, idąc śladem swoich poprzedników.

Kontynuował reformy, choć czynił to ostroż­niej niż jego poprzednik, np. wycofał stałych lega­tów papieskich, którzy nadzorowali ich wprowa­dzanie. Na synodzie w Melfi wrzesień 1089 roku potępił małżeństwa kapłanów, symonię oraz inwestyturę, a także utworzył kurię rzymską (po raz pierwszy w bulli papieskiej pojawiło się określenie Curia Romana), zreorganizował finanse papiestwa.

Jego dążenia do pojednania z cesarzem oka­zały się bezskuteczne, gdyż Henryk IV nadał wspierał Klemensa III, który znowu objął władzę w Rzymie. Urban II zwrócił się więc o pomoc do księcia Normanów Rogera I, dzięki któremu po kilku latach w 1093 roku zdołał powrócić do Rzymu i drogą przekupstwa zająć Lateran, a potem Zamek św. Anioła. Ustanowił Rogera i jego następców le­gatami papieskimi, oddając Normanom kontrolę nad Kościołem tzw. Królestwa Sycylijskiego.

Urban II wspierał rekonkwistę hiszpańską, czyli proces wyzwalania ziem spod panowania arabskiego. Na synodzie w Piacenzy w marcu 1095 roku ekskomunikował antypapieża Klemensa III i podjął m.in. problemy związane z reformami gregoriańskimi i udzielił posłuchu wysłannikom Bizancjum, zabie­gającym o pomoc przeciw zagrożeniu islamskie­mu. Natomiast na synodzie w Clermont w listopadzie 1095 roku zakazał biskupom i kapłanom składania przysięgi wierno­ści władcom świeckim. Proklamował prawo "po­koju Bożego" (Treuga Dei): zawieszenie broni w dni nakazane przez Kościół miało obowiązywać w ca­łym chrześcijańskim świecie, a za złamanie takiego pokoju miano nakładać kary kościelne. Wezwał również do krucjaty przeciw Turkom, w celu wyzwolenia Gro­bu Chrystusa w Jerozolimie. Apel papieża spotkał się z nadzwyczajnym odzewem. "Bóg tak chce" - brzmiał okrzyk bojowy krzyżowców. Wszystkim, którzy w Clermont zgłosili swój udziałw wyprawie krzyżowej, przypiął papież do prawego ramienia biały krzyż; wyprawa miała rangę wyprawy wojennej i pielgrzymki. Wszystkim udzielono odpustu zupełnego, a chronić ich miało prawo "pokoju Bożego". Krucjata zakończyła się zdobyciem Jerozolimy, ale zanim wieść o zwycięstwie dotarła do Rzymu, papież zmarł. I choć nie udało się Urbanowi osiągnąć żadnego pokoju w sporze o inwestyturę, to dzięki idei wyprawy krzyżowej papież (ale nie cesarz) stał się najwyższym zwierzchnikiem całego świata chrześcijańskiego.

Pocho­wano go w Bazylice św. Piotra. W 1881 roku zo­stał beatyfikowany, Kościół wspomina go 29 lipca.


Żródła:

"Poczet papieży" - Michał Gryczyński

"Poczet papieży" - Jan Wierusz Kowalski.


Urbano II w "Geneall" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk


USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83 z późn. zmianami)

Bogdan Pietrzyk