ANTYPAPIEŻ

Antypapież - osoba powołana na tron papieski nieprawnie.

W dziejach papiestwa dochodziło często do tego, iż poszczególne grupy (jak na przykład mniejszości w kolegium kardynalskim, część rzymskiego kleru, świeccy książęta lub rzymskie rody arystokratyczne) z powodu sporów teologicznych (np. Hipolita powołano w czasie sporów wokół sabelianizmu) lub politycznych (np. Paschalis obsadził tron papieski dzięki przekupieniu niezwykle wpływowego wówczas arcybiskupa Rawenny) lub osobistych sprzeciwiały się sprawowaniu urzędu przez jakiegoś papieża. Gdy zaczęło kształtować się Państwo Kościelne i rosło jego znaczenie polityczne, coraz częściej spory wokół powołania papieża były odbiciem walki o wpływy różnych stronnictw czy rodów. Pomimo wprowadzenia w 1059 roku zasady powoływania papieży przez kolegium kardynalskie, sytuacja nie uległa zmianie.

Niektórzy z antypapieży sprawowali urząd jedynie przez krótki czas, inni potrafili się utrzymać na stanowisku długo i po śmierci mieli nawet swych następców. Największy chaos zapanował w Kościele, kiedy to w okresie schizmy zachodniej jednocześnie było nie tylko dwóch, ale i trzech papieży, każdy z nich przekonany o legalności swego wyboru i dlatego roszczący sobie prawo do rządzenia Kościołem. Pierwszym antypapieżem był zapewne Hipolit (217-235), ostatnim zaś był Feliks V (l 439-1449).

W czasie wielkiej schizmy zachodniej, obok biskupów Rzymu urzędowali również antypapieże obediencji awiniońskiej oraz pizańskiej.

Istnieją spory co do liczby antypapieży w historii. Wymienia się od 36 do 43 antypapieży. W 1942 roku kardynał Giovanni Mercati, Archiwista Świętego Kościoła Rzymskiego, stworzył listę antypapieży, która od tamtej pory została oficjalnie uznana przez Kościół katolicki. Zamieszczona lista jest zgodna z listą Mercatiego. Różnice w liczbie antypapieży wynikają z podejścia historyków, a nawet teologów Kościoła katolickiego (np. watykańskie Annuario Pontificio aż do XX wieku wymieniało jako legalnych papieży obediencji pizańskiej).

Według tezy sedewakantyzmu wszystkie osoby, które zasiadają na tronie papieskim od czasu śmierci Piusa XII w 1958 roku, są antypapieżami.


Żródła:

"Leksykon papieży" - Rudolf Fischer-Wollpert.


Antypapież w "Wikipedia" tłumaczenie: Bogdan Pietrzyk


USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83 z późn. zmianami)

Bogdan Pietrzyk